Varolmanın dayanılmaz ağırlığı
Güncelleme Tarihi:
Çizer, yazar, küratör, müzisyen Turgut Yüksel, ‘Dünyada konumlanmış olmaya dair 100 ÇİZGİ’ ile insanın varoluşunu sürekli değiştiren, aile, din, devlet, eğitim gibi değerleri siyah beyaz çizgilerle anlatıyor.
Turgut Yüksel’in çizgilerini ilk, şimdi artık maziye karışan Radikal Gazetesi’nde görmüş olmalısınız. Adını Pink Floyd’un ‘A Momentary Lapse of Reason’ adlı şarkısından alan ‘Mantığın Bir Anlık Çöküşü’ adlı köşesinde çizdiği siyah beyaz hikâyelerle, memleketin gündelik hayattan spor müsabakasına, devlet tahakkümünden alışveriş çılgınlığına pek çok alanda ha bire çöküverdiği alanları, hiç gevezelik yapmadan gösterirdi. Yüksel, daha sonra bu işlerini büyük boy tuvallere çalışıp, ‘Saadetler Dilerim’ adlı bir sergiyle izleyicisine sunmuş, çizgiyle resmettiği absürdlükleri yağlıboyayla daha da vurucu hale getirmişti. O sergide de olan bazı işler ve daha fazlası şimdi, ‘Dünyada konumlanmış olmaya dair 100 ÇİZGİ’ adlı kitapta bir araya geldi.
Milan Kundera’nın ‘Roman Sanatı’nda ifade ettiği şu sözlerle, “Heidegger varoluşu çok bilinen bir formülle açıklıyor: In-der_Welt-sein, dünyada konumlanmış olmak. İnsanın dünyayla ilişkisi öznenin nesneyle, gözün tabloyla, hatta bir aktörün bir sahne dekoruyla olan ilişkisi gibi değildir. İnsan ve dünya kaplumbağa ve kabuğu gibi bağlıdır birbirlerine. Dünya insanın bir parçasıdır, onun uzantısındır ve dünya değiştikçe varoluş da (dünyada konumlanmış olma) değişir” açılan kitap; devlet, ilişki, ev, aile, güvenlik, çatışma, din, savaş, iletişim, iktidar, eğitim gibi insan varoluşunu sürekli biçimlendiren değerleri süreç içinde aldıkları son haliyle yeniden gözden geçiriyor.
Herkes parmak kaldırırken sol yumruğunu havaya kaldıran bir çocuğu gösteren çizimin adı ‘ilk direniş’, darağacını boyayan bir adam siluetinden oluşanınki ise ‘komşu’, tavşanın çektiği tekerlekli arabaya binen kaplumbağayı gösteren ‘evrim’, yan yatmış bir kütükten köprü üstünde kafa kafaya gelen iki domuz çiziminin adı ise ‘fikir programı’, ellerinde bıçak ve satırlarla yürüyen ve bir aile olduklarını tahmin ettiğimiz dört kişiyi gösteren çizim ise ‘bir pazar gezmesi’.
Yüksel’in çizimleri saatlerce konuşsak anlatamayacağımız meseleleri bir bakışta çözdürüyor. Issız, kestirme yollar gibi. Böyle gürültülü bir dünyada bu o kadar iyi birşey ki.
DÜNYADA KONUMLANMIŞ
OLMAYA DAİR
100 ÇİZGİ
Turgut Yüksel
Ağaçkakan Yayınları, 2017
104 sayfa, 19 TL.