Disleksi Nedir, Neden Olur? Disleksi Belirtileri ve Tedavisi

Genetik ve çevresel faktörlerden kaynaklandığı düşünülen disleksi, beyin hasarı, inme, bunama gibi nedenlerden sonra da oluşabilir. Peki, disleksi nedir, belirtileri nelerdir? Disleksi nedenleri ve tedavi yöntemleri haberimizde...

Disleksi nedir?

Disleksi, konuşma seslerini tanımlama ve bunların harfler ve kelimelerle nasıl ilişkili olduğunu öğrenme (kod çözme) nedeniyle okuma güçlüğünü içeren bir öğrenme bozukluğudur. Okuma güçlüğü olarak da adlandırılan disleksi, beynin dili işleyen alanlarını etkiler.

Disleksisi olan kişiler normal zekaya sahiptir ve genellikle normal görüşe sahiptir. Disleksik çocukların çoğu özel ders veya özel bir eğitim programı ile okulda başarılı olabilir. Duygusal destek de önemli bir rol oynar.

Disleksi belirtileri nelerdir?

Çocuğunuz okula başlamadan önce disleksi belirtilerini tanımak zor olabilir, ancak bazı erken ipuçları bir soruna işaret edebilir. Çocuğunuz okul çağına geldiğinde, bir sorunu ilk fark eden çocuğunuzun öğretmeni olabilir. Şiddeti değişir, ancak bu durum genellikle çocuk okumayı öğrenmeye başladığında ortaya çıkar.

Okuldan önce;

Küçük bir çocuğun disleksi riski altında olabileceğine dair işaretler şunları içerir:

• Geç konuşma
• Yavaş yavaş yeni kelimeler öğrenmek
• Kelimelerdeki sesleri tersine çevirmek veya birbirine benzeyen kelimeleri karıştırmak gibi kelimeleri doğru oluşturma sorunları
• Harfleri, sayıları ve renkleri hatırlama veya adlandırma sorunları
• Tekerlemeleri öğrenmede veya kafiye oyunları oynamada zorluk

Okul yaşı;

Çocuğunuz okula başladığında, disleksi belirtileri ve semptomları daha belirgin hale gelebilir, örneğin:

• Yaşa göre beklenen seviyenin çok altında okuma
• Duyduklarını işleme ve anlama sorunları
• Doğru kelimeyi bulmakta veya sorulara cevaplar oluşturmakta zorluk
• Şeylerin sırasını hatırlama sorunları
• Harfler ve kelimelerdeki benzerlikleri ve farklılıkları görmede (ve bazen duymada) zorluk
• Bilinmeyen bir kelimenin telaffuzunu telaffuz edememe
• Yazım zorluğu
• Okuma veya yazmayı içeren görevleri tamamlamak için alışılmadık derecede uzun zaman harcamak
• Okumayı içeren etkinliklerden kaçınmak

Gençler ve yetişkinler;

Gençlerde ve yetişkinlerde disleksi belirtileri çocuklardakine benzer. Gençlerde ve yetişkinlerde görülen bazı yaygın disleksi belirti ve semptomları şunlardır:

• Sesli okuma da dahil olmak üzere okuma zorluğu
• Yavaş ve emek yoğun okuma ve yazma
• Yazım sorunları
• Okumayı içeren etkinliklerden kaçınmak
• İsimleri veya kelimeleri yanlış telaffuz etme veya kelimeleri alma sorunları
• "Kolay" anlamına gelen "parça kek" gibi belirli kelimelerden (deyimler) kolayca anlaşılmayan bir anlamı olan şakaları veya ifadeleri anlamada zorluk
• Okuma veya yazmayı içeren görevleri tamamlamak için alışılmadık derecede uzun zaman harcamak
• Bir hikayeyi özetleme zorluğu
• Yabancı dil öğrenmede sorun
• Ezberleme zorluğu
• Matematik problemlerini çözmede zorluk

Disleksi neden olur?

Disleksi ailelerden gelen genetik sorunlardan kaynaklanabilir. Beynin okuma ve dili nasıl işlediğini etkileyen belirli genlerin yanı sıra çevredeki risk faktörlerine bağlı gibi görünüyor.

Disleksi kimlerde görülür?

Disleksi risk faktörleri şunları içerir:

• Ailede disleksi veya diğer öğrenme güçlükleri öyküsü
• Erken doğum veya düşük doğum ağırlığı
• Hamilelik sırasında nikotin, uyuşturucu, alkol veya fetüste beyin gelişimini değiştirebilecek enfeksiyona maruz kalma
• Beynin okumayı sağlayan bölümlerindeki bireysel farklılıklar

Disleksi tedavi yöntemleri

Disleksiye neden olan altta yatan beyin anormalliğini düzeltmenin bilinen bir yolu yoktur - disleksi yaşam boyu süren bir sorundur. Ancak, özel ihtiyaçları belirlemek için erken teşhis ve değerlendirme ve uygun tedavi başarıyı artırabilir.

Disleksi, belirli eğitim yaklaşımları ve teknikleri kullanılarak tedavi edilir ve müdahale ne kadar erken başlarsa o kadar iyidir. Psikolojik testler, çocuğunuzun öğretmenlerinin uygun bir öğretim programı geliştirmesine yardımcı olacaktır.

Öğretmenler okuma becerilerini geliştirmek için işitme, görme ve dokunmayı içeren teknikleri kullanabilirler. Bir çocuğun öğrenmek için birkaç duyuyu kullanmasına yardımcı olmak - örneğin, kaydedilmiş bir dersi dinlemek ve kullanılan harflerin ve konuşulan kelimelerin şeklini bir parmakla takip etmek - bilgiyi işlemeye yardımcı olabilir.

Tedavi, çocuğunuza şu konularda yardımcı olmaya odaklanır:

• Kelimeleri oluşturan en küçük sesleri (fonemler) tanımayı ve kullanmayı öğrenin
• Harflerin ve harf dizilerinin bu sesleri ve kelimeleri temsil ettiğini anlayın (ses bilgisi)
• Okuduğunu anlamak
• Okuma doğruluğu, hızı ve ifadesi (akıcılık) oluşturmak için yüksek sesle okuyun
• Tanınan ve anlaşılan kelimelerden oluşan bir kelime dağarcığı oluşturun

Varsa, bir okuma uzmanıyla özel ders seansları, disleksi olan birçok çocuk için faydalı olabilir. Çocuğunuzda ciddi bir okuma güçlüğü varsa, özel ders vermenin daha sık yapılması gerekebilir ve ilerleme daha yavaş olabilir.