Allah kolesterolün hayırlısını versin!

Prof. Bingür Sönmez, "Maalesef Türk milletine aşağılık olanı düştü" diyor. Peki çözümsüz mü, hayır! Doğru beslenip ilaçlarınızı aldınız mı kalbiniz teklemiyor...Kalp dendi mi, her şeyin başı kolesterol. Doktorlar dışında pek ne menem bir şey olduğunu bilmediğimiz iki tipi var. Biri dost, biri düşman! HDL (High Density Lipoprotein- Yüksek Yoğunluklu Lipoprotein) yani iyisi, halk tarafından "Hayırlı kolesterol" olarak biliniyor. Yüksek çıktı mı işiniz iş... Ama millet olarak durumumuz pek hayırlı değil. Genetik yapımız HDL'yi pek sevmemiş, bize LDL (Low Density Lipoprotein- Düşük Yoğunluklu Lipoprotein) düşmüş... Bizim millet de hemen lakabı bulmuş: 'Aşağılık kolesterol!" Aslında doğru çeviri, çünkü ilk L'nin açılımı "Low" yani "düşük!" Peki kadere razı olup kalp krizini mi bekleyeceğiz? Memorial Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Bingür Sönmez, "LDL'yi kontrol altında tutmak mümkün. Beslenmenize dikkat edin. Ama bu yetmez. Tıpkı bir şeker hastası gibi ilaçlarınızı da muntazam alacaksınız" diyor.Tavşana döndüm doktor!Kalp krizinin en önemli nedeni ne?Türkiye'de her 100 bin erkekten 650'si kalp krizinden hayatını kaybediyor... Bu rakamlarla dünya birincisiyiz. Arkamızdan Rusya geliyor... Çünkü beslenme açısından benziyoruz. Ama Çin ve Kore'de bu rakam 50. Çünkü balık ve sebzeyle besleniyorlar. Bir de biz genetik olarak şanssız bir toplumuz. Bizde kalp krizinden koruyucu kolesterol HDL çok düşük.HDL nedir?Bir yağ çeşidi. Dokulardan, damarların iç yüzeylerinden topladığı kolesterolü karaciğere geri taşıyor. Yani damar sertliğini önlüyor. LDL kolesterol ise karaciğerde üretilen kolesterolü organlara ve damarlara dağıtıyor. Dolayısıyla damar tıkanıklığına da LDL kolesterol neden oluyor. Bu nedenle kötü kolesterol olarak biliniyor... Kalp krizinden korunmak için HDL'nin yüksek olması gerekiyor. Ama maalesef toplum olarak genetik yapımızda HDL çok düşük.HDL'nin beslenmeyle ilgisi var mı? Almanya'da yaşayan Türkler arasında yapılan bir araştırma var. Almanya'da doğmuş, Alman gibi beslenen çocuklarda görülmüş ki onların da HDLleri düşük. Yani onlarda da damar sertliği riski çok yüksek. Buradan biliyoruz ki HDL genetik bir olay. Yapacak bir-şey yok. Ama diyetle ve yürüyüşle bunu düzeltebiliyoruz. Yaş ve sağlık durumuna göre her gün 3-5 km yürüyüş şart.Peki beslenme?Tamamen sebzeye dayalı beslenme olmalı. Bol sebze, meyve ve beyaz et. Yani tavuk, hindi, balık... Sebzenin her türü haşlanmış veya çiğ olarak yenebilir. Özellikle lifli yiyecekler tercih edilmeli. Ispanak, marul, havuç gibi... Çünkü lifler kolesterolün bağırsaklarda emilmesini önlüyor. Bir başka deyişle bağırsaktan atılmasını sağlıyor. Ayrıca sadece ot yemek de yetmiyor. Bir iç yapım var. Koyunu düşünelim. Sadece ot yiyor. Ama içini açıp baktığımız zaman vücudunun yüzde 40'ının yağ olduğunu görüyoruz. Aynı şey insan için de geçerli. Öyle hasta var ki, "Doktor tavşana döndüm. Sadece ot yiyorum" diyor. Ama kan yağlarına bakıyorum, kolesterol 1000, trigliserit 800... Çünkü iç yapım çok fazla. Sebzeden bile yağ üretiyor. Koyun gibi... Bir başkası geliyor, tereyağıyla, etle besleniyor. Kan yağları düşük. Çünkü yediğini yakıyor...Tıpkı bir şeker hastası gibi ilaç kullanmak şartHocam iç yapım neye bağlı?Bunun sırrını çözdüğümüz gün çok şeyi halledeceğiz. Bu neye benziyor? Adam oturuyor bir tepsi baklava yiyor. Şekeri yükselmiyor. Diğeri hiçbir şey yemiyor. Ama şekeri yüksek. Çünkü insülini yok.Demek ki bizim de müdahele edemiyeceğimiz bir alan var...Tabii ki. İşte koyun örneği. İç yapım fazla. Bu hastalarla zaten baş edemiyoruz. İlaç da versek, diyet de yaptırsak kolesterolleri düşmüyor.Peki böyle çok hasta var mı?Tabii... Hastaların yüzde 20'si böyle.Bu durumda ne yapmak gerekiyor?Tek şey ilaç kullanmak. Bu ilacı da hasta şeker ilacı gibi kullanacak. Yani ilaca başlayıp hiç kesmeyecek. Düşünün bir insan şeker hastası. İlaç veriyorsunuz şekeri düşüyor. "Tamam normale indi, ilacı keseyim" demiyor. Bu hastalık için de aynı şey geçerli. Hasta ömür boyu ilacını alacak, ömür boyu diyetini yapacak.Kolesterol olmadan hayatta kalamayızKolesterol nedir?Kolesterol beyaz, mumlu yapısı olan yağ benzeri bir maddedir. İnsanlarda ve hayvanlarda bulunur ancak bitkilerde görülmez. Bir miktar kolesterolümüz olmadan hayatta kalmamız ise mümkün değil. Çünkü kolesterol vücutta hücre zarı yapısında, hormon ve D vitamini üretiminde kullanılır. Vücut ihtiyacı olan kolesterolü kendi üretir.Lipitlerin farkı ne? Lipitler suda çözülmeyen yağlardır. Bu nedenle damarlar içinde biriken lipitleri temizlemek elbisenize bulaşan motor yağını temizlemek kadar zordur. Doktorlar lipit olarak genellikle kolesterol ve trigliseritleri kasteder. Trigliserit l gliserol ve 3 yağ asidi molekülünden oluşan doğal bir yağ çeşididir. Yediğimiz yağların çoğu trigliserit halindedir ve vücudumuzda bu şekilde saklanır.Kolesterol nasıl taşınıyor? Kolesterolle ilgili sorun, taşınması sırasında ortaya çıkıyor. Karaciğer ve ince bağırsaklarda üretildikten sonra kan yoluyla diğer organlara ve hücrelere gitmesi gerekiyor. Ancak suda çözülmeyen büyük yağ parçalan kanda taşınırsa dolaşımı imkansız hale getirir. Bu nedenle lipitler kanda lipoprotein adı verilen küçük parçalar halinde hareket ediyor. Bunların çevresinde birbirlerine yapışmalarını engelleyen bir sıvı bulunur. Aşırı kolesterol alınması halinde bu koruyucu sıvılara rağmen plak oluşabilir.İyi kolesterolün farkı ne?Yüksek yoğunlukta lipoproteinlerle taşınan kolesterole HDL, iyi kolesterol deniyor. Bunlar damarların iç yüzeyi de dahil vücut dokularından topladığı kolesterolü karaciğere geri taşıyor. Son araştırmalar HDL'niz ne kadar yüksek olursa kalp krizi riskinizin o kadar azaldığım gösteriyor. Az yoğun lipoprotein ile taşınan LDL kolesterol ise karaciğerde üretilen kolesterolü vücut organlarına ve damarlara dağıtıyor. Dolayısıyla damar tıkanıklığına LDL neden oluyor. Bu nedenle kötü kolesterol olarak biliniyor.Düşük kolesterol zararlı mı?Bazen ölümcül olabiliyor. Kolesterol seviyesi düştükçe kalp krizinden ölme riski azalmaya devam ediyor ancak bazı nedenlerden ölüm olasılığı artıyor. Bunun limiti ise 160 mg/dL. Kanserin de kolesterol seviyesini düşürdüğü biliniyor. Bu nedenle kolesterolünüzün düştüğünü fark ederseniz kontrolden geçmelisiniz.Her gün 45 dakika yürüyünİyi kolesterol HDL'yi yükselterek kalp riskini azaltabilirsiniz. İşte birkaç ipucu:* Günde 45 dakika yürüyün. Haftada 1200 kalori yakın.* Kilo verin. Kaybettiğiniz her kilo yağ için iyi kolesterolünüz yüzde 2 yükselir.* Yemekten önce egzersiz yapın. Egzersiz, yağlan temizleyen bir enzim salgılanmasını sağlar. Bu da HDL'nin üretimini tetikler.* Sigara içmeyin. Sigarayı bırakanların HDL seviyeleri bir haftada yüzde 7 artar.* Şeker, patates ve undan uzak durun. Kan şekeri seviyesinin hızlı yükselip düşmesine neden olan besinler HDL'yi düşürür.Vatan