Erken Menopoz Önlenebilir mi?
Güncelleme Tarihi:
Sigara kullanımının artması, beslenme hataları ve çevresel faktörler erken menopoz için zemin hazırlıyor. Kadınların yaşamlarında son derece önemli bir dönem olan menopozun erken yaşandığında ciddi sağlık sorunlarına da neden olabildiğini söyleyen Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Erkut Attar, erken menopozun önlenmesi konusunda önemli bilgiler verdi.
Erken menopoz nedir?
Kadınların ortalama olarak 51 yaş civarında menopoza girilmesi beklenirken, 40 yaşından önce adetten kesilmesi erken yumurtalık yetmezliği veya erken menopoz olarak tanımlanıyor. Erken menopoz düzensiz adetlerle veya kadının adetten aniden kesilmesi ile kendini belli ediyor.
Erken menopoza giren kadınlarda doğurganlık genel olarak olanaksız olarak kabul ediliyor. Bu nedenle doğurganlığın korunması adına yumurtalık rezervinin korunması son derece önem taşıyor. Yarattığı diğer sağlık sorunları nedeniyle de erken menopoz kadınlarda yaşam süresini kısaltabiliyor.
BAKMADAN GEÇME!
Zeytinyağlı Yaprak Sarma | Mucize Lezzetler
Mucize Lezzetler'in bugünkü menüsünde Zeytinyağlı Yaprak Sarma var! (Sponsorlu İçerik)
Neden oluyor?
Erken yumurtalık yetmezliğinin nedeninin çoğunlukla saptanamıyor. Genetik faktörlerin bu durumda birince derecede sorumlu olduğu düşünülüyor. Teorik olarak çevresel faktörlerdeki değişiklikler, stres ve yaygın sigara kullanımı gibi nedenlerle özellikle son dönemlerde erken menopoz riski artıyor.
BAKMADAN GEÇME!
Birinci derecede akrabalarında erken menopoz görülen genç kızlarda ve yumurtalık kisti nedeniyle yapılan cerrahi girişimlerden sonra erken yumurtalık yetmezliği gelişme riski artar. Bunun yanında kanser tedavisi görecek hastalar da ilaçların veya radyoterapinin etkisiyle erken menopoza girebilir.
Sigara kullanımı da erken menopoza zemin hazırlayan önemli etkenlerin başında geliyor. Ayrıca kötü beslenme, sağlıksız bir bünyeye sahip olmak, gebelik sırasında veya genç kızlık döneminde geçirilen kabakulak, tüberküloz gibi enfeksiyonlar erken menopoza yol açabilir.
BAKMADAN GEÇME!
Farklı sorunlara zemin hazırlıyor
Doğurganlığın kaybedilmesi dışında erken menopoz durumunda kadınlarda farklı sağlık sorunları da ortaya çıkabiliyor. Erken menopoz tedavi edilmediği takdirde yaşam süresini kısaltıyor. Bununla birlikte nörolojik hastalıklar daha yüksek oranda görülüyor ve psikoseksüel problemler de artıyor.
Kalp hastalıkları, kemik erimeleri, tiroid bezi yetmezliği, gerginlik, korku ve depresyon, göz kuruluğu sendromu ve gözün yüzey tabaksına ait sorunlar da erken menopoz yaşayan kadınların karşılaşabileceği problemler arasında yer alıyor.
BAKMADAN GEÇME!
Hastalar hekime geç başvuruyor
Erken menopoza giren kadınlar genellikle ya adetten tam olarak kesildiklerinde ya da çocuk isteği olduğunda hekime başvuruyor. Bu aşamada gelen hastalar için doğurganlık açısından maalesef yapılabilecek bir şey olmuyor. Bu nedenle yumurtalık işlevlerinin önceden belirlenmesi kadının doğurganlığının korunması açısından çok büyük bir önem taşıdığı bilinmeli.
Erken müdahale ile gebelik şansı var
Erken menopoz riski olan genç kızlar ve hastalar yapılan klinik inceleme ve görüntüleme yöntemlerinin dışında özel genetik incelemelerle saptanabiliyor. Yumurtaların veya yumurtalıkların dondurulması yönünde önlemler alarak bu insanların ilerleyen dönemde doğurganlığını yitirse bile kendi yumurtalarıyla gebelik elde etme şansları korunabiliyor.
BAKMADAN GEÇME!
Erken menopoza girmiş hastaların ise kalp hastalıkları, tiroid yetmezliği ve kemik erimeleri gibi ciddi sağlık sorunlarından korumak üzere tedavileri düzenleniyor.
Erken menopoz nasıl geciktirilir?
Özellikle ailesinde erken menopoz olan kadınlar olmak üzere toplumun bu konuda farkındalığının artması gerekiyor. Sigara kullanımından kaçınma, iyi beslenme, yumurtalıklar üzerinde yapılan cerrahi tedavilerin niteliği ve tekniğinin iyi belirlenmesi, tüberküloz ve kabakulak gibi enfeksiyon hastalıklarının kontrolü, partner sayısının az olması gibi faktörler erken menopozu geciktirebilir.
BAKMADAN GEÇME!
Emzirme ve gebelik de erken menopoz oranlarını düşürmektedir. Doğum yapan kadılarda erken menopoz riski birinci gebelikte yüzde 8, ikinci gebelikte yüzde 16 ve üçünce gebelikte yüzde 22 oranında düşer. Emzirme süresi ile erken menopoz arasında ilişki vardır. 25 ay boyunca emziren kadınlarda emzirmeyen veya 1 aydan az emziren kadınlara göre erken menopoz riski yüzde 28 daha azdır.
Kaynak Fotoğraflar: Alamy, iStock