FM Sendromu öldürmüyor, süründürüyor!

Batılı araştırmacılar tarafından 20 yıl kadar önce araştırılmaya başlanan Fibromiyalji Sendromu, daha o dönemde tıp literatürlerine geçmiş. Her zaman olduğu gibi Anglosaksonlar böyle bir hastalığın varlığını en son kabul etmişler. Türkiye'de ise klinik çalışmaların geçmişi henüz 10-15 yıl.İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi doktorlarından Prof. Dr. Ahmet Öncel, bu hastalığın günümüz hastalıklarından olduğunu söylüyor. "FM (Fibromiyalji) Sendromu, eklem dışı romatizmalar grubuna giren, ağırlıklı olarak yumuşak dokularda görülen bir hastalıktır. Depresyonla, baş ağrılarıyla, bağırsak bozukluklarıyla, el ve ayak uyuşmaları, el ve ayaklarda şişme hissi, gün boyu süren halsizlikle ve en önemlisi uyku bozukluklarıyla birlikte görülür" diyen Prof. Dr. Ahmet Öncel, hastalığın tek başına görülebildiği gibi, iltihaplı olsun olmasın, birçok romatizmal hastalıklarla beraber seyredebileceğini de söylüyor. FM Sendromu'nun bir kadın hastalığı gibi ifade edilmesinin nedeni ise yüzde 65 oranında kadınlarda görülmesi. Özellikle de 25-45 yaş arası kadınlarda... Hastalık, kadınlara ve erkeklere göre farklılık göstermiyor. Ancak Prof. Öncel'in söylediğine göre erkekler, depresyona girdiklerinin pek farkında olmuyor ya da kendine kondurmak istemiyor.Tanısı ve tedavisiFM Sendromu'nun özel bir tanı yöntemi yok. Tanı koyulabilmesi için, röntgen ve laboratuvar bulgularının normal sınırlar içinde olması gerekiyor. Ancak bir başka hastalığa eşlik ediyorsa, o diğer hastalığa ait röntgen ve laboratuvar bulguları söz konusu olabilir. Diğer önemli bir veri de başka şikâyetlerle birlikte olması. Mesela uyku bozukluğu, halsizlik, baş ağrısı... Hepsinin değil ama en azından birkaçının, kas ağrılarına eşlik etmesi gerekiyor. FM Sendromu vücutta 18 noktadan 11 tanesinde, dokunmakla ağrı yaratabiliyor. Ağrının özelliği ise simetrik olması. Yani sağ kürek kemiğinizin üzerinde bir nokta ağrıyorsa, sol kürek kemiğinizin üzerindeki simetrisinin de ağrıması gerekiyor. Prof. Dr. Ahmet Öncel bu hastalığın depresyonla çok sıkı bir ilişkisi olduğunu da işaret ediyor ve "İnsanın kendisinin bile farkında olmadığı birtakım problemlerinin çok önemli etkileri var bu hastalıkta. Bazen hasta bile depresyona girdiğinin farkında değil. Derin uykuya dalma zorluğu burada ön planda. Kasların tam olarak gevşeyip dinlenebildiği uyku fazı, bu grupta genellikle bozuk. O yüzden hasta uykudan kalktığında dinlenememiş, yorgun ve halsiz uyanıyor" diyor.Psikolojik tedavi şartHastalığın tedavisine gelince... Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Öncel, "Bu tip hastalıkların tedavisinde antidepresan ilaçlar dışında, çok etkili olabilecek bir analjezik tedavi yok. Ama fizik tedavi olarak pek çok şeyle rahatlama sağlamak mümkün. Ultrason, elektroterapiyle elde edilen ağrı giderici etkiler, hassas noktalara akupunktur veya kuru iğneleme dediğimiz akupunktura benzer yöntemler, lazer terapi ve özel bir masaj türü olan bağ dokusu masajı uygulamalardan bazıları" diyor. Ancak uzun vadede hastalığın tekrarlamaması için egzersiz yapmak çok önemli. Prof. Öncel, bunun kaslarda esnekliği sağladığını, sertliği azalttığını ve fonksiyon kolaylığı getirdiğini belirtiyor. Bunun için en etkili sporlar ise su içi sportif aktiviteler ve aerobik gibi egzersizler. Tedavi aşamasındaki bir başka önemli nokta ise FM Sendromu'na yakalanmış hastalarda, psikolojik tedavinin fiziksel tedaviyle birlikte yürütülmesi. Çünkü hastalığın depresyonla olan sıkı ilişkisi, yalnızca fiziksel tedaviyle hastalıktan kurtulmayı sağlamıyor. Bu yüzden hem fiziksel tedavinin hem de psikolojik tedavinin birlikte yürümesi çok önemli. Peki tedavi edilmezse ne olur? Prof. Dr. Ahmet Öncel bu soruya esprili bir yanıt veriyor: "Günlük hayat çekilmez bir hale gelir. Kişi mutsuz, mızmız, hayattan keyif alamayan, sürekli yakınan biri haline dönüşür. Yani FM Sendromu öldürmez, ama süründürür."FM Sendromu'nun belirtileri*Depresyon *Uyku ve bağırsak bozukluğu, halsizlik, baş ağrısı *Ellerde ve ayaklarda uyuşma *Yine ellerde ve ayaklarda gerçekliği olmayan şişme hissi *Vücutta belirlenmiş 18 noktadan, en az 11 tanesinde dokunmayla ağrı oluşması *Ağrının simetrik olması. Yani sağ kürek kemiğinizin üzerisinde bir ağrı varsa, sol kürek kemiğinizde de olması gerekiyor.FM Sendromu'nun tedavisi*Tedavi sırasında yalnızca antidepresan ilaçlar kullanılabiliyor. Çünkü hastalığın özel bir ilacı yok. *Ultrason, elektroterapi, hassas noktalara akupunktur veya kuru iğneleme denilen yöntem, lazer terapi ve özel bir masaj türü olan bağ dokusu masajı fiziksel tedavi yöntemlerinden bazıları. *Bununla birlikte hastanın egzersiz yapması da çok önemli. Bunun için öneriler egzersiz türleri ise aerobik ve su içi sportif aktiviteler. *Tedavinin en önemli unsuru ise fiziksel tedavi yöntemlerinin, psikolojik tedaviyle desteklenmesi. Çünkü tek başına fiziksel tedavi hastalığın seyrini uzatıyor.