Astımdan kendinizi koruyun

Prof. Dr. Fuat KALYONCUAstımın Türkiye ve dünyada görülme sıklığı nedir?Astımın görülme sıklığı ülkeden ülkeye değişiyor. Avrupa'da nüfusun yüzde 10'unun üzeri astımlı. Sıklık o ülkenin gelişmişliği ve yaşam koşullarıyla birebir ilgili. Ülkemizde astım çocuklar arasında yüzde 5- 8 ve erişkinlerde ise yüzde 2- 5 oranlarında görülüyor. Türk Toraks Derneği Astım Araştırma Grubu olarak ülkemizin 12 ilinde çocuk ve erişkinlerde hastalığa etki eden risk analizi araştırılıyor. Sonuçlar 2-3 Aralık 2004 tarihinde İstanbul'da ilk kez yapılacak olan Uluslararası Astım Sempozyumu'nda bilim dünyasına sunulacak.Astımın gelişmesi ve seyrinde çevresel ve genetik faktörlerin rolü nedir?Astım esasen genetik temeli olan ancak belirli yaşam koşulları ve çevrenin etkisiyle kendini gösteren bir hastalık. Anne ya da babadan birinin astımlı olmasında, çocuğun astım olma ihtimali yüzde 25 dolaylarında.Tedavi edilir hastalıklar içinde mi?Astım günümüzde tedavi edilebilen bir hastalık. Tedavisinde kullanılan her türlü ilaç ülkemizde var. Yaşam koşullarında radikal değişiklikler gerektirebilir. Kortizon içerikli ilaçlar hastalar ve yakınlarında korkuya, dolayısıyla da bazen tedaviyi uyumu bozmalarına yol açıyor.Bu ilaçların uzun süreli kullanımları güvenli mi?Bu ilaçlar bugün için bilinen en etkili ilaçlar. Çocuklarda ve gebelerde kullanılmıyor. Astım için geliştirilen sprey veya toz biçimi kortizonlu ilaçlar bu hastalık için özel olarak üretiliyor. Bunların yan etkileri mutlaka var. En sık yan etkiler lokal olarak boğazda tahriş, ses kısıklığı veya pamukçuk oluşumu. Bu yan etkilerin hepsi, ilaçları her kullanım sonrası bir bardak su alıp her yudumda ağız ve boğazın gargara yapılıp çalkalanması ve bu suyun tükürülmesi ile önlenebilir. Çocuklarda büyümeye engel olmaz.Astım ilaçları kaç grupta toplanır? Hangileri esas tedavi, hangileri yardımcı?Esas olarak tedavi eden (kortizonlu ilaçlar ve bunların benzerleri ) ve nefes açan yani rahatlatan olmak üzere iki grup ilacımız bulunuyor.Arı sütü, bıldırcın yumurtası, mağara terapileri gibi yöntemlerin tedavide yeri var mı?Dünyanın hemen her yerinde eğilim olsa da astım tedavisinde bunların rolü yok. Kimi bitkisel ilaçlardan tedavi olarak değil ama nefes açıcı veya rahatlatıcı olarak yararlanılabilir.Astımlı hastalar için umut veren gelişmeler var mı?Çalışmalar, hastalığın ortaya çıkmadan önlenebilmesi ve erken tedavisi üzerine yoğunlaşıyor. Çıkan her yeni ilacı bizler daha çıkmadan takip ediyoruz ve çıktıktan kısa süre sonra veya aynı anda ülkemizde de kullanıma çıkıyor.Atakların önüne geçebilmek için hastalara önerileriniz neler?Uygun tedavi gören bir astımlı atak geçirmemeli. Eğer sık sık atak geçiriyorsa ya tedavisi eksiktir ya da bu tedaviyi almıyordur. Atak tedavisi her hastanenin acil servisinde yapılıyor. Atak tedavisinden sonra hasta, duruma göre bir iki hafta kortizon tablet alarak bu tedaviyi perçinlemeli. Esas tedavi eden ilaçlarını düzenli olarak kullanmalılar. İmkan varsa evlerinde basit nefes gücü ölçen PEFMETRE aletinden almalı ve nefeslerini ölçmeliler. Bu basit aletlerle nefesler ölçülebilir. Hazırlayan: Mesude ERŞAN/ Kelebek