Hastalar histerilerini seviyor

Doç.Dr.Arif VerimliEski Türk filmlerindeki ani körlükler, kendini yatağa atarak ağlamalar, üzüntüden felç inen fakir kız, aniden hafızasını kaybeden zengin erkek tiplemeleri psikiyatrinin renkli konularından birini düşündürüyor: Histeri. İlkçağ Yunan uygarlığında 'kadın rahminin azarak bedende gezmesi' şeklinde değerlendilirken, Ortaçağ'da 'cin çarpması' denmiş. Freud'a göre ise bilinç dışına bastırılan duyguların, beden diliyle ifade edilmesi.Histeri ciddi bir sorun mu?Histeri ciddi bir psikiyatrik bozukluk. Sözel olarak ruhsal gerilimini ve sıkıntısını anlatamayan hasta beden diliyle dış dünyaya püskürür. Bu püskürme felç, körlük, konuşma bozukluğu, tikler, sara nöbeti benzeri nöbetler, yürüyüş bozukluğu ve titremeler olarak ortaya çıkar. Histeriye depresyon ve anksiyete (telaş, kaygı) eşlik eder.Histeri hastaları kolayca yardım talep ediyorlar mı?Histeri hastalığının başlıca özelliği hastalarının kendi hareket ve sözlerine özel bir ilgi ve beğeni göstermeleri, aynı ilgi ve beğeniyi de beklemeleri. Histerikler hem tedavi olmak için psikiyatriste başvurur hem de hastalığından asla kurtulmak istemez. Bu çelişik tavırdan inanılmaz zevk alırlar.İsteklerini nasıl ifade ederler?Histerikler tiyatraldir, isteklerini çocuksu sesler çıkarak, kekeleyerek ya da çocuk taklidi yaparak dile getirirler. Genelde kalabalığın olduğu yerde bayılırlar, tek başına bayılmazlar. Bu sırada kendini yaralamaz, kendine zarar vermez ve çevrede olup biteni duyarlar. Ağlayarak kendilerine gelir. Taşkınca ve saçlarını sıkıca tutarak ayılırlar.Nöbetlerle vermek istedikleri mesaj nedir?Histeri en basit anlamıyla 'ben kendi sıkıntımı ancak bedenime yansıtarak dışa vurabildim. Şimdi siz bana acıyın, beni önemseyin, beni görün' dür. Burada histerik iki tip kazanç sağlar. İlk kazanç içindeki gerilim ve öfkeyi dışarı püskürtmek. İkinci kazanç ise hasta olduğu için önemsenme ve ilgiyi üzerine toplamak. Histeri çok zor bir hastalıktır.Kadınlarda mı daha sık görülür?Ergenlik sonrasında kadınlarda erkeklere oranla 20 kat fazla görülür. Geri kalmış ülkelerde görülme oranı daha düşüktür. Türk kadınında anksiyeteyle (sıkıntı) başa baş oranda, sık görülen bir hastalıktır. Çok yaygındır. Tipik bir gelişmekte olan ülke insanı hastalığı.Tedavi nasıl yapılır?Tedavi de deneyimli hekime başvurmak şart. Çünkü beden yakınmalarının başka bir fiziksel dayanağı olmadığı kanıtlanlı. Tedavide psikoterapi birincil, ilaç tedavisi ikincil çözüm. Tedavide içinden çıkılmaz durum ise hasta tedavi edildiğinde son derece mutsuz olur. Depresif tavırlar sergiler. Bir hekim tedavi etsem mi etmesem mi ikilemine düşebilir. Bu anlamda önce ikna ve terapi gerektirir. Hazırlayan: Mesude Erşan/ Kelebek