Cinselliğin neden olduğu travmalar

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Şahika Yüksel, Türkiye'de cinsel istismarın ne kadar yaygın olduğunu, namus cinayetlerinin nedenlerini ve cinsel şiddetin ne tür travmalara yol açtığını anlattı:Cinsel travma nedir? İstenmeyen bütün cinsel yakınlık ve cinsel mesajların verilmesi ya da cinsel yaklaşımlarda bulunulmasına cinsel travma diyoruz. Çocukluk ve erişkinlik çağlarında olabiliyor.Örf ve âdetine bağlı toplumlarda nasıl cereyan ediyor? Cinsel travmayla mücadeleye özellikle bizimki gibi toplumlarda ağırlık vermek gerektiğini düşünüyorum. Geleneksel toplumlarda cinsellikte sınırlamalar var. Evlilik öncesi birliktelik kınanıyor, sokaktaki kadının tecavüze uğrayabileceğine dair kanılar var. En çok babanın cinsel istismarı var, sonra birinci dereceden yakın akrabaların.Türkiye'de de cinsel istismar yaygın mı? Kılıf giydirilerek rasyonalleştiriliyor mu? Dünyada kız çocukları ile ilgili istismarın yüzde 10 civarında olduğu bildiriliyor. Türkiye'yi bilmiyoruz ama hiç de azımsanmayacak kadar cinsel istismarın çocuklara uygulandığını görüyoruz. Bize gelenlerin toplumun temsilcisi olduğunu söyleyemeyiz, ama herhangi bir sınıfın muaf olduğunu da söyleyemeyiz.Aile içi cinsel istismarı gerçekleştiren kişileri motivasyonları açısından değerlendirir misiniz? Aile içi istismarlarda önemli olan kan bağı değil çocuğa bakmakla yükümlü olan kişinin kendi cinsel doyumu için çocukla cinsel yakınlığa girmesidir. Esas olan diğer kişinin güçlü olması. Çocuğu kontrol edebiliyor ve yakınlık, yalnız kalma gibi özellikleri koruyan kişi olma özelliğini taşıyor olması. Baba da olabiliyor, enişte de, doktor da... Cinsel istismar evde olduğu zaman uzun sürüyor. Ev içi cinsel istismara gelelim. Kızlık zarının varlığı çok önemli bir özellik kabul ediliyor. Cinsel istismar duyulduğu zaman hemen muayeneye gidiliyor. Çocuk bu durumu sonradan travmatik yaşayabilir. Fakat cinsel istismarcılar genellikle kızlık zarını muhafaza yoluna gidiyorlar. Bu durumda cinsel istismar yapılmamış anlamına geliyor ve istismar devam ediyor. Mesele örtbas ediliyor. Cinsel istismar daima büyük bir ruhsal hastalığa yol açacak anlamına gelmiyor, ama ciddi bir tramvatik etken. İleriki yaşlarda sorun oluşturabiliyor. Evlilik içinde eşe cinsel şiddet uygulanması hiç de az olan bir durum değil, fiziki şiddet uygulamayan eşlerde bile eş tecavüzü çok fazla olabiliyor. Sokaktaki tecavüzde de olduğu gibi güç kullanma, şiddetin keyfinin yaşanması gibi bir durum var.Kadınların cinsel istismarı uyguladığı durumlar oluyor mu? Cinsel istismarın cinsiyeti var. Yüzde 90-95'in üzerinde erkeklerden kadınlara, kuvvetlilerden zayıflara oluyor. Bu oran genel olarak küçük, korunmasız erkek çocukların istismarını dışarıda bırakıyor. Kadınlar arasında da cinsel istismarı çocuklara uygulayanlar oluyor. Ama oran çok daha düşük. Bu biraz kadının beden yapısıyla da bağlantılı. Erkekteki gibi bir eyleme girmesi mümkün değil tabii.Tecavüz sonrası evlilik eskiden suçu ortadan kaldırıyordu? Tecavüz edenin değil edilenin cezalandırılmasına ilişkin kanuna da girmiş maddeler var. Namus cinayetleri, tecavüz kirletici bir şey olduğuna göre tecavüzcüyle evlendirme de durumu ortadan kaldırmaydı. Seks işçisi kadınlara tecavüz edilebilir, cezası hafifletilirdi. Edepli-edepsiz kadın ayrımı vardı.Nasıl değişti? Feminist hareketin daha yüksek olduğu bir devrede başka kadın kuruluşlarıyla el ele verilerek bu konuda ciddi kampanyalar yapıldı. Fahişelerle yapılan cezanın indirimi kanundan kalktı. Tecavüzcüyle evlendirme konusu son Ceza Yasası'ndaki değişikliklerle yine çok tartışılan bir madde. Travmadan sonra en büyük zorluk tramvayı yaşatan şeyi hatırlatıcı ya da benzeyen şeylerle karşılaşmaktır. 20 yıldır evli ama hâlâ ağır travmalar içinde hastalarımız var. Bir çeşit ömür boyu travma cezası.Namus cinayetleri cinsel istismar olarak değerlendirilebilir mi? Bir kadın çevresi uygun görmediği halde kendi gönlünün beğendiği biriyle yakınlık kurmuştur, bunun için cezalandırılıyordur. Ayrıca bir kadın veya bir çocuk yakın çevresinden birinin cinsel istismarına uğramıştır. Bunu yapan aileden yakın biridir. Bu olayı kapatabilmek istismar edenin değil yine kadının cezalandırılması söz konusu oluyor. Bir toplumda cinsellik gizliyse, cinsel travmalar da çok daha gizlidir.Cinsel istismarda artış mı var? Kapalı toplumlarda gizleniyor. Son iki yılda yalnızca haberdarlık arttı aslında. Namus cinayetlerinin sayısında bir artış yok. Sansür azaldı.Hazırlayan: Şule Çizmeci/ Radikal