'Aynadan okumak' zor

Halk arasında 'okuma zorluğu' olarak bilinen 'disleksi', bu hafta Time dergisine kapak oldu. Yaklaşık her beş çocuktan birinde görülen disleksi, zihinsel bir sorun. Başlıca belirtileri b ve d, p ve q harflerini, 6 ve 9 gibi sayıları karıştırmak, okurken kelime atlamak, yanlış sesler çıkarmak, sessiz harflerin yerini değiştirmek ya da yazım hatası yapmak. Genellikle çocukluk döneminde, okumaya başlama aşamasında fark ediliyor. Henüz okula gitmeyen çocukların kelimelere kafiyeler uyduramaması da disleksiye işaret edebilir. Bu bozukluğu taşıyanların okuma düzeyleri, sanki bir aynadan görüyor gibi yazıların tersten algılanması nedeniyle, aynı yaş ve zekâ düzeyindeki diğer çocuklara kıyasla daha düşük. Disleksi bir beyin hastalığı olmadığı gibi zekâyla da ilgili değil. Ünlü sanatçılar, bilim adamları ve işadamları arasında disleksikler var. Hatta bu kişilerin beyinleri farklı çalıştığı için sorunlar karşısında yaratıcı çözümler geliştirebildikleri biliniyor.Kendisini soyutlayabilir Fakat madalyonun bir de öteki yüzü var. Winston-Salem'deki Wake Forest Üniversitesi'nden nöroloji profesörü Frank Wood, disleksik olan çocukların, okulu bırakma, aile ve arkadaşlardan kendini soyutlama ve intihar oranının, disleksik olmayanlara oranla daha fazla olduğunu söylüyor. Beyin taramalarında, disleksiklerin beyindeki bir 'kopukluk' nedeniyle 'sağlıklı' insanların rahatlıkla ulaşabildikleri kelimeleri analiz eden beyin bölgesine ulaşamadıkları anlaşıldı. Disleksi, iki şekilde açığa çıkıyor. Öncelikle, uzmanların uzun süredir tahmin ettikleri gibi, disleksikler, doğuştan seslerin anlamlarını kavramakta zorlanıyor. Kelimeleri otomatik olarak algılayamadıkları için de okumaları zorlaşıyor ve yavaşlıyor. Disleksiklerin beyinleri, her bir kelimeyi ilk defa duyuyormuş gibi çalışmak zorunda.Erken yaşta tedavi Peki disleksi ile başa çıkmanın yolları neler? Uzmanlara göre disleksiklerin bol bol egzersiz yapması gerekiyor. Dergide, en önemlisinin disleksik kişilerin harflerle sesler arasındaki bağlantıyı doğru kurmaları olduğuna dikkat çekiliyor. Okumayı geliştirmenin en iyi yollarından biri, disleksik çocuk okuma egzersizleri yaparken, çocuğun yanındaki kişinin onun hatalarını düzeltmesi. Böylece beyin kelimeler ve sesler arasında doğru bağlantıyı kurmayı öğrenebilir. Uzmanlar, erken yaşta, örneğin anaokul çağında 'tedaviye' başlanırsa, 'kopukluğa' rağmen beynin harflerle sesler arasındaki bağlantıyı doğru kurabileceğine, böylece disleksinin sorun olmaktan çıkabileceğini iddia ediyor.