Zıtlıklarla dolu bir hayatın azimli yolcusu

Leicester Kontu’nun kızı Anne Glenconner otobiyografisi ‘Nedime’de hayat yolculuğunun birbirinden zıt ve çelişkilerle dolu duraklarını okuyucularına sunuyor. Bu duraklarda Prenses Margaret’in nedimesi olmak da var, yollardaki tek kadın olarak çömlek satıcılığı yapmak da, sıklıkla öfke nöbetleri geçiren bir eş ile evlilik de... Kitap, anlatıcısının hayatının yanı sıra dönemin kraliyet ailesi hakkında da birinci ağızdan bilgi veriyor.
5. Leicester’ın kızı olarak dünyaya gelmesine rağmen Anne’in hayatı hiçbir zaman olağan akışta geçmemiş. Onun için hayat, cinsiyeti nedeniyle babasının mirasından pay alamayacağı gerçeğiyle başlamış. Fakat babası Lord Hardwickle tarafından aynı kaderi yaşayan annesinin, H.G. Wells’in yürekli feminist kadın kahramanı Anne Veronica’dan esinlenerek koyduğu isim, hayatı boyunca hakkını vererek ona eşlik etmiş.

Dönemin önemli ailelerinden Coke’un bir üyesi olan Anne’in çocukluğu Holkham’da geçmiş. Buradaki hayatın parçası olan avcılık nedeniyle, Coke ailesi ile kraliyet ailesi arasında bir bağ kurulmuş. Böylece Anne’in, Kraliçe Elizabeth ve özellikle de Prenses Margaret ile anıları çocukluğundan başlayarak hayatında büyük yer etmiş. Anne yedi yaşındayken çıkan savaş, hayatını hayli etkilemiş: “Çocukluğum, güzel yerlerde kaygısız maceralar ve savaşın ezici korkusunun garip bir karışımıydı.”
Mutluluk ve endişenin bir harmanı olarak geçirdiği çocukluğunun ardından Anne, dönemin hayat normalinin çok dışında bir işle karşılıyor bizi: Annesi ve kardeşiyle yaptıkları çömlekleri satmak için çıktığı yollardaki kendini, ‘gezgin satıcı’ olarak tanımlıyor: “Ben sadece yollardaki tek aristokrat değil, tek kadındım da.” Çömlekler için gittiği Amerika seyahati sırasında gelen bir telgrafla ‘Kraliçe’ye taç giydirme töreni için nedime olarak’ İngiltere’ye çağrılıyor: “Bu da başka bir ironiydi: Bir gün tıklım tıklım bir Greyhound otobüsündeydim, başka bir gün İngiltere’nin bir neslinin en önemli töreninde yer almak için aylarca sürecek provalara katılmak üzere memleketime çağrılıyordum.”
Anne, günümüzde devam eden fakat o dönemde özellikle de kadın olduğu için babasından miras kalmayacak kadınlara diretilen ‘nitelikli’ bir koca bulması öğütleriyle büyümüş. Günün sonunda da sosyeteden Colin ile tanışmış. Anne, Colin’i ‘fena halde öfkeli’ ve ‘her zaman yardımıma ihtiyaç duyan’ sözleriyle tanımlıyor. Çiftin düğünü, Anne’in 18 yaşında sosyeteye takdim edildiği salonda, dünyaca ünlü moda tasarımcılarının diktiği özel bir gelinlikle, kraliyet ailesi üyelerinin katılımıyla peri masalı gibi geçiyor. Dünya turuna çıkan çiftin gezilerinin ilk ayağı olan Paris’te Colin, Anne’e güzelce hazırlanmasını söyleyip onu Paris’in köhne sokaklarındaki bir eve götürerek diğer iki kişinin cinsel ilişkiye girişini izletiyor...

Anne’in beş çocuğu olmuş fakat hayat burada da onu mücadeleye sürüklemiş ve genç yaşta, o dönem için çok zor nedenlerden -madde bağımlılığı, HIV/AIDS gibi- iki çocuğunu kaybedip bir diğerinin de aylarca komada kalışına şahit olmuş. Verdiği kayıplara rağmen Anne mücadeleci ruhunu hiç kaybetmemiş. Hayatın her anında en uçları gören ama azimle hayatta kalan bir kadını görüyoruz kitap boyunca.
Uzun yaşamı boyunca sevdiği pek çok kişinin kaybını görmüş Anne. Ama kitabının son sözlerine göre, hayatın sunacağı ironileri beklemeye devam ediyor: “Bu dünyada geçirdiğim 87 sene hem acıydı hem tatlıydı ama hepsinden önemlisi olağanüstüydü. Ömrüm boyunca durmadan uyum sağlamaya çalıştım ama artık gevşeyebiliyorum ve şaşılacak şey ama hiçbir şey için pişmanlık duymuyorum. Hayatımın en mutlu dönemindeyim ve 100 yaşımı görmeye niyetliyim ama, düşünmeden edemiyorum: Sırada ne var?”

NEDİME-
TACIN GÖLGESİNDEKİ
OLAĞANÜSTÜ HAYATIM
Anne Glenconner
Yapı Kredi Yayınları, 2022
232 sayfa.