Haşimoto hastalığı

Hipotiroidi, tiroid hormonlarının kanda çok az bulunması durumudur ve kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür.Tiroid bezinin yeteri kadar hormon üretememesinin nedenleri çeşitlidir, ama orta yaş hipotiroidilerinin sebebi çoğu kez 'Haşimoto tiroididti'dir. İlk kez Hakaru Haşimoto isimli bir Japon doktor tarafından tanımlandığı için hastalığa bu isim verilmiştir. Bağışıklık sisteminin vücudunuza yabancı olanı algılama ve tahrip etme gücünün hatalı çalışması sonucu oluşan bir sorundur. Bu hastalıkta vücudunuz kendi tiroid dokusuna karşı savaş açmakta ve onu tahrip etmektedir. Bağışıklık sisteminin tiroid dokusunda tahribe yol açan bazı maddeleri (otoantikorlar) üretmeye başlamasının nedeni bilinmemektedir, ama kolaylaştırıcı bazı faktörlerin bu işe zemin hazırladığı kuşkusuzdur. Haşimoto tiroididinin akrabalar arasında daha sık görülmesi hastalığın oluşumunda genetik bir zeminin katkı yaptığının kanıtıdır.Stres ve üzüntüStres ve üzüntünün de Haşimoto hastalığına yol açabileceği bilinmektedir. Ağır depresyonlar, ciddi panik bozuklukları, uzun süreli üzüntü, endişe ve korkuların ardından Haşimoto hastalığına yakalanan pek çok hastamız var. Bu hastalığın fazla miktarda iyot alınması, lityum, interferon ve interlökin 2 gibi ialçların kullanımı ve bazı mikrobik etkenlere maruz kalınması ile ilişkili olabildiğini gösteren bulgular da mevcuttur. Kısacası Haşimoto hastalığı, bir bağışıklık sapkınlığıdır ve bu sapkınlığa yol açan kolaylaştırıcı faktörler oldukça fazladır. Haşimoto hastalığı da diğer sebeplerle meydana gelen hipotiroidiler gibi son derece sinsi, yavaş seyirli ve gözden kaçan belirtilerle seyreder. Hastaların çoğu yorgunluk, halsizlik, kas ve eklem ağrıları, sersemlik hissi, odaklanma eksikliği, uyuşukluk ve uyku halini, orta yaşlı olmalarına ya da depresif ruh hallerine bağlarlar. Kuru ve kırık saçlar, saç dökülmeleri, cilt solukluğu ve kurumaları, 'kansızlık' diye geçiştirilir. Kilo alma, kilo vermede zorlanma da menopoz ve benzeri orta yaş gelişmeleri arasında değerlendirilir. Bu nedenle çok değerli zamanlar boş yere kaybedilir. İşte bu nedenle bazı ülkelerde 35 yaş sonrasının yıllık rutin değelendirmelerinin arasına TSH testi de konulmalıdır. Doğru bir karardır bu yaklaşım ile hipotiroidinin (hangi sebeple meydana gelirse gelsin) ve Haşimoto hastalığının erken tanısı kolaylaşır.Aklınızda olsunHipotiroidi belirtileri Yorgunluk, halsizlik, uyuşukluk, uyku haliEklem ve kas ağrılarıDepresif ruh hali Saç dökülmesi, kırılmasıve kurumasıCilt kuruluğu, pullanma ve kırışmasıKilo alma ve ve kilo vermede güçlükSoğuk, şiş balmumu görünümlü bir deriÜşüme ve soğuğa tahammülsüzlükSesin boğuk ve kalın hale gelmesiTerlemede azalmaKolesterol ve kan basıncında artmaHareketlerde yavaşlama, bellekte azalma, odaklanma ve öğrenmede zorlanma, unutkanlıkCinsel güç ve istek kaybıBİR UYARI Sigara içen kadında daha sık görülüyorSigara içen kadınlarda hipotiroidi sorunu ile daha sık karşılaşılır. Sigaranın içindeki 'thiocyanate'in tiroid bezinin iyodu kullanmasıda sorun oluşturduğu belirtiliyor. Sigara içen ve Haşimoto tiroidine yakalanan bir kadında hipotiroidi riski daha fazladır.Teşhisi ve tedavisi kolayHaşimoto hastalığında teşhis kan analizleri (TSH, T3 VE T4, otoantikor ölçümleri), ultrasonografi ve sintigrafik incelemelerle konulmaktadır. Nodül ile birlikte olan Haşimoto olgularında tiroid kanseri olasılığını ortadan kaldırmak için biyopsi yapmak gerekebilir. Tedavi için dikkatli bir hasta izleme programı gerekir. Hipotiroidinin düzeltilmesi amacı ile levotiroksin tedavisi uygulanır. Tedavinin süresi ve ilaç dozu her hasta için farklıdır. Nodül ile birlikte olmayan, çok büyük bir guatra yol açmayan hastalarda cerrahi girişim gerekmez. Bir Haşimoto hastasında tiroid bezinin ürettiği tiroid hormonu miktarı yeterli ise levotiroksin verilmez. Sadece eksik olan tiroid hormonunu yerine koymak için tedavi uygulanır. Tiroid hormonu ile tedavinin ne kadar süreceği sık sorulan bir sorudur. Levotiroksin ile ihtiyaç duyulan tiroid hormonu eksikliğinin giderilmesi genellikle ömür boyu sürecektir. Eğer hipotiroidi söz konusu değilse tedavi gerekmez, sadece izlemekle yetinilir.Levotiroksin hastanın ihtiyacı olan tiroid hormonu eksikliğini giderir , klinik belirti ve yakınmaların ortadan kalkmasını, guatrın da küçülmesini sağlar.Hürriyet / Prof. Dr. Osman MÜFTÜOĞLU