‘Yas tutmayı bilmiyoruz’
Güncelleme Tarihi:
Başrolündeki Hatice Aslan’a birçok ödül kazandıran ‘Vücut’ filminin senaristi ve yönetmeni Mustafa Nuri, bu kez ‘Nehir ve Tüm Diğer Şeyler’ adlı bir romanla karşımızda. Nuri, romanın odağına aldığı ‘kayıp ve yas’la ilgili, “Bence yas tutamıyoruz. Her şeyimiz gibi bu da çok hızlı yaşanıyor maalesef. Hayatımızdaki her kavram gibi bunun da üzerinde durmalıyız. Kendimize, iç dünyamıza, zihnimize bu zamanı tanımalıyız. Hemen güçlü görünmeyi seçiyoruz, etkilenmediğimizi ispatlamak istiyoruz. Neden hiç bilmiyorum. Bize ait bir şey, bizden bir şey yas da. Oraya girip gerektiği kadar kalmalıyız. Sadece yas için değil bence bu durum. Her türlü duygumuz için” diyor.
Sizi sinemacı olarak ‘Vücut’ filmiyle tanıyoruz. Şimdi ilk kitabınız ‘Nehir ve Tüm Diğer Şeyler’le karşımızdasınız. Sinemadan edebiyata geçiş nasıl oldu?
Aslında temeldeki mesele bence kendimi yaratma arzusu. Her insandaki gibi sanıyorum. Alan ve anlattığınız şey değişebilir, ancak öz ve paylaşmak istediğiniz şeyler baki kaldıkça bir yol buluyorsunuz. Bazen senaryo olabilir bu, bazen bir fotoğraf bazen bir öykü veya bir roman.
‘Nehir ve Tüm Diğer Şeyler’i nasıl tarif edersiniz okurlara?
Biraz nehir gibi bir kitap. Yani gözünüzün önünde akıp gidiyor. Eşlik etmesi zahmetsiz. Aldığım yorumlar o yönde en azından. Ancak arada içinde durup kavramları ve karakterleri biraz sorgulamak gerektiğini düşünüyorum. Temel varoluşlara dokunuyor karakterlerin hepsi. Evet, sancılı ve huzursuzlar ama çabaları yaşamaya değer.
‘Nehir ve Tüm Diğer Şeyler’in odağında kayıp ve yas var. Üstesinden gelmesi zor, hatta bazen de bunu başaramadığımız konular...
Bence yas tutamıyoruz. Her şeyimiz gibi bu da çok hızlı yaşanıyor maalesef. Hayatımızdaki her kavram gibi bunun da üzerinde durmalıyız. Kendimize, iç dünyamıza, zihnimize bu zamanı tanımalıyız. Hemen güçlü görünmeyi seçiyoruz, etkilenmediğimizi ispatlamak istiyoruz. Neden hiç bilmiyorum. Anlayamıyorum. Böyle yaparak hayatımızın hakkını veremiyoruz gibi geliyor bana, üstelik ne yaşadığımızı da anlayamıyoruz. Yok sayalım. Tek isteğimiz bu. Ama yok sayarak siz de biliyorsunuz ki yok olmuyor hiçbir şey. Her zaman, her yerde size kendini hissettiriyor. Kaçmamak ve çekinmemek gerektiğini düşünüyorum. Bunu denemeye çalışıyorum hayatımda. Bize ait bir şey, bizden bir şey yas da. Oraya girip gerektiği kadar kalmalıyız. Sadece yas için değil bence bu durum. Her türlü duygumuz için. Bence...
Toplum, aile, dostluklar, sosyal çevre hem yardımcı olabiliyor hem de bazen köstek olabiliyor bu tarz konularda. Kişi sizce bu duygudan kendini nasıl feraha ulaştırıyor, tamamen arınabilmek mümkün mü?
Arınmak herhalde mümkün değil tam olarak. Ama farkındalık yaşam kalitemizi yükseltebilir. Ne yaşadığımızı anlarız, neyin üzdüğünü veya hayatımızda neyi istemediğimizi üzerine giderek anlayabiliriz. Feraha ulaşmak gibi bir şey zaten mümkün değil bence. Her şeye rağmen kendimizle durabilmek, yok saymadan yaşayabilmek bir derinlik ve anlam getirir hayatımıza en azından. Para, mal mülk, statü, sosyal ayrıcalıkların rüşvetine de kapılmamış oluruz üstelik.
Nehir farklı yerlerde farklı şeyler ifade edebilir... Bazen güçlü bir akım, hayatımıza yön veren/şekillendiren bir yol, bir mücadele ya da sadece bir akış... Kitapta “Nehir” çok güçlü bir metafor olarak karşımıza çıkıyor, size ne ifade ediyor?
Değişik yönden ele alıyorum bunu. Yoruma açık bir konu doğal olarak. Bazen zamanın kendisi, bazen üzerinde yaşadığımız doğa, bilinçakışı belki veya vicdanınızım. Okuyuculardan farklı yorumlar alıyorum. Bu da çok hoşuma gidiyor açıkçası. Tek bir doğrusu yok bu hikâyenin. Doğru diye bir şey var mı o da meçhul zaten.
Peki ya Kaçak, Gandi ve Komşu... Birbirinden farklı üç değişik karakter. Bu isimler, karakterlerin kişisel özelliklerini ifade ediyor, değil mi?
İsim vermekten kaçındım özellikle. Karakter kendi dünyasını yeniden yaratsın istedim. Bu takma isimler, sadece onları birbirlerinden ayrıştırmak için kahramanın gözünden seçilen isimler. Sosyal hayatın verdiği unvanları kabul etmiyor burada kahraman. Meslek, okuduğu okullar, isimler bunun bir parçası. Bu yüzden yeniden inşa ediyor kendi dünyasını. Hayatına yeni girenler de dahil.
Gelecekte yeni bir kitap ve/veya film projeniz var mı?
Olmaz mı! Dışarı çıkamadığımız bu dönemde, içeride yaşananları ortaya dökme zamanı.
Mustafa Nuri
Mona Kitap, 2021
296 sayfa, 32 TL.