Yanılma hakkına inanların öyküleri

Siz hiç uyumsuz oldunuz mu yoksa hep suyuna mı gittiniz? Gazeteci-yazar Şafak Altun yeni kitabı ‘Uyumsuzlar-İnsanlığa Yön Verenlerin Hikâyesi’nde herkesin ‘ak’ dediğine ‘kara’ diyebilenleri anlatıyor. Çocukluğumuzdan bu yana “Uslu dur, yapma, etme, normal ol, toplumsal olana uy” denile denile yetişmiş bizlerin hayatını değiştiren uyumsuzların hikâyelerini okudukça ‘normal’ olmanın aslında hiç iyi olmadığını, ‘çıkıntı’ diye tanımlayıp kendimizden uzak tuttuğumuz o insanların neler başardıklarını aktarıyor yazar. Ve sosyal medyanın “bizi sattığını” belirtiyor. Evet, burası mühim...

Kitabın önsözüne kimimizin her gün kendisine sorduğu, kimimizin duymaktan bile korktuğu soruları sorarak başlıyor Şafak Altun. Sonra da anlatacağı uyumsuzlardan örnekler veriyor. “Uçamaz” dediler, uçtular. “Yapamaz” dediler, yaptılar. İnsanların ilk başta birlik olup karşı çıktıkları ya da “başaramazlar, beceremezler” dedikleri ne varsa her şey bir şekilde gerçekleşti. Misal bakın bugün yaşadığımız ülkenin -ya da sınırları aşalım- dünyanın böyle bir yer olacağı aklınıza gelir miydi? Kutupların bu kadar sivrileceği, insanların bu kadar ayrı düşeceği, kutuplar misali ısındıkça dağılacağımız bir ortam aklınıza gelir miydi? Ne yalan söyleyeyim, benim hiç gelmemişti. Elbette pembe görmemiştim dünyayı ama yine de bu kadarı biraz distopik olmaya başladı. Oysa Şafak Altun’un yazdıklarını okudukça çağlar içinde insanın arzusunun ve yapmak istediklerinin ne kadar değişebileceğini görüyorsunuz. Uçmakla başlayan hikâye, insansız hava silahlarına dönüşebildi örneğin. Ne acayip.

Şafak Altun bu kitabında da araştırmacı gazeteciliğini ortaya koymuş. Tarihsel bilgi bir yana, pek çok meslek sektöründen de insan hikâyesini anlatmayı ve anlattıklarının herkes tarafından anlaşılır olmasını sağlamış. Özellikle dijital dünyanın hepimiz tarafından kullanılan ve her gün geliştirilen ürünlerinin mucitlerinin hikâyeleri hayli ilgi çekici. Çağlar değiştikçe ihtiyaçların ve insanların sordukları soruların değişmesi, evrime inanmayanlara inat bir şekilde insanın zihinsel evrimini adeta bir kez daha kanıtlıyor.

Uyumsuzların hikâyelerini sadece neler yaptıklarıyla anlatmıyor yazar; bunun sosyal, psikolojik, antropolojik hallerine de bakıyor. Uyumsuzların ne olduklarını ve ne olmadıklarını lakin zamanın onlara neler yapabileceğini de tek tek anlatıyor. Ve uyumluların 10 günahını tek tek sayıyor. Bu 10 madde ile uyumluların insanlığa ne zararlar verdiklerini ve toplumların aslında çoğunluk için neden yanlış seçimler yaptıklarını da ortaya döküyor.

Bu kitap aslında okuruna kendisinden ve fikirlerinden korkmamayı “Elâlem ne der” diye yaşamamayı öneriyor. Aklınıza bir fikir gelirse ne kadar parlak olduğunu düşünmeyin deneyin, olmazsa olmaz, ondan da bir şey öğrenirsiniz diyor. Bu önemli bir şey, çoğumuz çalıştığımız işyerlerinde özellikle sadece bulunduğumuz konumu koruyabilmek adına aklımızdan geçen herhangi bir şeyi söylemeden aynı yolları gidiyor, geliyor ve aynı işleri yapmaya devam ediyoruz. Oysa insan kendi hayatını doğruları ile değil yanlışları ile kendine has kılabilir.

UYUMSUZLAR - İNSANLIĞA YÖN VERENLERİN HİKÂYESİ
Şafak Altun
Destek Yayınları, 2019
304 sayfa, 27 TL.