Ödem Neden Olur ve Nasıl Atılır? Ödemden Kurtulmaya Yardımcı Besinler

Endokrinoloji Ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Aslı Doğruk Ünal, ödem oluşumunun hastalıklarla ilişkisine dikkat çekerken, Uzm. Dyt. İpek Ağaca Özger de ödemden kurtulmak için beslenme önerilerini anlattı.

Bazı hastalıklar (kalp yetmezliği, böbrek hastalığı, siroz gibi karaciğer sorunları, tiroid bozuklukları, enfeksiyon vb.)
Bazı ilaçlar
Ameliyat sonrası süreç
Tuz tüketiminin artması
Yetersiz su tüketimi
Regl dönemi
Hareketsiz yaşam, uzun süre aynı pozisyonda oturmak veya uzanmak
Kilo artışı
Sıcak havalar.

En sık ödem nedenleri; kalp yetmezliği, böbtekte tuz tutulumuna sebep olan böbrek hastalıkları, siroz, hamilelik ve premenstrual ödem, çeşitli ilaçlar ve içinde yüksek miktarda sodyum içeren sıvı tedavileri, venöz tıkanıklıklar veya venöz yetmezlikler, beslenme yetersizlikleri, yanıklar, alerjik reaksiyonlar, diabetes mellitus, hipotiroidi ve malignitelerdir. Derin ven trombozu, alerjik reaksiyonlar gibi durumlarda ödem daha belli bir alana lokalize iken, diğer durumlarda daha yaygın görülebilir.

Ödem oluşumunda iki önemli mekanizma vardır; biri damar içindeki sıvının dokular arası boşluğa geçmesine neden olan hemodinamik değişiklik, diğeri ise böbrek tarafından tuz tutulumudur.

Ödem şikayeti olan her hasta detaylı incelenmelidir, çünkü alttan çok önemli problemler çıkabileceği gibi yanlış yapılan müdahalelerin de geri dönülmez sonuçları olabilir.

Ödem tedavisi altta yatan hastalığın tedavisi, diyette sodyum kısıtlaması ve uygun hastalarda idrar söktürücü ilaç tedavisidir. Özellikle idrar söktürücü tedavi uygulanacak hastalar olmak üzere tüm ödem şikayeti olanlarda ödemin ne zaman tedavi edilmesi gerektiği, ödem sıvısı azaltılırsa sonucunun ne olacağı ve ne hızda sıvının azaltılması gerektiğine karar verilmelidir. Çünkü biliyoruz ki, bazı ödem durumları hayatı tehdit ettiği için hızlıca boşaltılması gerekirken, bazılarında ise altta yatan hastalık nedeniyle çok yavaş kontrollü azaltılması gerekir.

Özellikle bazı organ yetmezliğine bağlı kompansasyon sonucu ödem oluşuyorsa, idrar söktürücüler ile belli derecede sıvı azalması doku perfüzyonunu bozar. İdrar söktürücüler etkin kan hacmini azaltmasına rağmen, birçok hastada rahatlama sağlar. Fakat özellikle bazalde etkin kan hacminin düşük olduğu veya çok hızlı sıvı boşaltıldığı durumlarda etkin kan hacminin idrar söktürücüler ile azaltılması doku perfüzyonunun bozulmasına neden olur.

Bu nedenle özellikle idrar söktürücü tedavi alan hastaların doku perfüzyonunun bozulup bozulmadığı bir uzman hekim tarafından yakın takip edilmesi gerekir. Yine hastalarda diyette sodyum kısıtlaması yapılırken altta yatan hastalık dikkate alınarak bir diyet uzmanı tarafınca hazırlanmış kişiye özel diyet listelerinin verilmesi gerekir.

Raf ömrü uzun yani katkı madde içeriği yüksek yiyecekler,
Konserve gıdalar
Turşular
Bulyon
Tuzlu krakerler, cips
Pastırma gibi fermente edilmiş et ürünleri
Soya sosu gibi tuzlu soslar
Asitli ve şekerli içecekler
Aşırı maden suyu tüketimi (Yüksek sodyum alımından kaçınmak gerekir.)

Su: Günlük ortalama 2-2,5 lt su tüketimimize dikkat etmeliyiz. Günlük yeterli su tüketimi ödemle mücadelede çok önemlidir.

Yoğurt: İçerisinde bulunan postbiyotikler sayesinde ödem şikayetlerini azaltabilmektedir.

Maydanoz: Şişkinlik önleyici ve idrar söktürücü özellikleriyle maydanoz ödem atımında kullanılmak için uygun bir besindir.

Salatalık: Yüksek miktarda su içermesiyle beraber, günlük su ihtiyacını karşılamada ve ödemle mücadelede önemli bir besindir.

Domates: C vitamini, selenyum ve likopen içeriği yüksektir. Su tutmaya ve iltihaplanmaya neden olan serbest radikallerden vücudu korur. Ayrıca %90’a yakın su içerdiği için vücudun günlük su ihtiyacını karşılamada fayda sağlar.

Muz: İçerdiği yüksek potasyum ödemle savaşta yanımızdadır.

Ananas: İçerdiği zengin organik bileşenler ile ödem oluşumunun önlenmesinde ve oluşan ödemin giderilmesinde yardımcı olur.

Somon: İçerdiği yüksek potasyum ve düşük sodyum ile beraber ödem oluşumuna karşı etkili bir seçenektir.