İnsan Beyni Hakkında Bilmediğiniz 43 Gerçek
Güncelleme Tarihi:
.
1. İnsan beyninde yaklaşık olarak 90 milyar nöron (sinir hücresi) bulunuyor.
2. Beynin sol kısmında, sağ tarafa göre 200 milyon daha fazla nöron bulunuyor.
BAKMADAN GEÇME!
3. Beynimizdeki nöronların büyüklüğü 4-100 mikron (milimetrenin binde biri) arasında değişiyor.
4. Oldukça küçük boyutlara sahip olmalarına rağmen, günümüz bilimi tek bir nöron üzerinde ölçüm yapabiliyor. Beyne mikroelektrotların yerleştirildiği bu işlem 'tek-ünite-kaydı' ismi ile biliniyor.
BAKMADAN GEÇME!
5. Beynin cinsiyete göre farklılık gösterdiği tartışmalı bir konu fakat 2014 yılında yürütülen bir araştırmaya göre kadınların beyninde daha fazla miktarda gri madde bulunuyor.
6. Gri maddenin çok olması kişinin dil yeteneklerinin çok gelişmiş olması anlamına geliyor.
BAKMADAN GEÇME!
7. Araştırmalara göre, eğer düzenli olarak egzersiz yaparsanız hipokampüsde bulunan gri madde miktarını arttırabilirsiniz.
8. İlginç bir bilgi olarak; beynimizin %40'lık bir kısmını oluşturan gri madde, yalnızca ölümden sonra gri rengini alıyor.
BAKMADAN GEÇME!
9. Yaşayan insan beyninin rengi daha pembemsi ve bilim adamlarına göre canlı beyin tofu peyniri kıvamında.
10. Erkeklerin beyninde daha fazla ak madde ve beyin omuriliği sıvısı olduğu düşünülüyor.
BAKMADAN GEÇME!
11. Beynin %60'lık kısmını oluşturan ak madde, elektriksel mesajların iletilme hızını arttıran miyelin (sinir iplikciği yağı) maddesinden dolayı 'ak' olarak isimlendirilmiş.
12. Yağ kalbiniz için zararlı olabilir ama beyniniz için faydalıdır. Miyelin de dahil olmak üzere, insan beyninin yarısından fazlası yağdan oluşmuştur.
BAKMADAN GEÇME!
13. İnsan beyni ortalama olarak 1.5 kilo ağırlığındadır ve beden ağırlığının %2-3'lük kısmını oluşturur. Fakat vücut oksijeninin %20'sini ve glikozunun %15-20'sini tüketir.
14. İnsan beyni oldukça fazla enerji üretir. Uyuyan bir beyin 25 watt'lık bir ampulü çalıştırabilir.
BAKMADAN GEÇME!
15. Doğal sabit diskimiz olan beyin, 1000 ile 2.5 milyon arasında müzik konserini depolayabilir. Aralığın bu kadar geniş olmasının nedeni bazı insanların bu konuda çok daha yetenekli olmasından ileri geliyor. Ek olarak, bazı bilim insanları insan beyninin sonsuz sayıda bilgiyi depolayabileceğini iddia ediyor.
16. İnsan beynindeki gliyal hücrelerin sayısının, nöronların sayısından en az 10 kat daha fazla olduğu düşünülüyor. 20 yıl öncesine kadar gliyal hücreleri yalnızca nöronları bir arada tutan hücreler olarak görülüyordu fakat günümüzde bu hücrelerin karmaşık düşüncelerde önemli payı olduğu biliniyor.
BAKMADAN GEÇME!
17. Ölümünden 40 yıl sonra, Ulusal Sağlık Örgütü'nün araştırmacıları tarafından incelendiğinde, Einstein'ın beyninde sıradışı bir miktarda astrosit (bir çeşit gliyal hücre) bulunduğu anlaşıldı.
18. Teorik fizikçilerin teorisine göre beynin boyutu bir farklılık yaratmıyor. Örneğin Einstein'ın beyni 1.21 kilo ağırlığındaydı, ortalamadan bir hayli düşük.
BAKMADAN GEÇME!
19. Aslında beynimiz evrim sürecinde sürekli küçüldü (hala küçülmekte) ve bu esnada verimliliği de arttı.
20. İnsan beyninde sinir uyarılarını ileten aksonlar 160.000 kilometre uzunluğunda. Yani dünyanın etrafında dört tur atabilir.
BAKMADAN GEÇME!
21. İnsan beyninde ağrı alıcısı bulunmaz ve bu yüzden beyin ameliyatları hasta kendindeyken yapılabilmekte.
22. Beynin prefrontal korteksi oldukça elastiktir ve böylece herhangi bir zarar durumunda oldukça önemli olan ön lob korunmaktadır.
BAKMADAN GEÇME!
23. Beynin ön lobu oldukça dayanıklı olmasına rağmen, geri kalan kısmı çok narindir. Küçük bir zarar bile ölümcül olabilir.
24. Bunun nedeni insan beyninin önden arkaya doğru gelişmiş olmasıdır. Solunum gibi, yaşam için gerekli olan süreçleri kontrol eden yaşlı beyin bölümleri, sonradan gelişmiş bölümlere göre daha güçsüzdür.
BAKMADAN GEÇME!
25. Fakat beynin bazı bölgelerinin çalışmaması oldukça sıradışı sonuçlar doğurabilir. Örneğin bir kadının, beynin duygu kontrolü sağlayan kısmı olan amigdalası alındığında, bu kadın beklenmedik bir şekilde aşırı derecede empati yeteneği geliştirmişti. Bu anlamda insan beyninin gizemi hala çözülmüş değil.
26. Şehir efsanesine inanmayın: İnsanlar beyinlerinin neredeyse %100'ünü kullanıyor. Beynimizin küçük bir kısmını kullandığımız efsanesine dayanarak yapılmış filmler: Üzgünüm ama bilimin söylediği gerçek bu.
BAKMADAN GEÇME!
27. Uzmanlara göre 'doku' oldukça önemli ve farklılığa sebep oluyor. Gyri olarak bilinen beyin kırışıklıkları hafızamızda veri depolamamıza ve düşünce üreten nöronların hareket etmesine olanak sağlıyor.
28. Meditasyon yapmak beyinde bulunan kırışıklıkları arttırıyor. Yıllar süren bir meditasyon sonucunda, odaklanma ve duygu kontrolü gibi yeteneklerinizi geliştiren gyri miktarını arttırabilirsiniz.
BAKMADAN GEÇME!
29. Probiyotik bakteriler beyninizin nörokimyasını değiştirmenize yardım edebilir.
30. Bu listeden sıkıldınız mı? O zaman bir güzel esneyin çünkü araştırmalara göre esnemek beyninizi yatıştırır ve gevşetir.
BAKMADAN GEÇME!
31. Fakat yorgun beyinler bile oldukça ilginçtir. Bazı bilim insanlarına göre bir insan gün içerisinde 70,000 düşünceye sahip oluyor.
32. Hızlı düşünün: Veriler farklı nöron tipleri ile farklı hızlarda beyninizde seyahat ederler. Beyinde düşünce hızı saatte 1.6 kilometre ile 432 kilometre arasında değişmektedir.
BAKMADAN GEÇME!
33. İnsan beyni karmaşık görüntüleri tarayabilir ve işleyebilir. İşin ilginç tarafı, MIT tarafından yayınlanan bir araştırmaya göre karmaşık görüntülerin işlenmes yalnızca 13 milisaniye kadar sürüyor.
34. Parçacıkların içeri girmesini engelleyen kan-beyin bariyeri beynimizi yaralanmalara ve hastalıklara karşı koruyor fakat aynı zamanda nörolojik hastalıkların tedavisini oldukça zor hale getiriyor.
BAKMADAN GEÇME!
35. Nanotıp alanında çalışan bilim insanları, bir metreden milyar kat daha küçük olan cihazlar üreterek beynin ön koruma mekanizmasını kolaylıkla geçebilecek ilaç taşıyıcılar geliştirmeye çalışıyor.
36. Beynin kumayı kontrol eden postrema bölgesi, kan-beyin bariyerine duyarsız olan tek bölge. Böylece postrema kanımızdaki zararlı maddeleri farkedebiliyor.
BAKMADAN GEÇME!
37. Bir müzik enstrümanı çalmak, beyninizin görsel, işitsel ve motor kortekslerinin aynı anda çalışmasına neden oluyor. Bir enstrüman çalarken sol lobun dilsel ve matematiksel yeteneklerini, sağ lobun yaratıcılık yetenekleriyle buluştururuz.
38. İnsan beyninin yalan söylemek konusunda çok kötü olduğu düşünülüyor. Yakın gelecekte, bir beyin taraması ile insanların suçlu olup olmadığının anlaşılabilineceği tahmin ediliyor.
BAKMADAN GEÇME!
39. İnsan beyninin çok görevli yürütüm gerçekleştirmek üzere gelişmediği geçtiğimiz yıllarda kanıtlandı. Yani tek anda tek bir eylem gerçekleştirmek insan beyni için en ideali.
40. Fakat beyinlerimizin navigasyon yeteneği oldukça gelişmiştir. Geçtiğimiz yıl insan beyninin bir tür GPS mekanizmasına sahip olduğunu kanıtlayan bilim insanları Ekim ayında Nobel Ödülü'nü almıştı.
BAKMADAN GEÇME!
41. Bundan 15 yıl öncesine kadar insan beyninin yalnızca yaşamın ilk yıllarında geliştiği düşünülüyordu fakat günümüzde beynin ergenlik döneminin sonuna kadar geliştiği kanıtlanmış durumda. Özellikle prefrontal korteks ve limbik sistemin gelişimini tamamlaması 20'li yaşları buluyor.
42. Yasalara göre ergenlik çağı 18 yaşında doluyor fakat bilime göre insan beyninin olgun hale gelmesi kişinin 25 yaşına gelmesiyle mümkün oluyor.(Onedio)