Epilepsi Nedir & Nasıl Tedavi Edilir?

Epilepsi, tekrarlayan nöbetlerle karakterize, kronik bir hastalıktır. Tedavisi uzun sürelidir ve gerekirse ömür boyu uygulanmalıdır. Ancak hastalık bazen çocukluk döneminde sınırlı kalıp, erişkin yaşlarda kaybolan tipte olabilir.

Olası nöbet tipleri, 5-10 sn.'lik kısa dalma atakları, kafada düşme, ani kas tonusu kaybı ile yere düşme, hızlı göz kırpma ve gözlerin yukarı kayması, boş bir ifadeye eşlik eden ağız ve gözde uygunsuz hareketler, amaçsız gezinme ve garip hareketler veya kol ve bacakta istem dışı ritmik kasılmalar, bilinç kaybı, ağızdan köpük gelmesi, idrar ve dışkı kaçırma şeklindedir.

Nöbete zemin hazırlayan bazı faktörler mevcuttur. Kişi epilepsi hastası olmasa dahi, nöbet eşiğinin düşmesine bağlı olarak hayatının herhangi bir döneminde nöbet geçirebilir.

Bunlar bilinir ve kontrol altına alınabilirse ilaç tedavisi uygulanmayabilir veya ertelenebilir. Bazı ilaçlar, alkol, akut metabolik bir değişiklik (hipoksi, hipoglisemi, hipokalsemi gibi), ateş yükselmesi, uykusuzluk, TV- video, bilgisayar oyunları , disko ışıkları gibi fotosensitif mekanizmalar, bazı refleks mekanizmalar (sıcak su teması gibi), kadınların adet dönemlerinde olması nöbet eşiğini düşürdüğünü bildiğimiz faktörlerdir.

Epilepsi hastalığı, yüksek ateş, enfeksiyonlar, kafa travmaları, beyin tümörleri ve beyin damar hastalıkları gibi tespit edilebilen bir nedenle olabilir. Bunun dışında daha büyük bir kısmında ise sebep belirlenemez (idiyopatik epilepsi). Ayırıcı teşhis amacıyla, EEG (beyin elektrosu), beyin tomografisi, beyin MR'ı, gece boyunca video-EEG monitör takibi, gerekirse SPECT incelemesi uygulanabilir.

• Doğru teşhis, doğru tedavi ve ilaçların düzenli kullanılması konusunda hekiminizle işbirliğinde olun. Çünkü nöbetlerin sık tekrarlama nedenlerinden birisi de, ilaçların aksatılmasıdır.

• Eğer ilaç tedavisinin bırakılmasına karar verildiyse, bu yavaş yavaş doz azaltılarak yapılır. Böylece nüks riski mümkün olan en az düzeye indirilir. Ancak asla doktorunuza danışmadan ilacınızı kendiniz kesmeyin!

• Tedaviyi bırakma konusunda son karar, hekimin aileyi yeterince bilgilendirmesinden sonra alınır. En az üç yıllık bir süreçle hiç nöbet izlenmediyse, ilaç tedavisine son verilebilir.

• Bazı antiepileptik ilaçlar, doğum kontrol haplarının etkisini azaltabilir. Bu durumda daha yüksek dozda östrojen içeren preparatların kullanılması gerekebilir.

• Bebek sahibi olmak isteyen epileptik kadınlar, gebelikten önce ilaçların gözden geçirilmesi için doktora başvurmalıdırlar. Böylece nöbetleri en iyi kontrol eden ilaç, en düşük dozda ayarlanacaktır. Gebelik boyunca da Ultrasonografi ve kan tetkikleri yapılarak olası anormallikler takip edilecektir.

• Epileptik annelerin bebeğini emzirmesi teşvik edilmelidir. Anne sütüne geçen ilaç miktarı değişken olabilir. Eğer bebekte aşırı sakinlik veya irritasyon, huzursuzluk izlenirse, bebeği daha seyrek emzirmesi ve mama ilavesi yapması önerilir.

• Nöbetlerin herhangi bir zamanda ve herhangi bir yerde gelebilmesi nedeniyle en önemli konu, bazı hayati tedbirleri almaktır. Ancak bunu yaparken aşırı kollayıcı davranıp çocuğunuzun hayatını tamamen kısıtlamayın. Birkaç basit önlem büyük tehlikelerden koruyacaktır. Evin içini, yatağını ve özellikle banyoyu iyi düzenleyin. Oda ve banyo kapılarının içe doğru açılması, çocuğunuz nöbet geçirdiğinde ona ulaşmanızı engelleyebilir. Küvet suyunun akışını, elektrikli aletlerin suya uzak olmasını kontrol edin. Bisiklete binerken, trafiğe kapalı alanları kullanmasını, başlık, diz-dirsek pedleri kullanmasını sağlayın. Yüzme, kıyıdan fazla uzaklaşmaması ve yanında yüzmeyi bilen birisinin olması şartıyla izin verilebilen bir spordur.

• Okul veya iş arkadaşlarının bilgilendirilmesi, nöbet geçiren hasta için en önemli hayat kurtarıcı unsur olabilir. Nöbet geçiren bir kişi ile karşılaşıldığında, onu yumuşak bir zemine alıp kasılma sırasında darbelerden korunması, hava yolunun açık tutulması için başının yana doğru çevrilmesi ve üzerindeki sıkı giysilerin gevşetilmesi, birkaç dakika sonra nöbet duracağı için panik yapmadan beklenmesi uygundur. Ancak bir nöbeti bir başka nöbet izliyor ve hastanızın kasılmaları durmuyorsa en yakın sağlık merkezine ulaştırın. Bu, "Status Epileptikus" dediğimiz daha ciddi bir nöbet tablosu olabilir.

• Ehliyet sahibi olmak için ülkeden ülkeye değişen kurallar vardır. Ülkemizde epilepsi hastaları sürücü belgesi sahibi olamazlar.

Epilepside en önemli tedavi başarısı düzenli takiplerden geçer. İlacın kan düzeyi ve olası yan etkilerin taranması için düzenli aralıklarla doktorunuzla görüşün.

Soru sormaktan ve bilgi istemekten çekinmeyin.