‘Tarih geçmiş değildir, şimdidir’
Güncelleme Tarihi:
Hayatının mühim bir kısmını İstanbul’da geçiren yazar ve aktivist James Baldwin’in ABD’li siyahileri, özellikle 1960’lı yıllarda, yaşadığı şiddet iklimini anlattığı ‘Ben Senin Zencin Değilim’, dünü, bugünü ve geleceği anlamak için güçlü bir okuma.
Minneapolis’li George Floyd, 25 Mayıs 2020 tarihinde polis memuru Derek Chauvin tarafından katledildi.
Black Lives Matter hareketinin alevlenmesine neden olan bu olay Amerikalı siyahların maruz kaldığı şiddetin ne ilkiydi ne de, görünen o ki, sonuncusu olur.
Çünkü faşizm ne yalnızca 19. yüzyıl Avrupa’sında yaşanıp bitmiş bir ideolojidir, ne de tarih sadece nostaljinin konusudur.
Tarih şimdidir.
Madımak Oteli’nin, dava dosyası savcılık tarafından her ne kadar kapatılmış olsa da, hukuk isteyen herkesin zihninde ve kalbinde hâlâ yanmaya devam ediyor oluşu gibi.
‘İSTANBUL’DA GÜVENDE HİSSEDİYORUM!’
James Baldwin’in tamamlayamadığı kitabı ‘Remember This House’dan (Bu Evi Hatırla) yola çıkılarak Raoul Peck tarafından derlenen kitap, daha önce Peck tarafından belgesele uyarlanmış, hatta bu film 2017 senesinde İstanbul Film Festivali’nde de gösterilmişti.
1979’da yazmaya başladığı kitapta Baldwin, hepsi de suikast sonucu öldürülen üç yakın arkadaşını anlatıyor: Medgar Evers, Malcolm X ve Martin Luther King.
Yalnızca 30 sayfadan oluşan dosyayı, Baldwin’in kardeşi Gloria’dan alarak düzenleyen ve anlamlı bir anlatı haline getiren Raoul Peck, hem Baldwin’in hem de Amerikalı siyahların özgürlük mücadelesinin mirasını bugüne ve geleceğe taşıyor.
Actor’s Studio’dan arkadaşı Engin Cezzar’ın evinde yaşadığı 1960’lı yıllarda kendisini güvende hissettiğini söyleyen Baldwin’e başka bir yakın dostu Yaşar Kemal’in cevabı, “Amerikalı olduğun için öyle hissediyorsundur” olmuş.
Bu dünyada kendimizi gerçekten güvende ve mutlu hissedebileceğimiz bir yer bulamamamız ne tuhaf, ne üzücü.
Oysa bundan kıymetli hiçbir şey yok.
Özgürlükten, yaşamaktan ve birbirimizi kollamaktan...
Vaktiniz olursa James Bald-win’in İstanbul’da geçirdiği vakitleri fotoğraflayan Sedat Pakay’ın fotoğraflarına bir bakın. Öyle güzeller ki... Baldwin’in gözleri gülüyor, arkadan vapur geçiyor...
Bu arada, söylemeye lüzum var mı bilmiyorum ama Sevin Okyay, bu kitapta, yine, çeviride çok lezzetli bir iş çıkarıyor.
James Baldwin
Derleyen ve hazırlayan: Raoul Peck
Çeviren: Sevin Okyay
Kırmızı Kedi, 2020
144 sayfa, 20 TL.