Tuz beyazı, olağanüstü mavisi

İngiliz romancı ve söz yazarı Polly Samson 2014 yazında Yunanistan’ın Hydra Adası’na tatile gider. Rastgele kiraladığı, adanın kireç duvarlı, mavi pencereli evlerinden birinde Avustralyalı yazar Charmian Clift’in anılarından oluşan ‘Peel Me a Lotus’ (Bana Bir Nilüfer Soy) adlı kitabı bulur.
Kitabı yanına alıp plaja iner. Hikâye o kadar sürükleyicidir ki elinden bırakamaz bir türlü. Ve kitap bittiğinde, günbatımıyla beraber bu konuda bir roman yazmaya karar verir. ‘Bana Bir Nilüfer Soy’ sayesinde, dünyanın ekonomik ve siyasi açıdan en çalkantılı olduğu yıllarda adada yaşamış sanatçı topluluğunu keşfetmiş, yaptığı araştırmalar sonrasındaysa, aralarında şarkıcı ve şair Leonard Cohen’in de olduğu ‘hippi’lerin 60’lı yıllarda adada sürdürdükleri hayat hakkında epey bilgi edinmiştir.
Ve Samson 60’ların özgürlük temasıyla bezenmiş bu romanında okura 2016’da üç ay arayla vefat eden Marianne Ihlen ve Leonard Cohen’in dokunaklı aşk hikâyelerini hem kurmaca hem de ulaştığı kaynaklardan elde ettiği bilgilerle sunmuş.

‘FAMOUS BLUE RAINCOAT’ ÜNLÜ OLMADAN ÖNCE
1960 yılındayız... Yakın zaman önce annesini kaybeden Erica, hem annesinin yaşamına dair gizemleri çözmek hem de acısından ve babasından kaçarak kafasını dağıtmak ister. Yanına aldığı defterler dışında hiçbir şeyi olmayan Erica, kendisini ‘ilginç bir grubun’ içinde bulur.
Kitabın kurgu olan akışı dışında hemen her şey gerçeklere dayanır. Kanadalı şair ve ozan Leonard Cohen, bir beat şairi Gregory Corso ve eşi Marianne, Norveçli genç yazar Axel Jensen’in hikâyeleri, adadaki diğer herkes gibi gerçek kişilerin hikâyeleridir.
Kitabın hiç kuşkusuz en önemli ve dikkat çekici karakteri o zamanlar yeni yeni bir şeyler karalamaya başlamış olan Leonard Cohen. Axel onu başka bir kadın için terk ettikten sonra yalnız yaşamaya başlayan Marianne’in evine taşınan 25 yaşındaki Kanadalı şair Cohen, bütün gün yazı yazar, tek eşyası olan gitarını tıngırdatır. Ve o zamanlar henüz ‘ünlü’ olmayan mavi yağmurluğu da üzerindedir. Mavi yağmurluğun hikâyesini, ‘famous blue raincoat’ şarkısının aslında ne demek istediğini okumanızı öneririm.

Adayı, içinde yaşayanları, ilişkileri ve ilişkilere dair dinamikleri onun gözünden keşfettiğimiz Erica, bize bir şeyi daha gösterir ki, istediği kadar özgürleşme yılları diye anılsın, 60’lar kadınlar için günümüzdekine benzer kölelik biçimlerinden azade değildir. Erkekler bir yerlerde şarap içip şiir yazar, kadınlar elektriği ve suyu olmayan adada yemek hazırlar, yemek yedikleri kapları yıkar ve özgür seksten doğan çocukları uyutma görevini de üstlenir.
‘Theater for Dreamers’ (Hayalperestler Tiyatrosu), İngiltere’de COVID-19 salgınının kasvetli ilk aylarında yayımlanmıştı. Bizde ise Nil Ege Özden’in özenli çevirisiyle, Düşbaz Kitaplar’dan Eylül 2022’de yayımlandı. Hatice Ünal’ın elinden çıkan kapak tasarımına bayıldım. İnsanı adanın sakin ve huzurlu atmosferine davet ediyor. Davete icabet etmemek ayıp olur. Dilerim bu yaz rotamız Hydra olur, adanın tuz beyazı evlerinin serin içlerinde, eşeklerin tıkırtılarını, denizin dalgalarını ve sonsuzlukla bir titreşen sessizliği dinlemek nasip olur.

Hayalperestler Tiyatrosu
Polly Samson
Çeviren: Nil Ege Özden
Düşbaz Kitaplar, 2022
288 sayfa.