Güncelleme Tarihi:
Cilt kanseri, katarakt ışınların yarattığı başlıca tehlikeler. Oysa basit önlemlerle güneşten korunmak mümkün. Güneş kremi, gözlük, şapka, açık renk ve bol giysiler yeterli önlemler. Gölgede durmak da güneşten korunmanın en iyi yollarından biri. Bir de ışınarın en güçlü olduğu öğle saatlerinde dışarı çıkmamak.
Peki tüm bu önlemler haricinde başka nelere dikkat etmelisiniz? Yazı sağlıklı bir şekilde atlatmanın püf noktaları nelerdir? Hepsi ve daha fazlası aşağıdaki yazımızda...
Güvenli bronzlaşma için neler yapılabilir?
* Güneşlenme süresini her gün kademeli olarak artırarak her yönden daha sağlıklı ve kalıcı bronzlaşma sağlayabilirsiniz. Örneğin ilk gün yirmi dakika, ikinci otuz dakika güneşlenebilir, daha sonraki günlerde bu süreyi belli oranlarda artırabilirsiniz. Öğle saatlerinde güneşlenmeyin.
* Özellikle hassas bölgelerinize koruyucu kremler kullanın.
* Deniz veya havuz kenarında hareketsiz kalmayın, sudaki yansıma ile ikinci derece yanık bile söz konusu olabilir.
* Güneş yanıklarına karşı alınabilecek en temel önlem derinizin yapısını tanımaktır.
* Açık renk ciltler ve çocuklar, saat 11.00 - 15.00 arası güneşe çıkmamalı.
* Deniz, kum ve beyaz binalar güneş ışığını daha fazla yansıtarak etkisini artırırlar. Eğer teknedeyseniz arada bir gölgeye geçin.
* İlaç alırken güneşe çıkmak cildinizde lekelere neden olabilir, doktorunuza danışın.
İdeal bir güneş kreminde olması gerekenler
• Koruma için- uva, uvb filitresi, titan oksit, ve çinko oksit gibi mikro pigmentler.
• Bakım için- kurumayı önleyici lipidler ve hidrojeller.
• İkincil koruma için- serbest kökleri yok eden E vitamini, enfeksiyon önleyici aloevera, papatya gibi bitki özleri.
• Kremin suda çözülmemesi için- silikon yağlar, lipozomlar, lipojeller.
• Kremin allerji yaratmaması için- kendi kendine bronzlaşma sağlayan madde, kokulu, böcek kovucu madde içermemesi gerekiyor.
Hangi Koruma Faktörünü Kullanmalısınız?
Kızıl saçlı, çok açık tenlerin doğal koruma süresi 5-10 dakika, koruma faktörü 20-16.
Sarışın, beyaz tenlerin doğal koruma süresi 10-20 dakika, koruma faktörü 16-10.
Kumral tenlerin doğal koruma süresi 20-30 dakika, koruma faktörü 10-4.
Esmer tenlerin doğal koruma süresi 40 dakika, koruma faktörü 4-2.
Güneş yağı terimler sözlüğü :
Güneş filtresi: Uv ışınlarını emme ya da perdeleme kapasitesine sahip madde.
Fizik filtresi: (Titanyum bioksid ya da çinko oksid). Güneş ışınlarını tümüyle perdeler çünkü onları yansıtır ya da yok eder.
Kimya filtresi: Güneş ışınlarını kısmen emer. Yalnızca UvA ya da hem UvA hem UvB'den korur.
UVA: Uzun morötesi ışınlar. Pigmentasyona etkisi ani ama geçicidir. Derinin elastikiyetini yitirmesine ve kolajende lezyonlara neden olur.
UVB: Orta morötesi ışınlar. Cilde renk veren hücreleri, melanositleri, harekete geçirir ve kalıcı bronzluk sağlar. Kızarmaya neden olur.
Koruma endeksi: (Sun protection factor) Bütün ultraviyole ışınlarının yayabileceği radyasyon miktarını labaratuvar araştırması bazında veren sonuçlar.
İPD: (İmmeidate Pigmentation Darkening) Sürdükten 15 dakika sonra bir UvA filtresinin koruma kapasitesini ölçüyor.
PPD: (Persistent Pigmentation Darkening) Sürdükten iki saat sonra UvA ışınlarının koruma ve pigmentasyon (deriye renk veren hücre) kapasitesini gösterir.
Suya dayanıklı: Sürülen krem suya dayanıklıdır. Ama günde bir kez krem sürmek de yeterli değil...
Sağlıklı bir güneşlenme için gereken şartlar :
* Güneşyağı alırken etiketini kontrol edin, UVA korumasını da kapsayan "geniş - yelpazeli" bir ürün olduğundan emin olun.
* Güneş yağı sık ve yeterli miktarda uygulanmalıdır. Etkin bir koruma için bir likör bardağı kadar yağın vücudun güneşi gören tüm bölgelerine uygulanması gereklidir.
* En iyi etkiyi alabilmek için güneş kremlerini havuza veya plaja vardıktan sonra değil gitmeden 30 dakika önce sürün. Sudan etkilenmeyen güneş kremlerini bile her 90 dakikada bir tekrarlayın.
* Sıcak yaz günlerinde geniş kenarlı şapkalar, uzun kollu giysiler, güneş gözlükleri gibi güneşten koruyucu kıyafetler giyin, aksesuvarlar kullanın. Günün en sıcak saatlerinde aktivitelerden kaçının.
* Hangi koruma faktörünün kullanılacağı kişiden kişiye değişir. Seçiminizi cildinizin tonuna, nerede yaşadığınıza ve güneşte ne kadar zaman geçirdiğinize göre yapın.
Güneş yanığına karşı ne yapılır?
Hafif kızarmalarda, tül gibi bir bezle uygulanacak soğuk bir kompres ya da cilt koruma kremi uygulamak yeterli olacaktır. Kızarıklıklar daha ciddi ise, bir doktora gidilmeli ve hafif kortizon kremleri kullanılmalıdır. Eğer kızarma su toplayacak kadar ciddiyse, mutlaka bir doktor kontrolünde ağır kortizon kremi tedavisi uygulanmalı ve aspirin alınmalıdır.
Güneş alerjisi önlenebilir mi?
Güneş alerjisi, UVA ışınları ve vücuttaki serbest radikallerin yol açtığı bir rahatsızlıktır. En bilineni, kadınların yüzde 20'sinde rastlanan "polimerfe ışık dermotozu"dur.
Yüksek UVA koruma faktörlü ve "antioksidan" sistemli yağ veya krem kullanmak, vücutta alerji nedeniyle oluşan kabarcık ve kızarıklıkları önler. "Mallorca Aknesi" adı verilen türe karşı ise "jel" halindeki koruma ürünleri kullanılmalıdır.