İlişkilerde Güven Sorunu Nasıl Çözülür?

Sosyal birer varlık olarak biz insanoğlu, tüm ilişkilerimizde olması gereken kriterleri sıraladığımızda, genellikle ilk üçün içerisinde güven duygusunu görüyoruz. Yani güvenmek istiyoruz; işimize, eşimize, ailemize, sosyal çevremize. Neden böyle bir duyguya ihtiyacımız var? Neden bu arayışımız?

İster 1 aylık ister 10 yıldır sürüyor olsun, ilişkilerin genelinde yaşanan en büyük sorunun 'güvensizlik'. Bu da gün geçtikçe de artarak devam ediyor. Güven, içinde birçok kavram barındırıyor. Bunlar; dürüstlük, açıklık, tutarlılık, sadakat, yakınlık, bağlılık, tahmin edilebilirlik olarak sıralanabilir. "Partnerinize ne kadar güveniyorsunuz?" sorusuna birçok kişinin yanıt vermekte zorlanıyor. Ancak bu soru "Kendine ne kadar güveniyorsun?" olarak sorulduğunda devreye otomatik olarak ego giriyor ve cevap "Kendime çok güveniyorum" olarak veriliyor. 

Güvensizlik, ön yargı ve kontrole neden olur

Bir ilişkide "Seni seviyorum" demek "Sana güveniyorum" demekten çok daha kolay. Güven sorunu yaşayanların öncelikle bu kavrama yüklediği anlamları gözden geçirmesi gerekiyor. Herkesin geçmişte yaşadığı deneyimleri birbirinden farklıdır. Güven, bir kişi için söz verdiğinde tutmak anlamına gelirken, bir başkası için sadakat anlamına gelebilir. Çocuklukta anne ve babadan alınamayan güven ya da geçmişte yaşanan bir deneyim sonucu oluşan bir güvensizlik duygusu, bizi başkalarına karşı bir koruma kalkanı içine sokabilir. Burada yapmamız gereken bu duygunun nereden kaynaklandığının farkında olmak. Bilinçaltımızda yer alan bu güvensizlik duygusu, bizi, ilişkilere ön yargılı bakan ve her şeyi kontrol eden bir davranış biçimine sokar.

Ego savaşları yaşanıyor

Peki ne oldu da geçmişe göre çok daha yoğun bir güvensizlik yaşıyoruz? Maddiyatı olduğu gibi maneviyatı ve ilişkileri de çok hızlı tüketiyor, kolayca vazgeçiyoruz. Emek harcamak yerine sosyal medya ve sanal ortamlarda alternatif seçeneklerin peşine düşüyoruz. Ancak bu ortamlarda yaşadığımız kısa süreli ilişkiler ve hayal kırıklıkları bir süre sonra enerjimizi aşağıya çekiyor. Gün geçtikçe güvensizlik duygumuz katlanarak çoğalıyor. Sanal ortamda kendimizi daha iyi ifade ettiğimizi düşünüyoruz. Ama bu büyük bir yanılgı ya düşürüyor bizi. Kendimizi olduğumuzdan başka bir insanmışız gibi karşı tarafa empoze ediyoruz. Bu durum en çok da bizi mutsuz ediyor. Artık birbirimize o kadar da açık değiliz. Elimizdeki telefonun ya da bilgisayarın tek gerçeklik olduğunu düşünüyoruz. Karşılıklı empati kurmak yerine ego savaşlarına giriyoruz.

Özgüvensizlik, güvensizliği yaratır

Hissedilen güvensizlik duygusunun bize mi ait yoksa dışarıdan gelen söylemlere karşı önlem olarak mı oluştuğuna bakılması gerekiyor. Eğer bu duygu bize ait ise yapılması gerekenler şunlardır; Kendimiz ile temasa geçip bu duygunun ilk ne zaman oluştuğunu (Anne karnında bile oluşmuş olabilir) anlamaya çalışmalıyız. İçimizde olmayan güveni (özgüveni) dışarıda görmemiz imkansızdır. Eğer bu duygu bize aitse yaydığımız enerjide güvensizlik olacağı için hayatımıza bize bu duyguyu tekrar tekrar yaşatacak kişi ve olayları çekeriz. İlk sorulacak soru: 'Ben kendime güveniyor muyum?' Yeni işimde, yeni ilişkimde... Bu cevaba karşı tereddüt varsa acaba kendime olan güvenimi artırmak için neler yapabilirim? Öncelikle bunu çözmek gerekiyor.

Güvensizlik sorununu aşmak için neler yapılmalı? 

1- Yaşadığımız duygu her neyse onu açıkça ifade etmeliyiz. Mesela, "Telefonu alarak tuvalete gitmene bir anlam yüklüyorum ve bu bende bir güvensizlik hissi uyandırıyor" gibi… Düşüncelerimizi içimizde tutup biriktirmeden karşımızdaki ile paylaşmalıyız.

2- Kaybetme korkusu nedeniyle kontrol arttığı için bu kontrolün farkına varmak ve bu korkuyla yüzleşmek gerekiyor. Kaybedersem ne olur? (Bir kere aldatılmıştır ve hep kaybetme korkusu yaşıyordur.)

3- Genelleme en büyük yanlıştır. Her kişi, her yeni ilişki, yeni bir avuç topraktır. Onu neyle beslersek oradan alacağımız sonuç da o olacaktır. Bunun bilincinde olarak, o ilişkiye ne ektiğimize dikkat etmeliyiz.

4- Tüm dikkatimizi ve enerjimizi ilişkiye odaklamak yerine, özgüven geliştirici bireysel faaliyetlerde bulunmalıyız. Bu faaliyetler bireysel enerjimizi yükseltirken, aynı zamanda ilişkimizi de besleyecektir.

5- Karşı tarafın hayatının özgürlük alanlarına izin vermeli ve saygı duymalıyız. Her iki tarafın da kendini mutlu hissedecek aktivetelerde bulunması, ilişkiyi sağlam bir zemine oturtacaktır.

6- İlişkiye ait sorunların, ilişki içinde çözülmesi gerekir. Sorunumuzu paylaştığımız arkadaşlarımız ya da aile üyelerimiz, bize yakınlıkları nedeniyle çok da objektif bir bakış açısına sahip olamayacaklarından, belki de kolaylıkla çözülebilecek bir sorun, bir kaosa dönüşebilir.

7- Tekrar eden bir güvensizlik duygusu varsa anne ve baba ile olan ilişkiler gözden geçirilmeli; bilinçaltı kayıtlarına bakılmalı ve gerekirse bir uzmandan destek alınmalıdır.