İÇEM

Çocuklarda erken dönemde oluşan işitme kaybı, konuşma ve dil gelişimini önemli derecede ve olumsuz yönde etkiler, işitme engeli, bir dil engeli yaratarak çocuğun çevresi ile etkileşimini, yaşama uyumunu ve okuldaki akademik başarısını önemli derecede sınırlandırır. Oysa, günümüz işitme cihazları teknolojisi ile, örneğin güçlü işitme cihazları, FM-Telsiz Sistemleri, iç kulak protezleri (koklear implant) ile işitme kaybı olan çocukların konuşma seslerinin bir bölümünü işitebilmeleri ve böylece uygun eğitim ile konuşma dilini işiten yaşıtlarından daha yavaş bir hız ile de olsa, edinmeleri mümkün olmaktadır. Bu teknoloji erken dönemde, doğru bir biçimde ve istikrarlı olarak uygulandığında, bu çocuklar için işitsel-sözel eğitim uygulamak mümkün olabilmektedir.İÇEM, işitme engelli çocuklara işitsel-sözel yöntemle çağdaş bir eğitim programının uygulandığı bir araştırma merkezi olup, 1979 yılında çalışmalarına başlamıştır ve işitme engelli çocukların nitelikli eğitimi için gereken her tür faaliyet ve program Merkez bünyesinde geliştirilmiştir.Türkiye'de okulöncesi, ilköğretim ve lise kademelerinde işitme engelli çocuklara akademik eğitim veren tek öğretim kurumu olan İÇEM, işitme engelli çocukların eğitimi için bünyesinde çalıştırdığı tüm diğer destek ve gelişim programları ile birlikte bir model oluşturmaktadır. Yurt dışından gelerek İÇEM'de çalışmalarını sürdüren yabancı uzmanlarda merkezin dünyadaki benzerleri arasında seçkin bir yeri olduğunu belirtmektedirler.İÇEM faaliyetleri, odyolojik değerlendirmeler, aile eğitim programları, koklear implant programları, konuşma eğitimi programları, okulöncesi eğitim, ilköğretim ve lise kademelerinde eğitim olmak üzere çeşitli faaliyetleri kapsamaktadır. İÇEM'deki iki odyoloji kliniği, işitme kayıplarını teşhis etme. ölçme ve uygun işitme cihazları ile işitme kayıplı çocukları cihazlandırma hizmetini Türkiye'nin her yöresinden havale edilen çocuklara sağlamaktadır. Bu klinikler, aynı zamanda okul ve aile eğitimi programlarındaki öğrencilerin odyolojik kontrollerini ve cihaz değerlendirmelerini yapmaktadır. İÇEM elektronik laboratuarında tüm işitme ve konuşma eğitim cihazlarının bakım ve onarımı, kulak kalıbı laboratuarında bu cihazlar için gerekli olan protezlerin üretimi sapılmaktadır.Öğrencilerinin dil gelişimlerinin ve akademik öğrenmelerinin sürekli ve en yüksek düzeyde olabilmesi için. İÇEM'de kaynaştırma programları da zaman zaman uygulanmaktadır.Yukarıda faaliyet alanları belirtilen hizmetler için; teşhis kliniklerinde 2005-2006 öğretim yılında 3 odyolog, 1 uzman psikolog, işitme cihazları elektronik laboratuarında 1 elektronik yüksek mühendisi, 1 elektronik teknisyeni, kulak kalıbı laboratuarında 1 teknisyen ve teknisyen yardımcısı bulunmaktadır, iki grafikerin çalıştığı atölyede, sınıflarda grup ve bireysel eğitimler ve çeşitli etkinliklerde kullanılacak olan eğitim malzemeleri üretilmektedir. Okulöncesi, ilköğretim ve lise eğitim kademelerinde 2005-2006 öğretim döneminde 146 işitme engelli ve 51 işiten öğrenciye 46 eğitici elemanla (28 öğretmen ve 18 öğretim elemanı) eğitim-öğretim hizmetleri verilmektedir. Türkiye'nin çeşitli yörelerinden gelen ailelerin işitme engelli çocuklarına ve ailesine 4 aile eğitimi uzmanı ile aile eğitim hizmetleri sunulmaktadır.Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü İşitme Engelliler Ana Bilim Dalına kayıt olup, öğretmenlik eğitimi almakta olan fakülte öğrencileri dört yıl boyunca ihtisas derslerini İÇEM'de görev yapan uzmanlardan almakta ve İÇEM sınıflarında gözlem yapmakta; son sınıfta ise uygulama derslerinin tamamını İÇEM uzmanlarının gözetiminde İÇEM sınıflarında yapmaktadırlar. 2005-2006 eğitim yılında 65 stajyer öğrenciye eğitim vermektedir. Milli Eğitim Bakanlığı bu mezunları işitme engelliler öğretmeni olarak Bakanlığa bağlı Türkiye'nin çeşitli illerinde bulunan İşitme Engelliler Okullarına öğretmen olarak atamaktadır.Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olan Eskişehir İşitme Engelliler Okulu ve Ankara'da bulunan Kemal Yurtbilir İşitme Engelliler Okulu öğretmenleri, öğretim teknikleri, program geliştirme, işitme cihazlarının kullanımı konularında İÇEM uzmanları tarafından hizmet-içi eğitim kursları ile eğitim ve danışmanlık hizmetleri verilmiştir. Ayrıca M.E.B.'nın talebi üzerine M.E.B.'nın çeşitli okullarındaki ve Rehberlik ve Araştırma Merkezlerindeki öğretmen ve uzmanlara hizmetiçi eğitim ulusal hizmetiçi eğitim kursları düzenlenmiştir.Yurt içinde çeşitli kurumlara verilen hizmet içi eğitimlere ek olarak Japonya, Ekvator ve Singapur'da İÇEM'i örnek alan kurumların elemanlarına da staj verilmiştir.İşitme engelli çocukların eğitiminde Türkiye'de mevcut durumun saptanması ve eğitimin geliştirilmesi yönünde Önerilerimiz. 1992 yılında Devlet Planlama Teşkilatı için hazırlanan ''Engelliler İçin Eğitim Modelleri Geliştirme Projesi"nde kapsamlı olarak yer almaktadır.AÇIKLAMALARİÇEM Faaliyet BirimleriPediatrik Odyoloji KlinikleriİÇEM Odyoloji kliniklerinde Türkiye'nin her yöresinden gelen her yaş grubunda bebek ve çocuklara işitme testleri yapılarak uygun cihaz önerisinde bulunulmaktadır. Çocuğun işitme kaybı tanısı konduktan ve uygun cihaz sağlandıktan sonra oryantasyon programında anne-babalara yönelik eğitim programına başlanmaktadır. Bu kliniklerde birkaç haftalık bebeklerden başlayarak, küçük çocukları erken yaşlarda tanılamak mümkün olmaktadır.İÇEM Kliniklerinde otoakustik emisyon, ABR, ASSR, akustik empedans ve saf ses odyometre testleri işitsel değerlendirme amaçlı olarak kullanılmaktadır.Kliniklerde ayrıca devamlı okul öğrencilerinin rutin işitme, konuşmayı algılama ve cihazlı algılama testleri yapılmaktadır. Kliniklerdeki çalışmalar içinde ayrıca araştırma faaliyetleri de yer almakta olup, işitsel ayırt etme, konuşmayı algılama testleri de yürütülen araştırmalar sonucu çocukların okul eğitimi, cihazın dış parçalarının programlanması ve kontrolü, işitmelerinin ve dinleme becerilerinin değerlendirilerek gelişimlerinin gözlenmesi bu program içinde sunulan çalışmalar arasında yer almaktadır.Elektronik Laboratuvarı:Oryantasyon programı ve aile eğitimine gelen çocuklar ile okul öğrencilerinin rutin cihaz kontrolü elektronik laboratuvarında yapılmaktadır. Cihaz kontrolü sonunda ortaya çıkan arızalı cihazların bu laboratuvarda tamir, bakım ve testleri yapılır. Çalışır duruma getirilen cihazlar hemen öğrenciye geri kazandırılır. Böylece gün içinde verilen eğitim süresini cihazsız geçirmeleri önlenmiş olur.İÇEM'de mevcut grup eğitim cihazlarının, FM sistemlerinin, odyoloji laboratuvarında kullanılan odyometre, empedansmetre, sesmetre gibi elektronik aletlerin tamir, bakım ve onarımları da bu alanda eğitim görmüş teknik elemanlar tarafından bu laboratuvarda bir elektronik yüksek mühendis gözetiminde sürdürülmektedir.Kulak Kalıp LaboratuarıİÇEM devamlı okul öğrencilerinin ve aile eğitimine gelen çocukların kulak kalıbı ihtiyacını karşılar. Ön ölçü alma işlemi ve bu ölçümden sonra protez olarak kullanılacak kulak kalıbı üretimi bu laboratuvarda yapılır. Türkiye'nin her yöresinden gelen çocuklara istem üzerine bu hizmet verilir.Okulöncesi EğitimiOkulöncesi programı üç sınıf olarak hizmet vermektedir. İlk iki yıl okul eğitimi yarım gündür. Oyun ve eğitici etkinlikler içinde ağırlıklı olarak dil becerilerini geliştirmeye yönelik bireysel ve grup çalışmaları yapılır. Üçüncü yıl tam gün eğitimi başlar. Bireysel ve grup dil çalışmalarına ek olarak akademik eğitim temelleri de bu sınıfta atılır. Okuma, yazma ve matematik eğitimine hazırlık oyunları etkinlikleri ağırlıklı olarak okulöncesi 3. sınıf programında yer almaktadır. Ayrıca ilkokul ve üst sınıflarda yer alan hayat bilgisi, fen ve sosyal bilgiler derslerinin temelleri de okulöncesi sınıflarda yürütülen eğitim içinde verilmektedir. Böylece İÇEM okulöncesi eğitimi, işitme engelli çocuklara dil,konuşma ve genel iletişim becerileri kazandırmaya yönelik yoğun çalışmalar yanında, akademik öğrenmesi de hedeflemektedir Okulöncesi çocuklar günün belli saatlerinde normal işiten yaşıtlarıyla kaynaştırma eğitimi almaktadır.İlköğretim BölümüAkademik eğitim Milli Eğitim Bakanlığı müfredatını izlemektedir. Ancak müfredatın içeriği çocukların dil becerileri ve akademik seviyelerine uygun hale getirilerek bireyselleştirilmektedir. Konu açılımları yaşantıya bağlı olarak hazırlanır. Grup ve bireysel dil dersleri hem akademik becerileri hem de dil becerilerini geliştirmek üzere işlenir. Her sınıfta ortalama 10 öğrenciye 2işitme engelliler eğitiminde yetişmiş öğretmen ders vermektedir. Sanat dersleri sanat öğretmeni, beden dersleri beden eğitimi öğretmeni tarafından yürütülür.Lise BölümüİÇEM İlköğretim kademesindeki eğitimini tamamlayan işitme engelli öğrencilerin işitsel-sözel yönteme dayalı eğitim hizmetlerinin sunulduğu bir ortamda ortaöğretim düzeyinde eğitim alabilmesine olanak sağlamak amacıyla 1989-1990 eğitim-öğretim yılında lise bölümü açılmıştır.İÇEM lise bölümündeki işitme engelli öğrencilere bağımsız birey olabilmeleri ve liseden sonra yükseköğretime devam etmelerine yardımcı olabilmek için sosyal ve akademik eğitim hizmetleri verilmekte; işitme ve konuşma eğitimleri işitme engelliler eğitimi öğretmenleri tarafından grup ve bireysel çalışmalarla sürdürülmektedir. Ayrıca matematik ve fen bilimleri alanlarındaki dersler, işitme engelli öğrencilerin daha nitelikli bir eğitim almalarını sağlamak amacıyla hizmet-içi eğitimi almış branş öğretmenleri tarafından verilmekte ve öğrenciler üniversite sınavına da hazırlanmaktadırlar.İşitme engelli öğrencilerin sosyal ve dil gelişimleri ile akademik öğrenmelerinin üst düzeyde olabilmesi için lise kademesinde zaman zaman "tam kaynaştırma" ve ''sosyal kaynaştırma" programların da uygulanmaktadır.Psikolojik Danışmanlık HizmetiİÇEM'de çocuklara ve ailelere psikolojik danışmanlık hizmetleri sunmak üzere ayrıca psikolojik danışmanlık birimi kurulmuştur. Bu birimde klinik psikoloji alanında uzmanlık eğitimi almış ve işitme engelli çocuklar ve aileleri konusunda ek ihtisas yapmakta olan bir psikolog tarafından çalışmalar sürdürülmektedir.İÇEM Psikoloji Biriminde verilen hizmetler üç grupta toplanabilir. 1. Psikolojik Değerlendirme, II. Psikolojik Görüşme ve III. Araştırma.I. Psikolojik DeğerlendirmeDeğerlendirme çeşitli amaçlarla yapılmaktadır. İlk olarak, herhangi bir sorun ile birime bildirilen, tespit edilen ya da ailesi tarafından ya da şahsen başvuran öğrenciler 'değerlendirmeye tabi tutulur. Bu tür değerlendirmede kullanılan yöntemler, çocuğun sınıf ve okul ortamında gözlenmesi, öğretmenlerinden ve aileden bilgi ile doğrudan çocukla görüşmedir. Bazı durumlarda, değerlendirmede psikolojik testlerin kullanımına da başvurulmaktadır.Diğer psikolojik değerlendirme türünde ise, özellikle İÇEM'de oryantasyon programına devam eden çocukların, okul çağı geldiğinde, işitme engeline ek bir sorununun olup olmadığını saptamak amaçlanmaktadır. Bu değerlendirmede, psikolojik testlerin kullanımına, çocuk ve aileden alınan bilgilere başvurulur. Her iki değerlendirmede de gerekli durumlarda çocuk/aile bir başka uzmana yönlendirilir.II. Psikolojik GörüşmePsikolojik değerlendirmenin bir uzantısı olan görüşmeler, değerlendirmeden elde edilen sonuçlar ışığında sürdürülür. Psikolojik görüşme çocuk ve aile olmak üzere iki grupla yapılmaktadır. Çocuk görüşmelerinde amaç, çocukla ilgili mümkün olduğunca fazla bilgi toplamak ve bunları çocuğun sağaltımı için kullanmaktır.Aile görüşmeleri ise üç farklı amaca yönelik yapılmaktadır:• Çocuğun sağaltımı için ayrıntılı bilgi alma ve aile yapısını tanıma amaçlı,• Ailenin başvurması ya da uzman tarafından gerekli görüldüğü taktirde aileye danışmanlık hizmeti verme amaçlı,• Önemli sorunları olan ailelere psikoterapi uygulamaları amaçlı.Merkezimizde gerçekleştirilen tüm psikolojik görüşmelerde amaç, sorun davranışta bir değişiklik sağlamaya; temel ilke ise, ailenin bir sistem olduğu ve her üyenin sistem içinde birer birey olduğu varsayımına dayanmaktadır.III. Araştırmaİşitme engelli birey olmak ya da işitme engelli bireyle yaşamanın psikolojik etkileri, çocukluk ve ergenlik çağı psikolojik sorunları, duygusal, bilişsel, davranışsal ve motor gelişim gibi alanlardaki son gelişmeler izlenmektedir. Bu konularla ilgili araştırmalar yürütülerek elde edilen bilgiler uygulamaya yansıtılmaktadır.İÇEM Psikoloji Birimindeki tüm çalışmalarda meslek etiğine uygunluk esastır.Tel : 222-335 05 80 (1611-1612 dahili)Faks: 222-335 53 10