Besinleri Pişirme ve Saklama Yöntemleri

Beslenme uzmanı Prof. Dr. Ayşe Baysal, hastalık yapıcı mikroorganizmalardan korunmak için iyi kaynatılmış, pastörize/sterilize edilmiş süt ve ürünlerinin kullanılması gerektiğini belirterek, diğer sütlerin ise kabardıktan sonra 5 dakika kaynatılıp hemen soğutulmasını önerdi.

Kaynatılmış sütlerin cam kavanozda buzdolabında 12 gün, kutusu açılmış sterilize sütlerin de en fazla 3 gün saklanabildiğine işaret eden Prof. Dr. Baysal, "Sütlü tatlı yaparken de süt, un ve şeker birlikte pişirildiğinde sütün besin değeri azalır. Şeker, sütlü tatlı indirilmesine yakın eklenmelidir" dedi.

Türkiye'de peynirin genellikle kaynatılmamış veya pastörize edilmemiş sütten yapıldığını kaydeden Prof. Dr. Baysal, bu tür peynirlerin taze olarak tüketildiğinde hastalık etkeni (BRUSELLA) olabildiklerini söyledi. Çiğ sütten yapılmış peynirin tüketilmemesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Baysal, kıyma ve organ etlerinin de buzdolabında saklamak koşuluyla 1-2 gün içerisinde tüketilmesi gerektiğini bildirdi.

Prof. Dr. Baysal, "sebze ile meyvelerin uygun koşullarda saklanmaması ve pişirilmemesi halinde, mikroplara karşı koruyucu maddeleri etkisiz hale gelir" dedi.

Yararlı Bilgiler

Prof. Dr. Baysal, sağlıklı beslenme için bazı pişirme ve saklama yöntemleri hakkında da şu bilgileri verdi:

* Taze sebzeler önce ayıklanmalı, yıkanmalı, sonra doğranmalı ve yeteri kadar su ile pişirilmeli.
* Etler hemen tüketilmeyecekse birer yemeklik miktarlarda, yassı şekilde paketlenmiş olarak normal buzdolabı buzluklarında 1 hafta, derin dondurucularda 3-4 ay süreyle dondurularak saklanabilir.
* Kurubaklagillerin iyi pişmelerini sağlamak için, 8-10 saat ön ıslatma işlemi uygulanmalıdır. Islatma suyu dökülebilir.
* Ekmek, çörek, kurabiye yapmak için hamurun mayalandırılması besin değerini artırır. Dış kepeği biraz ayrılmış, fakat özü ve iç kepeği ayrılmamış undan mayalandırılarak yapılan ekmeğin besleyici değeri, beyaz undan yapılan ekmekten daha fazladır.
* Dondurulmuş besinler, özellikle etler, buzu çözdürüldükten sonra yeniden dondurulmamalı. Buz çözme işlemi, oda sıcaklığında, soba/radyatör üzerinde ve altında, hafif ateşte veya güneşli yerlerde yapılmamalı, buzdolabının alt raflarında bekletilerek gerçekleştirilmeli. Çözülmüş besinler de bekletilmeden pişirilmeli.
* Kırık, çatlak ve kirli yumurtalar satın alınmamalı. Yumurta buzdolabında saklanmalı, kullanmadan önce mutlaka yıkanmalı. Çiğ yumurta tüketimi, hastalık etkeni olabildiği gibi bazı vitaminlerin kullanımını da engeller.
* Kapakları dışa dönük (bombelenmiş) konserveler, sağlık için son derece tehlikelidir ve zehirlenmelere yol açabilir.

Besin değerini azaltan işlemler

Prof. Dr. Ayşe Baysal'ın verdiği bilgiye göre, sebze, meyve ve kurubaklagillerin besin değerlerini azaltan işlemler ise şöyle:

* Sebzelerin doğrandıktan sonra bekletilmesi ve haşlama, pişirme sularının atılması. Salataların önceden hazırlanıp bekletilmeleri.
* Meyvelerin kesildikten ya da suyu sıkıldıktan sonra bekletilmeleri.
* Konservelerin suyunun dökülmesi.
* Ekmeğin ince dilimlenip kızartılması.
* Tarhananın güneşte kurutulması.
* Makarna, erişte vb. besinlerin haşlama sularının dökülmesi.
* Yoğurdun torbaya konulup süzülmesi ve süzülen suyunun atılması.
* Yumurtanın 8-10 dakikadan fazla süre haşlanması.
* Kurubaklagilllerin haşlama sularının dökülmesi.