Doğurganlığınızı test edin!
"Kadınlarda farkedilmeyen bir hastalık olan klamidya nedir? Nasıl teşhis edilir? Doğurganlığınız tehlikede olabilir. Klamidya kontrolüyle test edin."
Kadınlarda, erkeklere oranla üç kat daha fazla teşhis edilmiş. En savunmasızlar, genç kadınlar.
Varolan bütün cinsel ilişki yoluyla bulaşan hastalıkları göz önünde bulundursanız bile iddia ediyoruz ki aklınızdan en son klamidya geçer.
Klamidya ismini belki de ilk kez duyuyor olabilirsiniz. Ancak, bu hastalık aslında oldukça sık karşılaşılan sıkıntılardan.
Cinsellik dersinden kaçımız sınıfı geçeriz?
Klamidyanın sıradan bir enfeksiyon olduğu gerçek; tahmini 2.8 milyon vakanın yarısından çoğu 25 yaşının altındaki gençler. Ancak çok sık karşılaşılan uçuğun aksine klamidya tamamen tedavi edilebilir. Ayrıca Human Papillovirus (HPV) gibi kanser yaratma ihtimali de yoktur. Bir diğer virüs de tabu ki HIV'dir ve ölümcül olabilir. Bu üç hastalığa kıyasla klamidya gibi bakteriyel bir enfeksiyon pek tehdit yaratır gibi gözükmüyor.
Anne olmak için geç kalmayın!
Ancak klamidyayı endişe duyacaklarınız listesinde yukarı sıralara taşıyacak bir özelliği var. Eğer tedavi edilmezse çocuk sahibi olmayı, imkansız olmasa da, çok zorlaştırabilir. Pittsburgh Üniversitesi Tıp Okulu'nun jinekolog bölüm direktörü Mitchell Creinin, bu günlerde doğurganlığı etkileyen en büyük enfeksiyonun klamidya olduğunu söylüyor.
Rahat doğum için hamile yogası!
Klamidyanın bariz belirtileri olmadığı için, üreme sisteminize haberiniz olmadan zarar verebilir. Çoğu kadının, bebek sahibi olmak isteyip problem yaşadıkları zaman kendilerinde klamidya olduğunu fark ettiklerini söylüyor Dr Creinin.
Aslında klamidya fark edilmesi ve engellenmesi kolay bir enfeksiyon. Detaylar için yazımızı okumaya devam edin.
Klamidyayı kapmak çok kolay
Klamidya; en genel tanımıyla sperm, erkenboşalma ve vajinal salgılarla geçen yani cinsel ilişki yoluyla bulaşan bakteriyel bir hastalık. Korunmadan girdiğiniz cinsel ilişki ya da birlikte olduğunuz ve enfeksiyonu kapmış bir partner sonucu bakteri, anında vajinanıza girer ve en yakındaki dokuya saldırır. Bu, bir ila üçhafta içerisinde idrar yolunuzda veya rahim ağzınızda yerleşik bir enfeksiyona sebep olur. Ancak vajinal seks bu hastalığı kapmak için tek yol değildir. Klamidya, herhangi bir yumuşak, nemli, sümüksü zarı hedefler. Yani enfeksiyonlu bir erkeğe oral seks uyguladığınızda, bakteri ağzınızdan boğazınıza yerleşir, buradaki dokuları tahrip eder ve boğaz ağrısına benzer bir rahatsızlıkla kendini belli eder. Dr, Creinin, anal ilişkinin de anal ve rektal duvarlarda enfeksiyona sebep olabileceğini söylüyor.
Sizde olduğunu fark etmeyebilirsiniz
Centers for Disease Control'un (Hastalık Kontrol Merkezi) raporuna göre enfeksiyon kapmış kadınların yüzde 75'i ve erkeklerin yüzde 5O'si hiçbir semptom göstermiyorlar. Dolayısıyla da hastalığın teşhisini özellikle başlangıç aşamasında koymak oldukça zor oluyor. Genellikle bu semptomlar ya belli belirsiz ya da çok hafif oluyor. Belirtiler ortaya çıkmaya başlayınca da hastalık ilerlemiş oluyor. Semptomlar arasında; kann ağrısı, ürinasyon esnasında yanma, sarımsı bir akıntı, lekelenme ve/veya cinsel ilişki sırasında yaşanan acıdan bahsediyor. Cincinnati Üniversitesi Tıp Okulu'ndan Kadın Doğum Uzmanı Paula J. Adams Hillard. Bu semptomlar, daha gayri ciddi hastalıklara ait olabilecekleri düşünüldüğü için tamamen göz ardı edilebiliyorlar.
Kadınlar daha yüksek risk altında
Genç kadınlarda, klamidya erkeklere oranla üç kat daha fazla teşhis edilmiş. Bunun bir nedeni bakterilerin girebileceği daha geniş bir cinsel bölgeleri olmasından kaynaklanıyor. Bir erkeğin enfeksiyonu kapması için, bakterilerin idrar yolundan geçme gerekiyor. Oysa genç kadınlar rahim ağzının silindirik hücrelerden oluşmasından dolayı gözenekli olduğundan kolayca hastalık kapabiliyor. 20'li yaşların ortasın da ve sonlarına doğru, bu silindirik hücreler, yassı hücrelere dönüşerek enfeksiyona karşı çok dirençli hale geliyorlar.
Doğum kontrol hapları daha elverişli bir zemin hazırlar
Doğum kontrol haplarının bu hastalığa uygun zemini hazırladığı da bilinen bir gerçek. Elbette bunu duyup da haplarınızı hemen çöpe atmaya kalkmayın. Ancak bazı araştırmalar gösteriyor ki hap, diyafram ya da spiral gibi hormonal gebelik
önleyiciler, bir kadının klamidya kapması ihtimalini artırıyor. Bunun nedeni de bu hormonların, rahim yüzeyindeki hücreleri etkileyerek bu bölgeyi enfeksiyonlara daha açık hale getirmesi.
Bir diğer enfeksiyon ile birleşir
Klamidya, çoğunlukla bakteriyel ve semptomsuz bir diğer cinsel ilişki yoluyla bulaşan hastalık olan belsoğukluğu hastalığı ile birleşir. Londra'daki King College Hastanesi'nde yapılan bir araştırmada, yüzde 3 belsoğukluğu olan karın aynı zamanda klamiı taşıdığı, yüzde 13'ü klamidya olan kadınların da aynı zamanda belsoğukluğu ortayaya çıkmış. Aynı klamidya gibi, belsoğukluğu da tedavi edilmezse bir kadının doğurganlığını etkileyebilir. Cinsel ilişki yoluyla bulaşan bu iki hastalığın bir arada ortaya çıkmasının biyolojik bir açıklaması yok. Uzmanlara göre bir hastalık diğerini taşımaya eğilimli. North Carolina Üniversitesi İlaç ve Epidemiyoloji Profesörü William Miller ne kadar çok partneriniz olursa hastalığı kapmanızın o kadar yüksek bir olasılık olduğunu söylüyor.
Doğru prezervatif sizi korur
Klamidya'dan korunmanın en iyi yolu, enfeksiyonu olmadığını bildiğiniz tek bir erkekle yatağa girmektir tabii ki. Ancak onu test yaptırması için bir doktora götürmediğiniz takdirde asla emin olamazsınız. Çünkü, hasta olup bunun farkında olmayabilir.
Bu nedenle, klamidya'dan en gerçekçi korunma yolu prezervatiflerdir. Sürekli ve doğru şekilde kullanıldığında prezervatifler enfeksiyon kapma olasılığını azaltır. Cinsel ilişkinin başında takılan lateks prezervatif sayesinde spermin içinde bulunan bakteriler vajinanızın yakınına bile gelemezler.
Düzenli test yaptırmak erken teşhisi sağlar
Çok sinsi bir enfeksiyon olduğundan, Hastalık Kontrol Merkezi, 25 ve altı yaşlardaki tüm kadınların, semptomları olmasa bile, yılda bir kez klamidyaya karşı kontrol edilmesini öneriyor. Klamidya testi, yıllık jinekolog muayenenizde bulunması gereken standart bir prosedür. Pennsylvania Üniversitesi Tıp Okulu'ndan Klinik Kadın Doğum Profesörü Ann Honebrİnk, doktorunuzun rahim ağzınızdan örnek alarak bunu klamidya ve belsoğukluğu testi için laboratuara yollaması gerektiğini ifade ediyor. Sonuçlan da bir ila üç hafta arasında alabilirsiniz.
Maalesef tüm jinekologlar genç hastalarını klamidyaya karşı her yıl test etmiyorlar, istatistikler 2003 yılında, 16-25 yaş arasındaki kadınların sadece yüzde 30'unun test edildiğini gösteriyor. Jinekoloğunuza klamidya testi yaptırmak istediğinizi mutlaka belirtin.
Sonuç pozitif çıkarsa paniklemeyin
Klamidya hastası olma fikri korkutucu gözükse de sorunu büyütmeye gerek yok. Dr. Honebrink, doğru antibiyotik kullanımıyla bu hastalıktan sonsuza dek kurtulabileceğinizi söylüyor. Ancak unutmayın; ilaçları almaya başladığınızdan itibaren bir hafta boyunca cinsel ilişkide bulunmamanız gerekiyor. Yoksa enfeksiyonu erkek arkadaşınıza geçirebilirsiniz.
Cinsel ilişkide erkeklerin kadınlar kadar savunmasız olmadıkları doğru. Daha önce de bahsettiğimiz gibi erkeklerin idrar deliği çok dar ve bir enfeksiyon olması için bakterinin bu küçük delikten geçmesi gerekiyor. Ayrıca erkeklerde semptom görülebiliyor ve tedavi edilebiliyorlar. Ancak klamidya, kadınlarda olduğu gibi, erkeklerin üremelerine de zarar verebiliyor. Nasıl? Eğer tedavi edilmezse, klamidya erkeğin penisinden testislerine doğru ilerler ve burada bir yara açar. Aynı zamanda spermlerin hareketliliğini düşüren bir yanma da ortaya çıkar. Boşalma miktarı her zaman aynı olacağı için, enfeksiyonlu bir erkek nasıl bir zarara uğradığını asla anlayamayabilir.
Sizden ona ondan size
Sabit bir partneriniz varsa ona düzenli olarak muayene olduğunuzdan bahsedip onu da zaman zaman kontrole gitmesi için ikna etmelisiniz. Çünkü o, bu konuya sizin gösterdiğiniz özeni göstermez ve siz bu hastalıktan kendinizi sıyırdıktan sonra onunla birlikte olmaya devam ederseniz, ondaki virüs tekrar size geçecektir. Bu karşılıklı virüs geçişi, klamidyada çok yaygın bir bulaşma seklidir. Bu duruma "ping-pong etkisi" de deniyor. Genç kadınlar üzerinde yapılan bir teste göre, kadınların yüzde 30'una, tedavi yapıldıktan sonraki bir yıl içinde virüsün yeniden bulaştığı tespit edilmiş. Bu durumun önüne geçebilmek için tedavi bittikten sonraki üç ay içerisinde kadınların tekrar jinekologa gitmeleri, hatta partnerleriyle birlikte test yaptırıp virüsün tekrar geçişine imkan vermemeleri gerekiyor.
Müdahale edilmezse kötü sonuçlar doğurabilir
Tedavisini aksattığınızda, serviksin kaptığı bakteriler daha yukarıda bulunan ve üremeyi sağlayan alanlara yayılabilir, rahim iltihaplanmasına yol açabilir, işte bu durum doğurganlığı tehdit eden bir hastalıktır. Dr. Creinin'in verdiği bilgilere göre; rahim, iltihaplanmalarıyla savaşmak için kalın bir doku oluşturur. Bu doku, döl yatağı borunuza zarar verme hatta yok etme riski taşır. Bunun dışında, rahimdeki iltihaplanma probleminin tedavisini antibiyotiklerle yapsanız bile, döl yatağı borusundaki hasar kalıcı olacak ve ileride bebek sahibi olmak istediğinizde, spermin yumurtaya ulaşmasını engelleme riski taşıyor olacaksınız. Döllenemeyen yumurtaların, yüzde 35'lik sebebinin, döl yatağı borusunun gördüğü zararlardan kaynaklandığını, bu oranının yüzde 40'ına da klamidya virüsünün sebep olduğunu belirtiyor Dr. Creinin. Hastalık Kontrol Merkezi'nin belirlemelerine göre kadınların yüzde 40'ı tedavi edilmemiş klamidya virüsü nedeniyle rahim iltihaplanmasına yakalanıyor. Rahmi iltihaplanmasının belirtileri olarak mide bulantısı, ateş, kas ağnsı, sırt ve bel ağrıları, bazı kişilerde ise rahim ağnsı gösteriliyor.
Rahim iltihaplanması hamile
liğin süresini kısıyor
Rahim iltihaplanması hastalığını yaşayan kadınlar, dış gebelik problemi riskini taşıyorlar. Döllenmiş yumurtanın, döl yatağı yerine boruda ya da olmaması gereken bir başka yerde gebelik oluşması sorunu gerçekleşebilir. Norveç'te yapılan bir araştırmaya göre, önceden rahmi iltihaplanmış kadınlarda iki kat daha fazla dış gebelik riski var. Döl dışında oluşan bir gebelik içeriye taşınamayacağı için bunun alınması gerekiyor. Alınmadığı takdirde, embriyo büyüdükçe döl yatağı borusunu kopartmaya kadar gidebilecek tehlikeler taşıyor. Bunun sonucunda iç kanamalar meydana gelebilir hatta ölüm riski bile ortaya çıkabilir.
Başka sonuçları da var
Klamidya aynı zamanda HIV virüsü kapma ihtimalinizi de azımsanamayacak derecede artırıyor. "Vücudunuz klamidya ile savaş halindeyken akyuvar üretiyor. HIV virüsünün alyuvarlar tarafından kabul edilmesi ve hastalığı kapma hızınız da böylelikle artmış oluyor" diyor Dr. Miller. Klamidya hastalığı olan kadınların HIV virüsü kapma ihtimalinin normal bir kadına göre beş kat fazla olması ise yine Hastalık Kontrol Merkezi'nin yaptığı araştırmalar sonucunda belirlenmiş.
DİKKAT!
Klamidya, bariz semptomlar göstermediğinden teşhis konması gecikebiliyor ve kadınlar, durumu çocuk sahibi olmaya karar verdiklerinde fark edebiliyor. Geriye dönüşü olmayan sonuçları engellemek için doktor kontrollerinizi ihmal etmeyin.