Az yiyorum, ama yine kilo alıyorum, neden?

Nedenini merak ediyorsanız yazımızı dikkatle okuyun. Sorun, az yemekte değil, metabolik ve davranışsal bozukluklarda...

Kilolu insanların çoğu az miktarda yiyecek tüketmelerine ve özellikle öğünlerde normalden az besin almalarına rağmen kilo sorunları sürüp gidiyor. İşin kötüsü bu 'az yiyen' ve genelde 'aç gezen' insanlar, bir türlü çözemedikleri kilo sorunları nedeniyle kendilerini suçlu ve beceriksiz hissediyorlar. Sosyal çevrenin onları kilolarını kontrol etme yeteneğinden yoksun, zayıf karakterli, dikkatsiz, özensiz, obur kişiler olarak gördüğünü düşünüp üzülüyorlar. Kilo sorununa olan kayıtsızlıkları veya sorunu çözmedeki yeteneksizlikleri nedeniyle de ayıplandıklarını sanıp depresyona giriyorlar...

Gerçekte ise bilinenin tam tersi bir durum söz konusudur. Fazla kilolu veya şişman insanların 'düşük kalori alımına uyum sağlamış bir vücut kimyaları' vardır. Hormonal ve metabolik süreçleri, kalorileri yeteri kadar kullanmaz. Azalmış bir metabolizma hızı öncelikle kalorilerin yakılmasında daha az gayretli, tembel bir vücut ile kendini gösterir. Metabolik hızları zaten düşük, kalori yakma yetenekleri zaten sınırlı olan bu şanssız insanlar da zaman zaman küçük kaçamaklar yapmakta, bazen yemek konusunda aşırıya kaçabilmektedir. Ama aynı kaçamakların daha büyüklerini, daha sık tekrarlayan arkadaşları zayıf kalmaya devam ederken onların her kaçamağı kalçalarına, karınlarına eklenmiş yağ yığıncıklarını anı olarak bırakmaktadır.

Şarlatan şok diyetler

Bizim de bu yönde etkileyici ve üzücü gözlemlerimiz var. Bazı hastalarda diyetler, ne yazık ki hiçbir işe yaramıyor. Kendini yememe konusunda olağanüstü sınırlayıp birkaç yüz gram verince bayram eden, en ufak kaçamağında ise bir kaç kiloyu hızla alıp depresyona giren pek çok insan var. Kısacası, diyetler tek başına çoğu zaman işe yaramıyor, etkili ve yeterli olmuyor. Özellikle şarlatan şok diyetler tehlikeli bile olabiliyor.

Bunun en büyük kanıtı neredeyse her gün yeni bir diyet programı yayınlanırken, kilolu veya obezlerin sayısında yüzbinleri bulan artışların yaşanmasıdır. Kilo fazlalığı ve şişmanlık salgınının önü bir türlü alınamıyor. Sorun bir salgın hastalık değil, 'çılgın bir sağlık sorunu' hızıyla ve önlenemez bir süratle yayılıyor, dünyamız her gün tonlarca daha ağır hale geliyor.

Almak daha kolay

Diyetler hiç şüphe yok ki kilo vermekte yardımcı oluyorlar, ama her zaman ve koşulsuz çözümler olmaları asla mümkün değil. Diğer taraftan fazla kilolu insanlarda problemin çoğu kez 'kilo vermek' değil 'kilo almak' olduğu şimdi daha iyi anlaşılıyor. Bu insanlar zor, güç bela kilo veriyorlar, ama kısa bir süre sonra kaybettiklerinin de çok daha fazlasını, daha kısa bir sürede alıyor.

Sorun tedavinin eksik ve etkisiz olmasından kaynaklanıyor. Bilinen bu örnekle; kilo sorununu çözmede sadece diyetle yetinmek, ayağı kırılmış bir hastayı ağrı kesici verip eve göndermekten pek farklı değil. Ağrı kesicinin etkisi kısa bir süre sonra geçecek, siz sorunla yeniden başbaşa kalacaksınız. Problemin çözümü kırılan ayağınızın alçıya alınması veya ameliyatla onarılmasındadır. Soruna geçici çözümler bulmak pek sonuç vermez.

Sorun nasıl çözülür

Kilo fazlalığı veya şişmanlık sorunu olanlara sadece diyetlerle kilo verdirmeye çalışmak da buna benzer. Diyet programını eksiksiz uygularsanız, belki de bir miktar kilo verebilirsiniz. Kilo almanıza neden olan metabolik sorununuz veya kilo almaya hormonal-genetik yatkınlığınız ise çözülmemiştir, sürüp gitmektedir. Diğerlerinden daha kolay ve daha hızlı kilo almanıza neden olan davranışsal, metabolik veya hormonal sorun varlığını sürdürmektedir.

Sorunun medikal çözümü, ikinci ve üçüncü derece tedavi unsurlarının da devreye aynı anda sokulmasındadır. 'Yeme davranışındaki bozukluk' çözülmedikçe altta yatan hormonal veya metabolik sorun tedavi edilmedikçe sadece diyet yaparak verilen kiloları aynı hızla ve fazlasıyla geri almanız kaçınılmazdır.

Popüler diyetlerden uzak durum 3 kuralı unutmayın

Bahar kapıyı araladı. Aydınlık, çiçek kokulu, sıcak günler evimizi, ofisimizi çoktan sarıp sarmaladı. Ve muhtemelen sizde de bedeninize kış boyunca yapışıp kalan yağlardan nasıl kurtulacağınız telaşı çoktan başladı. Popüler diyet pazarlamacıları bunun çok iyi farkındalar. Hiç kuşkunuz olmasın. Bu yıl da 'mucize diyet' dizileri, yeni, kesin ve kolay çözümler öneren zayıflatıcı diyet listeleri, boy boy, dizi dizi, sayfa sayfa ortaya atılacak. Bilboardlarda, kitaplarda, dergilerde sizin beğeninize sunulacak. Ve muhtemelen siz yine büyülü sözlerin, mucize ve kolaycı vaadlerin peşine takılıp hep tekararladığınız o basit üç ilkeyi unutuvereceksiniz:

Yeme davranışı bozukluğunuzu, yanlış yeme, bilinçsiz beslenme, bilgisiz besin tüketme alışkanlıklarınızı değiştirmeden;

Bedensel aktivitenizi gereği kadar arttırıp, egzersizi (yürüyüşü, bisiklete binmeyi, merdivenleri sevmeyi, yüzmeyi) bir yaşam tarzı veya beden alışkanlığı haline getirmeden;

Bizi kilolu olmaya, kolay kilo alıp zor kilo vermeye iten hormonal, metabolik veya psikolojik sorunları tedavi ettirmeden fazla kilolarınızdan kurtulmaya çalışırsanız, ne yazık ki bu yıl da yaptığınız diyetlerin pek işe yaramadığını görecek, bir kez daha üzüleceksiniz.