Hangi balık ne zaman yenir?
Güncelleme Tarihi:
.
Çipura:
Akdeniz ve Ege kıyılarında yaygın olan çipuraya seyrek de olsa Marmara’da da rastlanır. Ege’de Kasım, Akdeniz’de ise ekim ve aralık ayları arasında üreme mevsimine girer. Boyları ortalama 25-35 cm. arasındadır.Eti az kılçıklı, sert ve beyaz olan çipura Türk mutfağının en özel lezzetlerinden biridir. Özelikle ızgarası çok lezzetli olur. Temmuz-Ağustos ayları balığın en lezzetli olduğu dönemdir.
Hamsi:
Hamsi sürüleri Eylül ayı sonlarında Azak Denizi’nden Doğu Karadeniz’e göç eder. Ekim ayının ikinci haftası av mevsimi açılır. Göçlerini batıya doğru sürdüren hamsi sürüleri kasım ayı ortalarından itibaren Marmara Denizi’nde görülmeye başlanır.Ortalama boyu 18 cm kadar olan hamsilerin eti yağlı ve lezzetlidir Izgarası, tavası ve buğulaması yapılır. Karadeniz mutfağında ise kullanım alanı çok geniştir. Hamsinin en lezzetli olduğu dönem Kasım-Şubat arasıdır.
BAKMADAN GEÇME!
İstavrit:
Hamsiden sonra en çok avlanan ve tüketilen balık türü olan istavrit türleri genellikle Nisan ayında yumurtlamaya başlar. Yumurtlama süresi türe göre haziran ile eylül ayına kadar sürer.İstavritin daha çok tavası ve buğulaması yapılır. Ocak-Nisan arası istavritin en lezzetli olduğu dönemdir.
İzmarit:
Daha çok Akdeniz ve Ege’de görülür. Marmara’da yaşayan bazı izmarit sürüleri ilkbaharda Karadeniz’e çıkarlar, sonbahar sonunda tekrar geri dönerler.Beyaz etli izmaritin özellikle ızgarası çok lezzetli olur. Tavası yapılırken ise oldukça kalın olan derisini çıkarmak gerekir. Özellikle Şubat-Nisan arasında lezzetli olur.
BAKMADAN GEÇME!
Gümüş:
Marmara Denizi’nde bulunan gümüş balıkları üremek için Nisan ayının sonlarında Karadeniz’e geçer, sonbaharda ise geri döner. En fazla 20 cm. uzunluğa ulaşan gümüşün özellikle una bulunmuş tavası lezzetli olur.
Kalkan:
Nerdeyse tamamen yusyuvarlak olan bu pulsuz balık en çok aranan balıklardan biridir. Esas olarak Karadeniz’de bulunan kalkan balığı nadir olarak Marmara, Ege ve Akdeniz’de de bulunur. 1 mayıs-30 haziran arası Türkiye’nin tüm karasularında avlanması yasaktır.Ortalama boyu 40-50 cm olan kalkan, beyaz etiyle en lezzetli balıklardan biridir. Kalkan, genelde tavada pişirilir, ızgarası, şişi ve buğulaması da yapılır. Yemeden önce derisindeki düğmeler ayıklanmalıdır. Ocak-Nisan arası kalkanın en lezzetli olduğu dönemdir.
BAKMADAN GEÇME!
Karagöz:
Türkiye’nin tüm denizlerinde bulunur. Ortalama uzunluğu 18-25 cm. kadardır. Eti son derece lezzetli olan karagözün tavası, ızgarası ve buğulaması makbuldür. Kiremitte fırını da yapılır. Ekim ve Kasım en lezzetli olduğu aylardır.
Kefal:
Farklı kefal türleri Türkiye denizlerinin hepsinde yer alır. Temelde sıcak ve ılıman denizlerde yaşayan kefalin boyu cinsine göre 15 cm’den 90 cm’ye kadar çıkabilir. Küçük cinslerinin tavası büyüklerininse buğulaması yapılır. Tütsüsü de lezzetli olan kefalin yumurtalarından tarama ve havyar da yapılır. Haziran-Eylül ayları dışında yılın tümünde lezzetlidir.
BAKMADAN GEÇME!
Kılıç balığı:
Genellikle okyanusların ılıman bölgelerinde yaşayan kılıçbalıkları Akdeniz, Ege ve Marmara’da da görünür. Ortalama uzunluğu 1.80 metreden 3 buçuk metreye kadar çıkabilir. Aşırı avlanma nedeniyle kılıçbalıklarının nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıyadır. Eti çok lezzetli olan kılıçbalığının özellikle şiş ızgarası tavsiye edilir. Kılıçbalığının en lezzetli olduğu aylar Ağustos ve Eylül’dür.
Levrek:
Akdeniz’de yaşayan levrek sürülerinin önemli bir bölümü ilkbahar geldiğinde Marmara’ya, Marmara’dakiler de Karadeniz’e göç eder. Bu göçler sonbaharda ters yönde tekrarlanır. Her mevsimde, genellikle de mayıs ortalarından ekim sonuna kadar avlanır.Eti yağsız ve lezzetli olan levreğin en çok tavası, ızgarası ve fırını yapılır. Mezgit gibi Levrek de şubat-mayıs aylarında lezzetli olur.
BAKMADAN GEÇME!
Lüfer:
Gençliği, sarıkanat çocukluğu ise çinekop olan lüfere denizlerimizde 24 cm boya ulaşana kadar veda ediyoruz. Çünkü lüfer yaşamaya devam edebilmesi için yumurtalarını sadece 24 cm olduktan sonra bırakabiliyor. Bir yılı aşkın süredir süren kampanyalar cevap verdi ve lüferin avlanma boyu 20 cm e çıkarıldı o bile yeterli değil ama sizlerin, bizlerin bilinçlenmesiyle, çocuklarımız lüfer yiyebilirler.
Mezgit:
Göçmen bir tür olan mezgit kışın Karadeniz’den Marmara’ya göçer. Mart ayında yumurta döktükten sonra Mayıs’ta yeniden Karadeniz’e çıkar. Ortalama 30-40 cm. uzunluğunda olan mezgitin eti beyaz ve lezzetlidir. Genlikle tava ve haşlaması yapılan mezgit, Şubat-Mayıs aylarında lezzetlidir.
BAKMADAN GEÇME!
Orkinos:
Ortaklama boyu 2-4 metre ağırlığı da 250 kilogram olan orkinos denizlerin en büyük balıklarındandır. Türkiye sularında Nisan ayı başında Akdeniz’den göçe başlayan orkinos sürüleri Ege ve Boğazlar üzerinden Karadeniz’e çıkar.Kırmızı etli orkinosun genellikle konservesi yapılır. Küçük orkinosların kanı akıtılıp tuzlandıktan sonra ızgarası yapılır. En lezzetli olduğu aylar ekim ve kasım’dır.
Palamut:
Palamut boyuna göre çeşitli isimler ile anılır: Palamut vonozu (12-16 cm), kestane palamudu (16-22 cm), çingenepalamudu (22-28 cm), palamut (28-35 cm), zindandelen (35-40 cm), torik (40-45 cm), sivri (45-55 cm), altıparmak (55-65 cm) ve piçuta (65 cm ve üzeri). Genelde ılıman ve sıcak denizlerde yaşayan palamutlar ilkbaharda yumurta dökmek için sürüler halinde İstanbul Boğazı’ndan Karadeniz’e çıkar, Ağustos’ta geri dönerler. Güneyde yaşayan palamut sürülerinin üreme dönemi nisan-mayıs, Karadeniz’de yaşayanlarınsa mayıs-hazirandır.Siyah etli ve lezzetli olan palamudun en lezzetli olduğu dönem Eylül sonundan Şubat’a kadar olan dönemdir. Tavası, ızgarası ve yahnisi tavsiye edilir.
BAKMADAN GEÇME!
Sardalya:
Türkiye’nin hemen bütün kıyılarında görünen sardalya sürüleri ilkbaharda büyük sürüler halinde Ege’den Marmara’ya göç ederler ve buradan da Karadeniz’e geçerler. Yine de Akdeniz ve Ege’de göç etmeyen sardalya sürüleri bulunur. En lezzetli balıklar arasında yer alan sardalyanın ızgarası, buğulması ve tuzlaması yapılır. Haziran-Eylül arası lezzetlidir.
Tekir:
Vücudunun kırmızı ya da pembemsi rengiyle kolaylıkla fark edilen tekir ya da barbunya, Ege Denizi’nde Mart-Haziran, Akdeniz’de ise Mayıs-Haziran aylarında ürer. Genelde 15-25 cm uzunluğundaki tekirin eti çok lezzetlidir. Tavası, ızgarası, kağıt kebabı ve buğulaması yapılır. En lezzetli olduğu dönem Ağustos-Kasım arasıdır.
BAKMADAN GEÇME!
Uskumru:
Aşırı avlanma nedeniyle uskumru sürüleri son yıllarda Marmara ve Karadeniz’e çıkamadığından göçü sona ermiştir. Türkiye sularında yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Büyüklüğü ortalama 30-35 cm kadardır. Eti lezzetli olan uskumrunun ızgarası, tavası, buğulaması ve çirosu makbuldür. Ekim ve Kasım en lezzetli olduğu aylardır.