Dopamin Nedir, Ne İşe Yarar? Dopamin Eksikliğinin Neden Olduğu Hastalıklar
Güncelleme Tarihi:
Dopamin (DA), vücutta doğal olarak üretilen bir kimyasaldır. Vücuttan beyine sinyaller iletmek yönünde görev üstlenmektedir. Bu nedenle önemli bir görevi olan dopamin eksikliği de aynı derecede vücutta aksaklıklara neden olmaktadır. Peki dopamin ne işe yarar, nedir? İşte dopamin eksikliği ve neden olduğu hastalıklar…
Dopamin, kişinin duygusal tepkilerinin ve eylemlerinin kontrolünde önemli bir rol üstlenmektedir. Bu bakımdan bireyin hem zihinsel hem de fiziksel sağlığının güç kazanmasında son derece özel bir yeri bulunur. Bu nedenle dopamin eksikliği yaşayanlarda ne gibi sorunlar ön plana çıkar merak edilmektedir. Bu yazımızda dopamin ve dopamin eksikliği ile ilgili önemli bilgilere yer veriyoruz. İşte, dopan nedir, ne işe yarar sorularının yanıtları ve dopamin eksikliğinin neden olduğu hastalıklar…
Dopamin, nöron olarak adlandırılan beyin sinir hücreleri arasında gerçekleştirilen sinyal iletiminden sorumlu olan nörotransmitlerdir. Dopamin nöronları aktif durumda olduğunda çok az nöron tarafından salgılanır. Dopaminin salınımı konusunda görevli durumda olan VTA nöronları kimi zaman antidepresan kullanımı gibi bazı hallerde de daha aktif bir hale gelebilir.
Dopamin ne işe yarar?
Dopamin neredeyse insan beynin bütün çalışmalarında belirleyici olan merkezi bir güç kaynağıdır. Bunun beraberinde bireyin eylemlerinin ve diğer insanlarla olan ilişkilerinin arkasında yatan ana faktördür.
Yeterli dopamin seviyesinin bazal gangliyaya ulaşmaması halinde ise hareket kabiliyeti kısıtlanma, hareket koordinasyonunda bozuklukla karşılaşılabilir.
Dopaminin ruh haline önemli etkisi etkisi söz konusudur. Bireydeki zevk ve keyif hislerini açığa çıkaran bir kimyasal olma özelliği taşıyan dopamin, bireyin ruh hali üzerinde belirleyici rol üstlenir. Mutluluk molekülü olarak tabir edilen dopamin, serotonin ve norepinefrinle birlikte depresyonu tetikleyici bir etki yaratabilir.
Dopaminin uyku düzenine etkisi söz konusudur. Gündüzleri daha çok salgılanan dopamin, akşam geç saatlerde daha az düzeylerde salgılanır. Bundan dolayı kişinin geceleri uykusunun gelmesine sebep olur. Parkinson hastalarının her daim uykuya meyilli durumda olmalarının sebebi beyinleri tarafından dopaminin yetersiz düzeyde salgılanmasıdır.
Dopamin eksikliği hangi hastalıklara neden olur?
Vücutta önemli rolü bulunan dopamin eksikliği söz konusu olduğu durumlarda çeşitli sağlık problemleri ortaya çıkar. Bunlar şu şekilde listelenebilir:
- Depresyon
- Sosyal fobi, şizofreni ve psikoz
- Parkinson hastalığı
- Halüsinasyon görme
- Uykusuzluk ve Anhedonia,
- Reflü ve DEHB
- Kilo kaybı ya da kilo alımı
- Dikkat ve odaklanma güçlüğü
- Titreme ve denge kaybı
- Özfarkındalık eksikliği
- Kas krampları, spazm ve kaslarda sertlik
- Yemek yeme ve yutma güçlüğü
- Endişe ve anksiyete