Sosyal Medya ve Gençler: Tehlikeleri, Faydaları, Kullanım Önerileri
Güncelleme Tarihi:
Hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olan teknolojik cihazlar ve sosyal medya, özellikle gençler tarafından çok yoğun bir şekilde kullanılıyor. Psikiyatrist/Psikoterapist Yrd. Doç. Dr. Rıdvan Üney, sosyal medyanın gençlere etkileri hakkında çok çarpıcı bilgiler veriyor.
Sosyal medya; bilgisayar veya akıllı telefon kullanan kişilerin, internet üzerinden oluşturabilecekleri her türlü yazılı, sesli ve görüntülü iletişimi ve paylaşımı sağlayan internet siteleridir. Dünyada her 5 kişiden 2’si internet kullanırken, ülkemizde her iki kişiden birisi internet kullanmaktadır.
Ülkemizde her 5 internet kullanıcısının dördü, sosyal medyaya girebilmek için internet kullanıyor. Gene dünyada her 3 kişiden birinin sosyal medya hesabi varken, ülkemizde her iki kişiden birinin sosyal medya hesabı bulunmaktadır.
BAKMADAN GEÇME!
İlk olarak, 2006 yılında Facebook’la birlikte sosyal ağ gündemimizde girdi. En sık kullanılan sosyal ağlar; Facebook, Twitter, İnstagram, WhatsApp, Snapchat, Badoo, Foursquare, Youtube, Swarm, Periscope, Vine ve bunlara benzer sitelerdir. Bu sitelerin en önemli özelliği, akıllı telefon ve internetin olduğu her yerde ulaşılabilir olmasıdır.
Bugün çocukların ve gençlerin neredeyse tamamı, sosyal medyayı aktif olarak kullanmaktadır. Çoğu zaman bu durumun zararları üzerinde konuşulmaktadır. Ancak şu bir gerçektir ki; artık sosyal medyayı reddetmek olası gözükmemektedir. Bu durum, iletişimin yeni bir şekli olarak karşımızdadır. Bunu tehlikesiz bir hale getirmek gerekir. Ancak, tehlikeli yönleri fark edersek ve de çocuklarımızı ve gençlerimizi koruyabiliriz.
BAKMADAN GEÇME!
Çocukların ve gençleri sosyal medyada bekleyen tehlikeler şunlardır:
Kimlik oluşumuna olumsuz etkisi
Çocukların ve gençlerin kimlik gelişim dönemlerinde, kendilerinden memnun olmadıkları birçok özellikleri vardır. Bunları değiştirmekle mücadele etmeleri gereken dönemde; sosyal medyada oluşturdukları sahte hesaplarla (fake account), kendilerini kolayca bambaşka birisi olarak tanıtabilirler. Bu da gelişmekte ve olgunlaşmakta olan kimlik süreçlerini olumsuz yönde etkileyebilir.
Mahremiyet duygusunun gelişmesini engelleme
Ergenlikle birlikte, mahremiyet duygusu gelişir. Yani gencin kendine ait sırları oluşur. Ancak özel ilişkiler dâhil, her türlü mahrem konuşmalar sosyal medya aracılığı ile yapılmaktadır. Bu da gençlerin mahremiyet duygularının oluşumunu engellemektedir.
BAKMADAN GEÇME!
Kandırılma, suiistimal
Gençler ergenlik dönemlerinde, artık bir yetişkin gibi kabul görmek isterler. Onaylanmayan gençlerin; sosyal medyada uygun olmayan ilişkilerin içinde, suiistimal edilmeleri sık görülen bir durum haline gelmiştir. Kandırılabilirler.
Yasal sorunlar
Sosyal medya olumsuz ve kötü niyetliler için de kullanılan bir alan olmuştur. Ekonomik alanda sömürülme, yasa dışı davranışa zorlanma gibi durumlar, hukuki sorunlara neden olmaktadır.
Popüler olma isteği
Gençler arasında popüler olma isteği oldukça yoğundur. Bunu isteyen genç, yalana bulaşabilir. Kendisiyle örtüşmeyen davranışlar sergileyebilir.
Paylaşılan fotoğraflar
Gençler bazen beğenilmek veya farklı olmak için çevreden farklı giyimleri deneyebilir. Sosyal medyada bunun karşılığı olarak; açık, çıplak ya da bedenini sergileyen fotoğraflar paylaşabilir. Bu durumun sakıncalarını görmek sanırım çok zor değildir.
BAKMADAN GEÇME!
Toplumdan uzaklaştırır, yalnızlaştırır
Sosyal medya; her ne kadar ismi sosyal olsa da, gençleri yalnızlaştırır. Dışarıda arkadaşlarıyla geçiceği zamanı kısıtlar. Ailesinden uzaklaştırır. Bu da onun toplumdan uzaklaşmasına neden olabilir.
Kilo alımı, hareketsizlik
Sosyal medya başında geçirilen zamanın fazlalığı, kişiyi hareketsiz kılar. Bunun sonucu kilo alımı, sağlıksız bir yaşantı için zemin oluşturur.
Konuşamayan ama yazan gençlik
Sosyal medya kullanımı birçok gençte, sohbet etme yerine yazışmayı tercih etmelerine neden olmaktadır. Hatta aynı kafede saatlerce oturup, birbirinin yüzüne bakmadan, akıllı telefonunda yazışarak zaman geçiren gençleri sık sık görür olduk. Bu da ilişkileri zedeler.
BAKMADAN GEÇME!
Gelişmelerden ve hayattan geri kalma
Sık sosyal medyayı kullanan gençler takip ettiği arkadaşlarının iyi zaman geçirdiğine ve eğlendiğine dair paylaşımlarını görür. Bir nedenle kendisinin bunları yapamıyor olması, onda eksiklik duyguları geliştirir. Zaten kendisine güveni tam olmayan gençler, bu durumda dışlanmışlık ve yetersizlik duygularını yoğun hissedebilir.
Sosyal medyanın faydaları var mı?
Günümüzün gerçeği olan sosyal medya, bazen gençlerin hayatını da kolaylaştırmaktadır. Yani sosyal medyanın faydaları da olabilmektedir.
Dünyada olup biteni görmek
Gençler sosyal medya sayesinde dünyada ve ülkesinde olup biten değişikliklere daha erken fark edebilir.
BAKMADAN GEÇME!
Kendi gibi beğenileri ve hobileri olan insanlarla karşılaşmak
Büyük şehirlerde, gençlerin ortak zevk ve hobi alanları olan kişilerle karşılaşması ve paylaşımda bulunmaları zaman açısından zorluk yaratabilir. Oysa sosyal medyada paylaşım grupları, bunu kolaylaştırmaktadır. Etkinliklerden daha çabuk haberdar olmaları mümkün olabilir.
Arkadaşlarıyla daha çabuk iletişim kurma
Grup arkadaşlarıyla herhangi bir konuda daha çabuk iletişim kurabilirler.
Dersler ödevler hakkında bilgi sahibi olma
Okul ve sınıf grupları sayesinde okulda kaçırdığı herhangi bir konuda bilgi sahibi olması daha kolaylaşır.
BAKMADAN GEÇME!
İş olanakları
Bazı sosyal paylaşım siteleri iş olanakları ve seçenekleri sunmaktadır.
Bilgiye kolay ulaşma
Gençler aradıkları bilgilere daha kolay ulaşım aracı olarak, sosyal medyayı kullan maktadırlar.
Kolay ulaşım
Sosyal medya sayesinde gençler, politikacılara, yazar ve sanatçılarla daha kolay iletişim kurabilmektedirler.
Kendini ifade etmek
Birçok sosyal alanlarda kendini yetersiz hisseden genç, sosyal medya sayesinde kendini ifade etme, yeteneklerini sergileme olanağı bulmuştur.
BAKMADAN GEÇME!
Esasen sosyal medya, yarar ve sakıncalar içeren bir alandır. Aslında yaşamın her alanı böyledir. Burada dikkat edilmesi gereken konu; gencin sosyal medyada geçirdiği süre ve bunun yaşamına olumlu ve olumsuz etkilerini gözlemlemektir. Nasıl ki gençlerimizi ve çocuklarımızı sokakta, dışarıda evde koruyor ve kolluyorsak, sosyal medyada da bunu yapmalıyız.