‘Yeni GüneÅŸin Kitabı’ ve Gene Wolfe

87 yaşında uzun süredir savaştığı kalp rahatsızılığına yenilerek 2019 yılında aramızdan ayrılan Gene Wolfe, üretken bilimkurgu yazarlarından biriydi. Onu meşhur eden, tasarladığı Pringles pişirme makinesi veya bir endüstri mühendisi olarak editörlüğünü üstlendiği Plant Magazine olmadı. Dergide çalışırken kimseye çaktırmadan yazdığı roman, Gene Wolfe’u en iyi spekülatif bilimkurgu yazarları arasına soktu. 1980-1983 yılları arasında yazdığı ‘The Book of the New Sun’, yani ‘Yeni Güneşin Kitabı’, her biri ayrı kitap olarak yayımlanacak dört bölümden oluşuyordu. Jack Vance’ın nedense hâlâ Türkçe çevirisi yapılmamış ‘Dying Earth’ serisinin evrenini ve kelimelerini kendi kurgusuna taşıyarak oluşturduğu bu yapıtın ilk iki kitabı olan ‘İşkencecinin Gölgesi’ (The Shadow of Torturer) ve ‘Uzlaştırıcının Pençesi’ (The Claw of the Conciliator) Türkçe olarak İthaki Bilimkurgu Klasikleri serisinde yerini aldı. ‘Baltacının Kılıcı’ (The Sword of the Lictor) ve ‘Özerk’in Hisarı’ (The Citadel of The Autarch) dışında 1987 yılında dizinin finali olarak bir kitap daha yayımlar Gene Wolfe: ‘The Urth of The New Sun’.
Mervyn Peake’in Titus Groan’ı gibi devasa bir hisarda yaşayan işkenceci kalfası Severian’ın bize aktardığı hayat hikâyesinin çevirisini okuruz Gene Wolfe’tan. Çeviri diyoruz, zira Gene Wolfe, kitabı Severian’ın bilinmeyen bir dilde yazılmış hikâyesini İngilizceye aktarıyormuş gibi yazmış; birçok isim ve sıfatın yaşayan bir dilde ancak yakın karşılıklarını veya çağrışımlarını kullanabildiğini belirtmiş. Mesela ‘aygır’ dediği bizim bildiğimiz aygır değil, o dünyaya ait devasa, güçlü, başka bir tür savaş hayvanıdır. Böylece Severian’ın dürüstlük dolu anlatısının içinde bulunduğu evreni kavrayabilmemizi kolaylaştırır Wolfe.
İlk kitap ‘İşkencecinin Gölgesi’nde Severian, İşkenceciler Loncası’na bağlı bir çırak olarak başlar hikâyesine. Gyoll nehrinden kurtuluşu ve hisara geri dönerken yolunun nekropolise düşmesi sonucu devrimci Vodulus’la tanışır ve yaptıklarıyla güvenini kazanır. Hisarda Thecla isminde bir aristokrat kadın mahkûma âşık olur. Thecla’nın neden Özerk tarafından hapse atıldığı kesin değildir. Büyük ihtimalle politik bir sebeple Özerk’in Vodolus’un sevgilisi olan kardeşi Thea üzerinden Vodolus’a baskı yaparak tuzak kurma çabasıdır. İşkence göreceğini öğrenen Thecla, Severian’dan yardım ister, Severian gençlik ateşinin aşkı ile loncasına ait kuralları yıkar ve Thecla’ya intihar edebileceği bir bıçak çalıp getirir. Özerk’in kendisini idam ettireceğinden korkmaktadır ama ustası Palameon, Severian’ın postunu kurtarır ve böylece Severian yolculuklarını anlatan bir maceracıya dönüşür. İlk kitap, Severian’ın Nessus şehrinin kapısından yeni dostlarıyla çıkarken aniden kesilir.
İkinci kitap ‘Uzlaştırıcının Pençesi’, ilk kitabın aniden bittiği yerden başlar. Severian, Nessus’tan Saltus’a geçerken yol arkadaşlarıyla ayrı düşer. Saltus’ta sanatını iki kişi üzerinde icra edecek ve yolculuğuna bir ara verecektir. İlk olarak suçlu Vodolus’a hizmetlerini sunan bir kişiyi cezalandırır. Bu esnada Severian, kalabalık içinde hiç tahmin etmediği birini görür; Severian’ın şimdi yanında taşıdığı kutsal emanet Pençe’yi çalan Agia. Sanatının icrasını çarçabuk tamamlayan Severian, Agia’nın peşine düşer. Bu bölümün nasıl sonlandığını belirtmekten kaçınacağız ve okuyucunun erişmesini temenni edeceğiz.
Severian, uzak bir gelecekte Güneş’in sönmeye başlamasıyla soğumaya başlayan Dünya’da (Jack Vance, ‘Dying Earth’) Güney Yarıküre’de Özerk’in yönetiminde bir uluslar topluluğunda yaşamaktadır. Özerk’in topluluğu kuzey komşusu totalitaryan Ascia ile savaş halindedir. Okyanusların dağ büyüklüğünde devleri insanlığı köleleştirmek istemektedir ve Ascia’da kontrolü ele geçirmişlerdir.
Koyu bir Katolik olan Gene Wolfe, Severian’ı Hz. İsa’dan esinlenerek tasarladığını belirtmişti. Sapkın, ahlaksız bir dünyada doğmuş ve adım adım daha iyi olabilmenin peşine düşmüş biri olarak...

Ä°ÅžKENCECÄ°NÄ°N GÖLGESÄ°Â

Gene Wolfe
Çeviren: Kerem Sanatel
İthaki Yayınları, 2019
328 sayfa, 32 TL.
Gene Wolfe
Çeviren: Kerem Sanatel
İthaki Yayınları, 2019
328 sayfa, 32 TL.


UZLAÅžTIRICININ PENÇESÄ°Â

Gene Wolfe
Çeviren: Kerem Sanatel
İthaki Yayınları, 2020
304 sayfa, 32 TL.