Gebelikte en sık sorulan sorular

İlk Üç aylık dönemSigara içmek gebeliğimi nasıl etkiler? Sigara bebeğin oksijenlenmesini azaltarak büyüme geriliğine ve erken doğuma neden olur. Bebeğinizin sağlıklı olması için gebelik döneminde sigarayı mutlaka bırakmanız gerekir.Hamile olduğumu düşünüyorum, hamileliğin belirtileri nelerdir? Hamileliğin en önemli belirtisi adet gecikmesidir. Bunun yanında bulantı, yorgunluk, göğüslerde hassasiyet, sık idrara çıkma da gebeliğin ilk dönemlerinde sık görülen yakınmalardır.Altı ay önce doğum yapmama rağmen tekrar hamile olduğumu farkettim. Tekrar bebek sahibi olmak için çok mu erken? Hamilelik ve doğumdan sonra vücüdun eski haline dönmesi zaman alır. Bebeğinizi emzirmiyorsanız adetleriniz doğumdan 6 hafta sonra başlayabilir ve tekrar gebe kalabilirsiniz. Doğumdan altı ay sonra tekrar gebe kalmak size fiziksel bir zarar vermez, fakat psikolojik olarak gebeliklerin arasında en az 2 yıl olması önerilir.Adetim üç hafta gecikmesine rağmen doktorum 8 haftalık gebe olduğumu söylüyor. Bu nasıl olur? Doktorunuz son adet tarihini referans alarak gebeliğinizin haftasını hesaplar ve yaklaşık doğum tarihini belirler. Döllenme ve gebelik son adet tarihinizden 2 hafta sonrasına denk gelen günlerdeki yumurtlama döneminde gerçekleşir. Buna rağmen kolaylık ve doğru olması açısından gebelik haftası hesaplanmasında son adet tarihi kullanılır.Bebeğin cinsiyeti nasıl belirlenir? Bebeğin cinsiyeti döllenme esnasında genetik olarak belirlenir. Kadınlar 2 tane X cinsiyet kromozomu, erkekler ise bir tane X bir tane de Y cinsiyet kromozomu taşır. Eğer yumurtayı döllemeyi başaran sperm X kromozomu taşıyorsa bebek kız, Y kromozomu taşıyorsa bebek erkek olur.Sekiz haftalık hamileyim ve çok sık başım ağrıyor, ne yapmalıyım? Gebeliğin ilk onaltı haftasında, kan damarlarında genişleme ve başağrısı görülür. Bu ağrıların bir kısmı dinlenme ile geçer. Başağrıları genellikle gebeliğin 3. ve 4. ayında kaybolur.Tahmini doğum tarihi nasıl hesaplanır? Son adet tarihinden itibaren hesaplandığında gebelik 280 gün veya 40 haftadır. Son adet tarihine 7 gün ekleyip 3 ay geri gidildiğinde tahmini doğum tarihi bulunabilir; örneğin son adet tarihi 5 Mart 1999 olan bir gebenin tahmini doğum tarihi 12 Aralık 1999'dur.Kendimi çok yorgun ve uykulu hissediyorum, neden? Bu hormonal ve damarsal değişikliklere bağlı olarak gebeliğin ilk dönemlerinde sık görülen bir durumdur. Bu yakınmalara sık olarak başağrısı da eşlik eder. Gebelik ilerlediğinde bu yakınmalar kendiliğinden geçer.Gebelik testim pozitif, fakat adetlerim çok düzensiz idi, yaklaşık doğum tarihini nasıl hesaplarım? Adetleri düzensiz olan hastalarda yumurtlama ve döllenmenin ne zaman olduğunu tahmin etmek zordur. Gebeliğin büyüklüğü ve tahmini doğum tarihi son adet tarihine göre değilde ultrasonografik ölçümlere göre belirlenir.İlk ultrasonografi ne zaman yapılmalı? Beklenen adet günü geçtikten yaklaşık iki hafta sonra gebelik ultrasonografik olarak tespit edilir ve bebeğin gelişimi izlenir.Bebeğimin kalp atışlarını duymaya ne zaman başlayacağım? Bebeğin kalp atışları 10-12. haftalar arasında duyulmaya başlanır. Bebeğinizin kalp atışlarını hekiminiz Dopler cihazı veya Dopler ultrasonografi ile size dinletebilir.İlk gebeliğim düşükle sonuçlandı. Tekrar düşük olmaması için ne yapmalıyım? Gebeliklerin %25'i düşükle sonlanır. Gebeliğin ilk döneminde görülen düşükler genellikle genetik bozukluklara bağlı olur ve bunların önlenmesi mümkün değildir.Ayrıca bazı enfeksiyonlar, progesteron adı verilen hormonun eksikliği, bağışıklık sistemindeki bozukluklar düşüklere neden olabilir. Önceki gebeliği düşükle sonlanan kişilere gerekli incelemeler yapılmalı ve bu gebeler, gebelikleri süresince doktor kontrolü altında olmalıdır.Az miktarda lekelenmem (vajinal kanamam) oldu acaba düşük mü yapıyorum? Gebe kadınların hemen hemen yarısında gebeliğin ilk 8-12 haftasında lekelenme görülür. Gebeliklerin yarısı düşükle sonlanır. Ayrıca dış gebelikte de vajinal kanama görülebilir. Gerekli hormon tetkikleri ve ultrason incelemesi ile kanamanın nedeni ve gebeliğin devam edip etmediği anlaşılır.Kan grubum Rh negatif, bu bir problem yaratır mı? Kan grubu Rh negatif olan kadın kan grubu Rh pozitif olan bir erkek ile evli ise ve Rh pozitif bir bebek taşıyorsa kan uyuşmazlığı görülebilir. Kan grubu Rh negatif olan bir gebenin kan dolaşımına Rh pozitif kan (bebeğin kanı) karışırsa bağışıklık sistemi uyarılır ve oluşan antikorlar plasentaya geçer. Bu gebelik veya sonraki gebeliklerde bebeğe zarar verir. Bu durumun engellenmesi için gebelere 28. haftada RhoGAM denen immün globulin preparatı uygulanır. Düşüklerde de sonraki gebeliklerin sağlıklı olabilmesi için RhoGAM uygulanmalıdır.Midem sürekli bulanıyor, bu bulantılar ne zamana kadar devam edecek? Gebeliğin 8. haftasında başlayan bulantılar 16. haftaya kadar sürebilir. Gebelikte yükselen bHCG hormonuna bağlı oluşan bulantı çoğul gebeliklerde daha fazla olur. Sık sık ve az yemek ile biraz önlenebilen bulantılar sağlıklı bir gebeliğin göstergesidir.Aldığım vitaminler kusmama neden oluyor, bu normal mi? Vitaminleri tok karnına veya yatmadan önce alırsanız mide bulantısını önleyebilirsiniz.Trimester ne demek? Gebelik süresi birinci, ikinci, ve üçüncü (veya ilk, orta ve son) trimester olarak üç döneme ayrılır. İlk trimester ilk 12 hafta, ikinci trimester 12-24. haftalar arası ve üçüncü trimesterde doğuma dek olan dönemdir.Vajinaya baskı ve sık idrara çıkma hissi normal mi? Hamilelik döneminde rahim büyüyerek mesaneye bası yapar. Bu da baskı hissine ve sık idrara çıkmaya neden olur. Bu ilk 12 hafta devam ettikten sonra rahmin yükselmesi ile kaybolur fakat gebeliğin son döneminde tekrar görülür.Sürekli kabız oluyorum ne yapmalıyım? Kanda düzeyleri yükselen gebelik hormonları ve dietiniz buna neden olabilir. Bol sıvı alarak ve lifli besinlerden zengin beslenerek kabızlık önlenebilir.İlk trimesterde kaç kilo almalıyım? Tüm hamilelik boyunca 8-10 kg alınması sağlıklıdır. Bunun ilk trimestere düşen kısmı yaklaşık 2 kg'dır. Hamileliğin ilk üç ayında fazla kilo alan kadınlar genellikle gebeliğin sonuna dek istenenin üzerinde kilo alırlar.Ben sağlıklı bir insanım. Sağlıklı bir bebek sahibi olmak için ne yapmalıyım? Gebelik süresince sağlıklı ve dengeli beslenmek, sigara, alkol ve diğer zararlı maddelerden uzak durmak, düzenli olarak doktor kontrolüne gitmek, sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmenize ve sağlıklı bir bebek sahibi olabilmenize yardımcı olur.Bütün anneler bebeklerinin anormal olacağı hakkında endişeye kapılır mı? Genellikle gebelerin çoğu doğuma dek zaman zaman anormal bir bebek sahibi olma endişesine kapılır. Majör doğum anomalilerinin görülme sıklığı % 3 tür.Doğum kontrol hapı kullanırken gebe kaldım. Çocuğa bir zararı olur mu? Doğum kontrol hapları düzenli kullanıldığında gebelik oluşmaz, çok nadir görülen bu durumda bebek için bazı riskler olsa da, yapılan çalışmalar bu gebeliklerin diğer gebeliklere göre daha yüksek oranda anormal bebek doğumu veya düşük ile sonlanmadığını göstermiştir. Gebelik farkedildiği anda doğum kontrol hapı hemen kesilmelidir.Hamile olduğumu fark etmeden biraz alkol aldım. Bebeğe bir zararı olur mu? Gebelik henüz farkedilmeden alınan alkol bebeğe zarar vermez fakat gebelik döneminde alkol kullanımına kesinlikle son verilmelidir.Şiddetli öksürüyorum. Doktorum göğüs röntgeni çektirmemi istedi. Çektirebilir miyim? Gebelik döneminde çok gerektiğinde karnı çelik yelek ile koruyarak göğüs röntgeni çekilebilir.Hamileyim ve şiddetli grip geçiriyorum. Ne yapmalıyım? Soğuk algınlıklarını yatak istirahati yaparak, bol sıcak sıvı alarak ve gerektiğinde doktorunuza danışarak alacağınız parasetamol türevi ağrı kesici, ateş düşürücü ilaçları kullanarak daha hafif geçirebilirsiniz.Bebeğimin hareket ettiğini ne zaman hissedebilirim? Bebeğinizin hareketlerini 20. hafta civarında hissedebilirsiniz. Gebeliğin 24. haftasına dek bebeğin hareketlerini hissedemediyseniz mutlaka hekiminize başvurun.Ultrason ile bebeğimin cinsiyeti ne zaman belli olur? Bebeğinizin cinsiyeti deneyimli doktorlar ve gelişmiş bir ultrason cihazı ile 12. haftadan itibaren belirlenebilir. 20. haftadan sonra daha kesin olarak bebeğinizin cinsiyetini öğrenebilirsiniz.Hamileyken seyahat etmek sakıncalı mıdır? Hamileliğinizin son ayına kadar seyahat etmekte bir sakınca yoktur, yalnız uzun süreli yolculuklarda sık sık kalkıp dolaşmak ve bol sıvı almak yaralı olur.Hamileyken kahve içmeyi bırakmalı mıyım? Fazla miktarda kahve içmenin düşüklere, erken doğuma ve düşük ağırlıklı bebeklere neden olduğunu gösteren çalışmalar vardır. Gebelik döneminde günde bir-iki fincandan fazla kahve içilmemesi önerilir.Hamileyken günlük rutin egzersizlerimi değiştirmeli miyim? Ağır ve tehlikeli egzersizler yapmadığınız sürece günlük ekzersiz programınıza devam edebilirsiniz. Yorgunluk hissettiğinizde egzersiz yapmaya ara vermelisiniz. Karnınıza zarar verebilecek ve dengenin gerekli olduğu egzersizlerden kaçınmalısınız.Hamileyken saçlarıma perma yaptırabilir miyim? Perma ve boya için kullanılan maddelerin hamilelikteki etkileri pek bilinmemektedir. Hayvan deneylerinde herhangi bir anomali artışı saptanmamasına rağmen insanlar üzerinde yapılan çalışmalar yoktur.Hamileyken bilgisayar kullanmak zarar verir mi? Bilgisayar kullanırken yayılan ışınlardan etkilenmemek için bilgisayardan 50 cm uzakta oturmak gerekir. Bu cihazlar arka ve yanlarından daha fazla ışın yaydıkları için kullanmadığınız diğer cihazlardan 1 metre uzakta oturmaya özen gösterin.Dişlerime dolgu yaptırmam gerek. Hamilelik sırasında yaptırabilirmiyim? Tıbbi açıdan gerekli ise dolgu yapılmasında bir sakınca yoktur, bu sırada kullanılan lokal anestezik maddeler bebeğe zarar vermez. Fakat kozmetik amaçlı işlemlerin gebelik sonrasında yapılması önerilir.Hamile kaldığımdan beri saçımda değişiklikler görüyorum. Saçlarım hamilelikten sonra yine eski halini alacak mı? Hamilelik döneminde artan hormonlara bağlı olarak saçlarda dökülme görülebilir. Bu durum hamilelik sonlandıktan sonra düzelir ve saçlar eski sağlığına kavuşur.AFP testi nedir? Alfafetoprotein (AFP) bebeğin karaciğerinden salgılanan ve annenin dolaşım sistemine geçen bir proteindir. Bu protein düzeyinin normalin altında veya üstünde olması bebekteki bazı anomalilerin göstergesi olabilir. Bu test gebeliğin 16-18. haftalarında yapılmalıdır.Amniyosentez nedir? Amniyosentez bebeğin içinde yüzdüğü sıvıdan örnek alınarak incelenmesi için yapılan bir işlemdir. Otuzbeş yaş üstü ve riskli gebeliklerde, AFP testinin sonucu normal değilse bu işlem uygulanır ve sıvıdan yapılan incelemelerle bebekteki genetik bozukluklar tespit edilir.Rahim içi araç varken gebe kaldım ne yapmalıyım? Gebelik tespit edildiğinde spiral rahimde aşağı yerleşimli ise çıkarılabilir. Eğer rahim içinde yukarı yerleşimli ise çıkarılmaz ve gebeliğe bir zararı yoktur.Tubal gebeliği olan bir arkadaşım oldu. Ara sıra sağ kasığımda ağrı oluyor. Dış gebelik mi var? Dış gebelik tüm gebeliklerin %1-2'sinde görülür. Dış gebelik öyküsü, geçirilmiş enfeksiyon veya cerrahi işlem varsa risk %5-10'a yükselir. Kasık ağrısı ve kanamanız varsa doktorunuza başvurmalısınız.AIDS testi ve hepatit (sarılık) testi yaptırmalı mıyım? Kolay bulaşan bir hastalık olmadığı için eğer kan transfüzyonu, şüpheli cinsel ilişki ve ilaç bağımlılığı gibi risk faktörleri yoksa AIDS testi yaptırmanıza gerek yoktur. Fakat ülkemizde oldukça yaygın olan ve gebelikte bebeğe de bulaşan bir enfeksiyon olan Hepatit B için testler yapılmalı ve anne taşıyıcı ise bebekte enfeksiyon oluşmasını engellemek için gerekli serum ve aşı yapılmalıdır.Hangi laboratuvar testleri mutlaka yapılmalı? Hamilelik döneminde idrar testi, kan grubu tayini, kansızlığın tespiti için kan sayımı, Hepatit B, Rubella (kızamıkçık), sifiliz (frengi), Toksoplazma, Herpes vb. gibi bazı enfeksiyonları araştıran testler yapılmalıdır.Hamile kaldıktan sonra cildim bozuldu. Ne yapmalıyım? Hamileliğin ilk döneminde yükselen hormonlara bağlı ciltte değişiklikler görülür. Vücudunuz bu hormonlara alıştıktan sonra cildiniz düzelir.Hamileliğim sırasında çatlaklar oluşmaması için ne yapmalıyım? Cildinizin yapısına göre gerilmeye bağlı çatlaklar oluşabilir. Cildinizde çatlakların oluşmasını kesin olarak engelleyen herhangi bir ürün yoktur. Cildin nemli tutulmasını sağlayan kremler çatlak oluşumunu engellemede yararlı olabilir.İkinci üç aylık dönem:Karnımın ortasında oluşan koyu çizgi kalıcı mı? Özellikle açık tenli kadınlarda gebelikte artan hormonlar, meme ucunda koyulaşmaya, karnın ortasında koyu renkli çizgi belirmesine ve yüzde lekelenmelere neden olur. Güneşe maruz kalındığında artan bu lekeler ve koyulaşmalar engellenemez. Genellikle doğumdan sonra kaybolur.Vajinal akıntım arttı ne yapmalıyım? Vajinal akıntı hamilelik sırasında görülen en sık yakınmalardan biridir. Vajinal akıntının rengi ve kokusu önemlidir. Eğer akıntı şeffafsa, kötü kokulu değilse ve kaşıntı yoksa enfeksiyon düşünülmez. Bu akıntı yükselen hormonlara bağlıdır. Pamuklu iç çamaşırları kullanılması ve temizliğe dikkat edilmesi önerilir. Akıntı sarı renkli ve kokulu ise ve kaşıntı eşlik ediyorsa, enfeksiyon düşünülerek hekime başvurulması ve gerekli tedavinin yapılması önerilir.Karnım ne zaman büyüyecek? İlk gebelikte 16. haftadan itibaren karnın alt kısmında şişlik belli olmaya başlar. Daha sonraki gebeliklerde karın kaslarındaki ayrılmadan dolayı biraz daha erken 12-14. haftalarda karında şişlik belirginleşir.Evimize boya yaptırmayı düşünüyoruz, zararlı mı? Ev boyandıktan sonra çok iyi havalandırılırsa zararlı olmaz. Bu ev temizliğinde kullanılan kimyasal maddeler için de geçerlidir. Eğer mesleğinizden dolayı bu maddelere sürekli maruz kalıyorsanız hamileliğiniz döneminde kendinizi ve bebeğinizi korumak için bunlardan kaçınmalısınız.Evimde iki tane kedim var. Hamileliğim sırasında problem yaratır mı? Kediler Toksoplazma gondi olarak adlandırılan ve toksoplazmozis hastalığına yol açan bir paraziti taşırlar. Hamilelik döneminde bu parazit alınır ve bebekte enfeksiyon oluşursa, zeka geriliğine, körlüğe ve diğer bazı anormalliklere yol açar. Bu parazit kedi dışkısı ve iyi pişmemiş etler ile bulaşır. Bu parazitle karşılaşan kişiler genelde enfeksiyonu farketmeden, hafif bir grip gibi atlatırlar. Çiğ et yemekten kaçınmak, çiğ etle temas ettikten sonra ağzı ve gözleri ellememek, sebze ve meyveleri çok iyi yıkamak, kedi dışkısı ile temas edileceğinde eldiven kullanmak gibi basit önlemler ile bu enfeksiyonlardan korunulabilir.Suni tatlandırıcı (Nutrasweet) kullanabilir miyim? Düşük dozlarda alındığında zararlı olmadığı düşünülür. Nutrasweet içeren diet gazlı içeceklerden günde bir adet tüketilmesinin zararlı olmadığı düşünülmektedir.Sıcak banyo sakıncalı mı? Sıcak su vücut ısısını arttırarak zararlı olabilir. Ilık su ile alınacak banyonun hiç bir zararı yoktur.Arabada emniyet kemeri takmam sakıncalı mı? Arabada mutlaka emniyet kemeri kullanmak gerekir. Emniyet kemeri kullanmadığınız zaman bir kaza olursa karnınız direksiyona çarpar ve pelvis kemiklerinde kırık oluşur, plasenta (bebeğin eşi) rahimden ayrılarak bebeğin kaybedilmesine neden olabilir. Karnınız büyüdükten sonra kemeri rahmin aşağısında, pelvik kemiklerin hemen üzerinde kullanmak gerekir.Hamileliğim sırasında güneşlenebilir miyim? Çok dikkatli olarak, çok kısa süre ve koruyucu kremler kullanılarak güneşlenilebilir. Güneş ışınlarının derideki lekelenmeleri arttırdığı unutulmamalıdır.Hamileliğim sırasında sakıncalı olan sporlar var mı? Dengenin önemli olduğu cimnastik, dağcılık ve benzeri sporlardan kaçınılmalıdır. Rahminizin büyümesine bağlı olarak vücudunuzun ağırlık merkezi değişir ve dengenizi kaybedebilirsiniz. Çarpışma riski olan her spordan da uzak durulmalıdır.Tükrüğün arttığını hissediyorum. Bu normal mi? Fitalizm olarak adlandırılan bu durum artmış tükrük salgısından, azalmış mide hareketlerinden ve mide bulantısına bağlı görülen yutma güçlüğünden kaynaklanabilir. Gebeliğin ilk döneminde daha sık görülür ve gebelik ilerledikçe azalır.Doktor kontrolüne daha sık gitmeye ne zaman başlamalıyım? Yirmisekiz haftadan sonra doktor kontrolleri sıklaşır. Her 2-3 haftada bir kontrole gitmek gerekir. Otuzaltıncı haftadan itibaren her hafta doktor kontrolüne gitmek gerekir.Bazen kasıklarımda çok şiddetli ağrılar hissediyorum, neden? Dış gebelik ihtimali olmadığı zaman bu ağrıların round ligament adı verilen bağın gerilmesinden kaynaklandığı düşünülür.Ağrı genellikle sol tarafta daha çoktur, çünkü rahim sağa doğru hareket ederek soldaki ligamentin gerilmesine neden olur. Ağrı dinlenince azalır. Hamilelikte görülen ağrıların nedeni mutlaka hekim tarafından araştırılmalıdır. Apandisit, yumurtalıkların dönmesi ve plasentanın ayrılması da ağrıya yol açar.Anaokul öğretmeniyim, hamilelik sırasında beşinci hastalık geçirmek zararlı mı? Parvo virüs denen virüsün yol açtığı bir enfeksiyon olan beşinci hastalık hamilelik döneminde geçirildiğinde bebeğe zararlı olabilir. Bu virus kırmızı kan hücrelerini parçalayarak zarar verir ve gebeliğin ilk döneminde geçirildiğinde düşüğe neden olabilir. Doğumsal anomalilere yol açmaz. Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde enfeksiyon alınırsa 6-8 hafta süresince her hafta ultrasonografik takipler ile bebek değerlendirilerek bebeğin etkilenip etkilenmediği tespit edilir. Bebeğin enfeksiyonu aldığı vakalar da kan transfüzyonu (kan verilmesi) ile tedavi edilebilir.Hamilelik sırasında aşı yaptırabilir miyim? Özellikle hamileliğin ilk üç ayında tüm aşılardan kaçınmak gerekir. Kızamık, kızamıkçık ve kabakulak gibi canlı virüs aşılarından hamile kalmadan üç ay öncesinden itibaren ve hamilelik döneminde kaçınılmalıdır. Ölü bakteri aşıları salgınlarda ve gerekli olduğu zaman yapılabilir.İnaktive edilmiş virüs aşıları da gerekli olduğunda kullanılabilir. Kuduz riski veya hepatit riski olan durumlarda da gebeler aşılanmalıdır. Gelişmekte olan ülkelerde tetanus aşısının uygulanması önerilir.Ara sıra çarpıntı ve nefes darlığı hissediyorum, normal mi? Büyüyen rahim derin nefes almayı güçleştirir. Kalp atım hızı da gebelik döneminde artar. Kahve içilmesi, pozisyon değişiklikleri ve yorgunluk çarpıntıya neden olabilir. Bu şikayetler genellikle dinlenince kısa sürede geçer.İlk hamileliğim sırasında tansiyonum yükselmişti, ikinci gebeliğimde de bu durum tekrarlar mı? Hamilelikte tansiyon yükselmesinin çeşitli nedenleri vardır. Pre-eklempsi denilen durumda tansiyon yüksekliğinin yanında, özellikle ellerde, bacaklarda ve yüzde ödem (şişlik) de vardır. İdrarda protein tespit edilebilir. Bu durum doğum sonrasında düzelir. İlk gebeliğiniz sırasında pre-eklempsi geliştiyse sonraki gebeliklerde gelişme riski %10-15'tir.Bacaklarımda oluşan mor çizgiler nelerdir? Örümcek görünümündeki mor lekeler varistir. Artmış östrojen düzeyleri ve artmış damar içi basınç artışına bağlıdır. Hamilelerin bir çoğunda görülür. Bazı kadınlarda ayak ve bacaklardaki damarlarda da şişlik ve ağrı oluşur.Ellerimde şişlik ve karıncalanma oluyor normal mi? Ellerdeki ödeme (su toplanmasına) bağlı olarak karıncalanma hissedilir. Ellerin yukarı kaldırılması ve suya sokulması ile bu yakınmalar azalabilir.Hamileliğim sırasında tırnaklarıma oje sürebilir miyim? Ojelerde sabitleştirici olarak formaldehid denen kimyasal kullanılır, bu maddenin tırnaklardan emilimi fazla olmaz fakat ojenin iyi havalanan bir odada sürülmesi önerilir.Ara sıra burnum kanıyor, daha sık olarak da dişlerimi fırçalarken diş etlerimde kanama görüyorum, ne yapmalıyım? Artmış damarlanmaya ve artan kan miktarına bağlı olarak bunlar görülür. Kanama bozuklukları olmayan hastalarda önemli değildir.Geceleri çok sık rüya ve kabuslar görüyorum, doğal mı? Hamilelikte artan hormon düzeylerine ve bebekle ilgili kaygılara bağlı olarak kabusların görülmesi normaldir.Hangi tarafıma yatarak uyuduğum önemli mi? Hamilelik sırasında sol tarafın üzerine yatılması önerilir. Bir çok kadın sabah uyandığında sırt üstü yatar durumda olduğunu ve bunun bebeğe zararlı olup olmadığını merak eder. Yatarken arkanızı bir yastıkla desteklemeniz sırt üstü pozisyona gelmenizi engeller. Bazı kadınlar sırt üstü pozisyonda yattıklarında karındaki damarların sıkışmasına bağlı olarak ani kan basıncı düşmesi ile kendilerini bayılacakmış gibi hisseder. Tekrar yana yatıldığında bu yakınmalar geçer.Doktorum bebeğimin hareketlerini saymamı istedi. Bebeğin hareketlerini her saat saymalı mıyım? Hayır, her bebeğin kendine göre bir günlük ritmi vardır, günün belli saatlerinde bebek daha aktif olabilir. Gebeler bebeklerinin daha çok hareket ettiği zamanları bilir. Bu saatlerde bebeğin hareketlerine dikkat edilerek her zamankinden bir farklılık varsa doktora haber verilmesi gerekir.Son üç aylık dönem:Uyumakta güçlük çekiyorum, ne yapmalıyım? Özellikle gebeliğin 36. haftasından sonra rahat uyku uyuyabilmek çok zordur. Arka arkaya geçen uykusuz geceler kendinizi giderek daha yorgun hissetmenize neden olabilir. Gündüz uyumamanız, akşam yemeğini erken yemeniz, ılık bir banyo ve ılık süt daha rahat uyumanıza yardımcı olabilir. Gebelik döneminde uyku ilaçlarının kullanılması kesinlikle uygun değildir.Sadece 28 haftalık hamile olmama rağmen göğüslerimden süt geliyor. Bu durum normal mi? Bu gebelikte sık görülen bir durumdur, memeleri emzirmeye hazırlayan hormonlar doğumdan önce süt salınmasına ve gögüslerden süt gelmesine neden olabilir. Bu ilk önce sadece cinsel ilişki sırasında olabilir. Sıvı beyaz renkli ve temiz görünümlüdür. Kanlı ve koyu renkli akıntılar hemen değerlendirilmelidir. Doğumdan önce göğüslerinden süt gelen gebelerin bu sütü sağmaması gerekir, çünkü bu işlem erken doğum eylemine neden olabilir. Göğüs ucuna koyacağınız pedler ile giysilerinizi koruyabilirsiniz.Cinsel ilişkide bulunmam bebeğe zarar verir mi? Gebeliğin son dönemlerinde çiftlerin %50'si cinsel ilişkide bulunmayı durdurur. Eğer eşiniz enfeksiyon taşımıyorsa, cinsel ilişkide bulunmak bebeğin enfeksiyon kapmasına neden olmaz ve bebeğe zarar vermez. Erken doğum tehdidi ile istirahat önerilen gebelerin cinsel ilişkide bulunmamaları gerekir.28 haftalık gebeyim ve lekelenmem oluyor, normal mi? Hayır normal değildir. Bu doktora hemen haber vermenizi gerektiren bir durumdur. Plasentanın (bebeğin eşinin) öne yerleşimli olmasına veya lekelenmeye ağrıda eşlik ediyorsa plasentanın rahim duvarından ayrılmasına bağlı olabilir. Hamileliğin son aylarında bebeğin hareketlerinde azalma ve lekelenme en önemli uyarıcı işaretlerdir. Mutlaka doktora haber verilip incelenmesi gerekir.Bebeğimin ara sıra ritmik olarak sıçradığını hissediyorum, normal mi? Bunlar hıçkırıklardır. Diaframın kasılmasına bağlı olarak oluşan hıçkırıklar, akciğerlerin gelişimi için önemli olabilir. Başladıktan bir süre sonra kendiliğinden kaybolur.Doğum derslerine katılmalı mıyım? Bu iyi bir fikir olabilir. Böyle dersler süresince bilgi ve deneyimler de paylaşılacağı için kendinizi doğuma daha kolay hazır hissedebilirsiniz.Non-stres test nedir? Non-stres test yarım saat kadar süren ve bebeğin incelendiği bir testtir. Bu test süresince bebeğin kalp atışları ve rahmin tonüsü kaydedilir. Reaktif test bebeğin sağlığının iyi olduğunu gösterir. Bu test hipertansiyon veya şeker hastalığı olan annelerde, bebekte büyüme geriliği olduğu durumlarda ve miyadı geçen gebeliklerde sık sık tekrarlanır.Kaç haftadan sonra doğan bebekler yaşayabilir? Gebeliklerin %10'u erken doğum ile sonlanır. Yeni doğanlar için yoğun bakım ünitelerinin olduğu merkezlerde 26 haftalık doğan bebekler yaşayabilir. 28 haftadan sonra doğan bebeklerin yaşama şansı daha yüksektir.Erken doğumun başladığını nasıl anlayabilirim? Bir saat içinde dörtten fazla kasılmanız oluyorsa ve bu durum bir saatten fazla devam ediyorsa erken doğum eyleminin başlamasından şüphelenilir. Vajinal akıntı miktarında artma ve sırt ağrısı da erken doğumun habercisi olabilir. Bu bulguların varlığında hemen doktorunuza başvurmanız gerekir.Hemoroidler için ne yapabilirim? Hemoroidler gebelik döneminde artar, şiddetli ağrı ve kanamaya neden olabilir. Gebelik döneminde pelvik bölgede kanın göllenmesine bağlı olarak hemoroidler büyür. Fazla su içmek, erik suyu gibi sulu gıdalar almak, lifli besinlerden zengin beslenmek, bol taze sebze ve meyve yemek yakınmaları azaltabilir. Çok şiddetli ağrı olduğu durumlarda ağrı kesici özelliği olan pomadlar kullanılabilir.Bu güne kadar su çiçeği geçirmemiştim. Su çiçeği geçiren bir çocuk ile aynı yerde bulundum. Ne yapabilirim? Su çiçeği enfeksiyonları herhangi bir bulgu vermeden de geçirilebildiğinden bir çok kadın enfeksiyonu önceden geçirdiğini bilmez. Gebelerin % 95'i enfeksiyonu önceden geçirerek doğal yoldan bağışıklanmıştır. Enfeksiyonu geçirmemiş %5'lik grup için risk vardır. Su çiçeği geçiren biriyle temas edildiğinde hemen bir kan testi yapılarak enfeksiyonun önceden geçirilip geçirilmediği doğrulanmalıdır. Bu testler 24 saat içinde sonuç verir. Enfeksiyonu önceden geçirmediğiniz tespit edilirse bu virüse karşı immunglobulin (antikorlar) verilerek hastalığı hafif geçirmeniz sağlanır. Hastalığı geçirirseniz bebeğinizin etkilenme şansı % 2'dir. En sık görülen problem de bebeğin kol ve bacaklarının normal gelişmemesidir.34 haftalık hamileyim. ?iddetli sırt ağrılarım var. Ne yapmalıyım? Gebelik döneminde sağlıklı duruş çok önemlidir. Hatalı duruş gebelikten dolayı sırta binen yükü arttırarak sırt ağrılarına neden olur. Gebeliğin son dönemlerinde bebeğin aşağı yerleşmesi ile siatik ağrısı da başlayabilir. Sağlıklı duruş ve sert zeminde yatmak ağrıyı azaltabilir. Doğumdan sonra sırt ağrıları azalır.Aniden bebeğimin aşağıya indiğini hissettim. Daha rahat nefes almama rağmen kasıklarımda basınç hissediyorum. Normal mi? Bu 36. haftadan sonra birçok gebede görülen bir durumdur. Bebeğin aşağıya yerleşmesi sizin daha rahat nefes alabilmenizi sağlar, fakat daha sık idrara gitme ihtiyacı hissedersiniz. Önceden doğum yapmış kişilerde bebeğin aşağı yerleşmesi doğuma kadar gerçekleşmeyebilir.Doğum sırasında bebeğimin monitörize edilmesine gerek var mı? Bebeğin sağlıklı olduğunu doğrulayabilmek için monitörize edilmeniz gerekir. Doğum sırasındaki monitörizasyonun sürekli olmasına gerek yoktur. Ancak gebenin şeker veya kalp hastası olduğu durumlarda ve bebekte gelişme geriliği görüldüğünde monitörizasyonun sürekli olması gerekir. Bebeğin kalp atışlarında herhangi bir bozulma saptanırsa monitörizasyona sürekli devam edilir.Nişanenin atıldığını nasıl hissederim? Hamilelik boyunca rahim ağzında biriken salgılardan oluşan nişane rahim ağzı yumuşamaya ve dilate olmaya (gevşemeye) başladığında atılır. Gebeler hafif kasılmalar ve ardından jelatinimsi ve kanlı bir sıvının vajenden geldiğini hisseder. Bazı gebelerde ise gebeliğin son bir iki haftasında vajinal akıntıda artış olur, bu rahim ağzındaki salgılardan oluşan nişanenin yavaş yavaş gevşeyerek incelmesine bağlıdır. Nişanenin atılması doğumun başladığını gösterir.Gerçek doğum sancılarıyla yalancı doğum sancılarını nasıl ayırırım? Karnın alt kısmında hissedilen ve genellikle ağrısız olan kasılmalara Braxton-Hicks kontraksiyonları (kasılmaları) adı verilir. Bunlara nişanenin atılması ve sırt ağrıları eşlik etmez. Doğum sancıları ise giderek daha az aralıklarla, şiddetlenerek ve düzenli olarak gelen bir-iki dakika süren ağrılardır. Bu ağrılar her beş dakikada bir gelmeğe başladığında hastaneye başvurmanız gerekir.Stres testini neden yaptırmalıyım? Bu testte rahmin kasılması sağlanarak bebeğin bu kasılmalara nasıl cevap verdiği incelenir. Meme uçları uyarılarak veya ilaç verilerek rahmin kasılması sağlanır. Rahmin her kasılması ile bebeğe giden kan akımında bir miktar azalma olur. Sağlıklı bebekler bunu iyi tolere eder. Eğer kasılmadan sonra bebeğin kalp atışlarında yavaşlama oluyorsa test pozitif olarak değerlendirilir, bu da bebeğin streste olduğunu gösterir. Bu durumda bebek hemen doğurtulmalıdır.Amniyon sıvısı nedir ve ne işe yarar? Bebeğin içinde yüzdüğü sıvıya amniyon sıvısı denir ve bu sıvının büyük bölümünü bebeğin idrarı oluşturur. Bebek nefes aldığında bu sıvısı yutar ve bu sıvı akciğerlerin gelişmesi için önemlidir. Böbreklerinde problem olan bebeklerde bu sıvının miktarı az olabilir. Amniyon sıvının miktarı plasentanın durumu hakkında bilgi verir. Plasentanın yaşlandığı ve bebeği besleyemediği durumlarda amniyon sıvısının miktarı azalır.İdrarımda şeker bulundu, ne olabilir? Gebelerin birçoğunda özellikle yemeklerden 1-2 saat sonra idrarda az miktarda şeker bulunması normaldir. Fakat bu durum gebeliğe bağlı gelişen şeker hastalığında da görülür. Gebeliğin 24-28. haftaları arasında oral glukoz tolerans testi yapılarak gebeliğe bağlı şeker hastalığı tespit edilebilir. Gebeliğe bağlı şeker hastalığı tespit edilirse özel diet uygulanır.Bacağıma kramp giriyor ne yapabilirim? Gebeliğin son döneminde çok sık görülen bir yakınmadır. Yeterli kalsiyum ve potasyum aldığınızdan emin olun. Kalsiyum süt ve süt ürünlerinde, potasyum ise muz ve turunçgillerde bulunur. Yatmadan 10-15 dakika önce bacaklarınızı germeniz krampları azaltabilir.Çok sık midem ekşiyor, ne yapabilirim? Yemek borusunun alt kısmında tonus azalmasına bağlı olarak midedeki asit yemek borusuna geri kaçar. Az ve sık yemek, acı ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmak ve yatmadan önce kesinlikle yemek yememek şikayetinizi biraz azaltabilir. Antiasit ilaçlar kullanılabilir.Doğum için ne zaman hastaneye gitmeliyim? Önceden doğum yapmamış gebelerin sancıları 5-10 dakika aralıklar ile düzenli olarak gelmeye başladığında hastaneye başvurmaları önerilir. Önceden doğum yapmış gebelerde doğum daha hızlı gerçekleşir. Sancılar 10 dakika ara ile gelmeye başladığında hasteneye gidilmelidir.Rahim ağzı silinmesi ne demektir? Gebeliğin son döneminde rahim ağzı yumuşamaya başlar buna rahim ağzı silinmesi denir. Rahim ağzı açılmaya uygun hale gelir.Doğumda poşun (zarların) açılması ne demektir? Doğum eylemini başlatmak için poş açılabilir. Bununla birlikte prostaglandin olarak adlandırılan maddelerin salınması ile kasılmalar başlar ya da şiddetlenir.Suni sancı ne demektir? Damardan verilen ilaçlar ile kasılmalar başlatılabilir. İlaç verilerek başlatılan doğumlar genelde uzun sürer. Vajinal yoldan uygulanan prostaglandin içeren jeller de rahim ağzının silinmesini ve doğumun başlamasını sağlar. Bu jeller genellikle damardan ilaç verilmeden önce uygulanır.Bebek kordonu bebeğin boynuna dolanınca ne yapmalı? Bu durum yeni doğanların %15'inde görülebilir. Genellikle bebeğin başı çıkarılırken düzeltilir veya kordon hemen kesilir. Eğer doğum sırasında kordon çok sıkışırsa bebeğin kalp atışlarında düzensizliğe neden olur.Mekonyum nedir? Doğumdan önce bebeğin sindirim sistemi mekonyum ile doludur. Bebeğin barsak hareketleri ile mekonyum amniyon sıvısına karışır. Bu özellikle miyadı geçmiş gebelerde görülür. Bebeğin nefes alması ile mekonyum akciğerlere gidebilir ve mekonyum aspirasyonu olarak adlandırılan tehlikeli durum oluşur.Vajinal yoldan doğum yapıp yapamayacağımı nasıl anlarım? Genellikle doğum eylemi başlayana dek vajinal doğum yapılıp yapılamıyacağı belli olmaz. Günümüzde doğumların %20'si sezaryen ile gerçekleşmektedir.Doğum sırasındaki sancıyı azaltmak için ne yapabilirim? Ağrıyı azaltmak ve kasılmalar arasında gebenin dinlenmesini sağlamak için narkotik ilaçlar damardan kullanılabilir. Genelde düşük dozda kullanıldıkları için doğumun uzamasına neden olmazlar. Epidural anestezi de doğumdaki ağrıyı azaltmak için kullanılabilir. Sırta yerleştirilen ince bir katater aracılığı ile verilen anestetik maddeler ağrıyı azaltır.Bu tip anestezi bazen doğumu yavaşlatabilir. Epidural anestezi rahim ağzı açıklığı 4 cm'den fazla ve bebek pelvise yerleştikten sonra verilirse doğum eylemi uzamaz.Epizyotomi nedir? Bebeğin başının çıkışını ve doğumu kolaylaştırmak amacı ile vajinal kanalın alt kısmında yapılan kesiye epizyotomi denir. Epizyotomi açılmadığı zaman özellikle doğum hızlı olursa yırtıklar oluşabilir.Forseps ve vakum uygulamaları zararlı mıdır? Tecrübeli ellerde zararlı değildir. Her ikisi de bebeğin çıkışını kolaylaştırmak için uygulanır. Bebeğin kafasında bir süre sonra kaybolan izler bırakır.Doğum sonrası dönem:Doğumdan sonra hastanede ne kadar kalmalıyım? Doğumdan sonra hastanede kalış süreleri giderek kısalmaktadır. Bundan otuz yıl önce doğumdan sonra hastanede bir hafta kalınırken günümüzde en fazla 2-3 gün kalınmaktadır. Bebeğin ve annenin sağlığı açısından doğum sonrası hastanede 48 saat kalınması genellikle yeterlidir.Bebeğimi emzirmeli miyim? Yenidoğanın beslenmesinde en güzel yol anne sütü verilmesidir. Anne sütü hem ucuz, hem besleyici hem de anne ile bebek arasındaki yakın bağın kurulmasında önemlidir. Anne sütündeki antikor dediğimiz maddeler bebeğe geçerek bebeğin hastalıklardan korunmasını sağlar. Birçok kadın doğumdan hemen sonra bebeğini emzirmek ister, fakat annenin ve bebeğin emzirmeye alışması birkaç gün veya daha uzun sürebilir. Birçok anne ilk günlerde bebeğinin yeterli besin alamadığı ve aç kaldığı endişesine kapılır. Bebeğin günde 8-12 kez altını ıslatması yeteri kadar sıvı aldığını gösterir. İlk 10-14 günden sonra emzirme ile ilgili problemlerin birçoğu ortadan kalkar ve emzirme zevkli hale gelir. Göğüsleri küçük olan kadınların endişelenmesine hiç gerek yoktur. Süt üretimi göğüslerin büyüklüğü ile ilgili değildir. Hormonal uyarılar ve bebeğinizin emmesi genellikle yeterli sütün üretilmesini sağlar.Emzirmek için göğüslerimi nasıl hazırlamalıyım? Emzirmek için göğüslerin hazırlanmasının gerekli ve yararlı olduğu tartışmalıdır. Eğer meme uçları içe dönük ise yararlı olabilir. Doğuma 6-8 hafta kaldığında meme uçlarının parmaklar arasında birkaç dakika süre ile döndürülmesi ve bu işlemin günde 4-6 kez tekrarlanması yararlı olur. Her banyodan sonra meme uçlarının sert bir havlu ile sert bir şekilde kurulanması da meme uçlarının emzirmenin başladığı ilk dönemlerde çatlamaya karşı daha dayanıklı olmasını sağlar.Doğum sırasında tüplerimi bağlatabilir miyim? İstedikleri kadar çocuk sahibi olan çiftlere cerrahi sterilizasyon yani tüplerin bağlanması önerilebilir. Gelişmiş ülkelerde üreme çağındaki çiftlerin yaklaşık %17'si doğum kontrol yöntemi olarak tubal sterilizasyonu (tüplerin bağlatılması) seçmektedir. Güvenilirliği %99.8 olan tubal sterilizasyonun kadının cinsel yaşamına ve ruh sağlığına olumsuz hiç bir etkisi yoktur. Doğum sezeryan ile gerçekleşiyorsa aynı anda, eğer normal yoldan gerçekleşmişse basit bir cerrahi girişim ile gerçekleştirilebilir.Hastaneden çıktıktan sonra hangi aktivitelerimi kısıtlamalıyım? Günlük yaşamınızı çok fazla kısıtlamadan belli aktivitelerden kaçınmanız yeterli olur. Ağır kaldırmaktan iyileşene kadar kaçınmanız gerekir. Hamilelik döneminde kadının duruşu ve sırt kuvvetinde azalma olur, ağır kaldırıldığınızda sırtınıza zarar vermeniz çok kolaylaşır. Cinsel ilişkide bulunmaktan da 4-6 hafta süresince kaçınılmalıdır. Genital organlarınız tamami ile iyileştikten sonra cinsel ilişkide bulunabilirsiniz.Doğum sonrası kontrol için doktora ne zaman gitmeliyim? Doğumdan altı hafta sonra kontrole gitmeniz gerekir. Bu dönemde genital organlarınız gebelik öncesi haline döner.Doğum kontrol haplarını kullanmaya ne zaman başlıyabilirim? Bebeğinizi emzirmiyorsanız doğumdan iki hafta sonra başlayabilirsiniz. Birçok kadın doğumdan 4 hafta sonra cinsel ilişkiye girmeye başlar ve hemen tekrar gebe kalabilir. Cinsel ilişkiye girmeye başladığınız andan itibaren korunmanız gerekir. Emziren annelerin doğum kontrol hapı kullanmasının bebek açısından herhangi bir sakıncası olmadığı düşünülmektedir. Fakat doğum kontrol hapları içerdikleri östrojene bağlı olarak sütün azalmasına hatta kesilmesine neden olabilir.Op.Dr.Murat TAŞDEMİRFertijin Kadın Sağlığı MerkeziTel: 0212 287 57 75