Demir Eksikliğinin Belirtileri ve Tedavisi
Güncelleme Tarihi:
Demir eksikliği günümüzde Dünya Sağlık Örgütü’nün öncelikli sağlık sorunları sıralamasında en üst sıralarda yer alıyor. Dünyada 2 milyarı aşkın kişi, bir başka deyişle dünya nüfusunun yüzde 30’undan fazlası demir eksikliğine bağlı kansızlık sorunu yaşıyor. Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetiner, demir eksikliğinin belirtileri ve tedavisini anlattı.
Halsizlik, dikkat eksikliği, uykuya eğilim, kalpte çarpıntı ve saç dökülmesi gibi pek çok soruna yol açabiliyor. Genellikle de üreme çağındaki kadınları tehdit ediyor. Tedavi edilmezse yaşam kalitesini oldukça düşürebilen ve ciddi bir işgücü kaybına neden olabilen bu sağlık sorununun adı; demir eksikliği!
En çok da kadınlar demir eksikliği problemiyle mücadele etmek zorunda kalıyor. Yapılan çalışmalar Türkiye’de yaşayan her 3-4 kadından birinin demir eksikliği sorunu olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle kadınlarda artmış olan adet kanamaları ve doğumlar demir eksikliğinin önemli nedenlerini oluşturuyor. Toplumdaki yaygın inanışın aksine demir eksikliği hastalık değil, bir belirti. Dolayısıyla bu tabloya yol açan sorunun veya hastalığın mutlaka tespit edilmesi gerekiyor.
Özellikle erkeklerde ve menopoz dönemindeki kadınlarda gelişen demir eksikliği tablosunun ciddi olarak ele alınması gerekiyor. Çünkü bu iki grupta altta yatan etken mide ile bağırsak kanalındaki bir kanama olabiliyor. Dolayısıyla başta mide ve bağırsak kanseri ile jinekolojik kanserler olmak üzere pek çok önemli hastalıkların belirtisi, hatta ilk uyarı sinyali olarak karşımıza çıkabiliyor.
Demir eksikliğinin belirtileri
- Ciltte solukluk,
- Halsizlik, çabuk yorulma,
- Çarpıntı,
- Saç dökülmesi,
- Tırnaklarda kolay kırılma,
- İsteksizlik,
- Konsantrasyon bozukluğu,
- Sinirlilik hali,
- Uykuya eğilim
Tedavide, eksik olan demir ilaçla ağızdan, bazı durumlarda ise damardan yükleme yapılarak takviye ediliyor. Demir eksikliği pek çok nedenden dolayı gelişmiş olabileceği için eş zamanlı olarak bu tabloya yol açan etkenin de tespit edilerek tedaviye başlanması büyük önem taşıyor.
Demir eksikliği tedavisinin ortalama 3-6 ay sürüyor. Kemik iliği eksik kan miktarını yerine koymak için önce verilen demirin tümünü kullanıyor, hemoglobin düzeyi normale gelince bu sefer kullanmadığı demiri depolamaya başlıyor. Başarılı sonuç alınabilmesi için demir tedavisinin yarıda kesilmemesi ise kilit rol üstleniyor.
Demir eksikliği olanlar için öneriler
- En zengin demir kaynağı olan kırmızı eti haftada en az 2 kez tüketmeye özen gösterin.
- Ispanak, karalahana ile pazı gibi yeşil yapraklı sebzeleri; kırmızı mercimek, kuru fasulye ve nohut gibi kuru baklagilleri sofranızda sıkça bulundurun.
- Ceviz, fındık ile fıstık gibi kuruyemişler, balık ve yumurta sarısı da demirden zengin besinler arasında yer alıyorlar. Bu besinler sofranızda düzenli olarak yer almalı.
- Ülkemizde demir eksikliğinin en önemli nedenlerinden biri, aşırı çay tüketmek. Çay içeriğindeki fitat maddesi nedeniyle demiri bağlayarak mide bağırsak kanalından vücuda geçmesini önlüyor. Demir eksikliğine karşı çayı günde 2-3 bardakla sınırlamanız ve yemekten 1-1.5 saat sonra içmeniz çok önemli.