Uzmanlardan uyarı: Her kitabı çocuğunuza okutmayın

Uzmanlar her çocuk kitabının çocuklara okutulmaması yönünde uyarılarda bulunuyor ve bu konuda özellikle anne-baba ile öğretmenlere büyük rol düştüğünü ifade ediyor. Bu noktada kaç yaşından itibaren hangi kitapların okunabileceği, iyi bir çocuk kitabının içerik, dil ve anlatım yönünden nasıl olması gerektiği konusunda Çocuk Gelişimi Uzmanı Prof. Dr. Mesude Atay ebeveynlere önemli tavsiyelerde bulundu. 

Çocuk kitabı sayısının bir hayli arttığını dile getiren İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölüm Başkan Vekili Prof. Dr. Mesude Atay, “Kitapçılarda çocuklar için ayrılmış reyonlarda albenisi çok yüksek kitaplar var. Çocuk kitaplarının sayısı da bir hayli arttı. Bu yüzden de bu çok önemli bir konu. Anne-babalar hangi kitapları alacakları konusunda çok dikkatli olmalı. Çünkü bazen tercih çocuklara bırakılabiliyor. Çocuklar da renkli, ses çıkaran kitapları tercih edebiliyorlar. Oysa ki anne-babaların çocukların önüne seçenek koyarak onların da kitap seçimine katkıda bulunmasını sağlayabilirler. O seçenekleri oluştururken de dikkat edilecek ilk şey çocuğun kaç yaşında olduğu, neleri anlayabildiği, gelişimsel düzeyinin nasıl olduğu ve algılaması. Öncelik yaş ve yaşın getirdiği bazı gelişimsel özellikler. Bunların yanında çocukların bireysel özellikleri var. Her çocuğun ilgisi ve ihtiyacı farklı olabilir. Bu yüzden de çocukları kitap seçme sürecine katmak lazım.” ifadelerini kullandı.

GELENEKSEL ÇOCUK KİTAPLARINA DİKKAT

Kitapların içeriğinin önemine değinen Prof. Dr. Mesude Atay özellikle geleneksel çocuk kitapları konusunda ebeveynleri uyardı. “Kitapların içinde neler var bakmamız gerekiyor. İçerikte çocuklarımıza kazandırmak istediğimiz değerler mutlaka olmalı” diyen Prof. Dr. Atay şunları kaydetti:

“Yerel ve evrensel değerlere dikkat etmemiz gerekiyor. Bunu yaparken de öğüt veren, bir takım öğretici bilgilerin olduğu değil çocuğun hem hayal kurabileceği hem de yaratıcılığını geliştirebileceği onları uyaran cümlelerin olması gerekli. Örneğin geleneksel çocuk kitaplarına baktığımızda iyiler ve kötülerin olduğunu görüyoruz. İyilerin mutlaka ödül aldığı kötülerin de ceza aldığını görüyoruz. Bunlar evrensel değerler için çok eskide kaldı ve çocukları ayrımcılığa itebilen değerler olarak karşımıza çıkıyor. İnsanı anlamaya yönelik sevgi, şefkat, barış, ötekileştirmenin olmadığı, doğa, akran, insan, paylaşım ve iş birliği sevgisinin olduğu içeriklere yönelmelerini ailelere öneriyoruz. Tamamen çocuğa yönelik, onun hayal gücünü geliştirecek, evrensel ve yerel değerleri besleyecek içeriklerde kitapları seçmemiz gerekiyor.”

‘ÇOCUĞA GÖRELİLİK’ KAVRAMI

Kırmızı Kedi Çocuk Yayınları’nın Yayın Yönetmeni Özlem Akçan ise artık çocuk kitaplarının ‘çocuğa görelilik’ kavramı çerçevesinde yazıldığını belirterek, “Eskiden bir çocuk edebiyatı algısı yoktu. Hatta 80’li ve 90’lı yıllarda yetişkin yazarları çocuk edebiyatının olamayacağını tartışıyorlardı. Artık böyle değil. Çağdaş çocuk edebiyatı çok ilerlemiş durumda. Hem yerli hem yabancı yazarlar buna çok önem veriyorlar ve önemi anlaşıldı. Çocuklara eskiden masallar okunuyordu ya da yetişkinler için yazılmış metinler kısaltılarak çocuklara uyarlanıyordu. Ama artık öyle değil. Çocuğa görelilik diye bir kavram var. Editörler, yayıncılar, yazarlar, öğretmenler, kütüphaneciler ve ebeveynler artık bunun farkındalar. Artık buna göre kitap seçiliyor ve buna göre yazımlar yapılıyor” şeklinde açıklamada bulundu.