Tapınak çevirmenleri!

‘Da Vinci Şifresi’ 2003’te çıktığında yayımlandığı her ülkede gerilim edebiyatı okurunun ufkuna yeni bir pencere açmıştı.
Romanın kahramanı Robert Langdon kendi saplantıları, korkuları ama merakı ve inadı da olan bir üniversite hocasıydı; Harvard’da simgebilim okutuyordu.
Paris’teki Louvre Müzesi’nde işlenenen bir cinayetin peşinde iki gizli tarikatın neredeyse iki bin yıldır devam eden kavgasının ortasında bulmuştu kendisini. Ezoterik öğeler de içeren roman din, bilim, sanat ve mimarlık ve tabii yüksek dozda hareket ve entrika içeriyordu. ‘Da Vinci Şifresi’ sayesinde okurlar Dan Brown ile de tanışmış oldu.
Oysa ‘Da Vinci Şifresi’, Dan Brown’ın ilk romanı değildi. Önce 1998’de ‘Dijital Kale’ yayımlanmış, onu 2000’de Robert Langdon serisinin ilk kitabı olan ‘Melekler ve Şeytanlar’ izlemişti.
Brown 2001’de ‘İhanet Noktası’nı da yayımladıktan sonra ‘Da Vinci Şifresi’nin başarısı üzerine artık hep Langdon’dan devam etmişti. ‘Kayıp İşaret’ 2009’da, entrikanın İstanbul’da Ayasofya ve Yerebatan Sarayı’nda çözüldüğü ‘Cehennem’ ise 2013’te yayımlandı.

ÖNCE TÜRKİYE'DE RAFLARA ÇIKACAK
Brown’ın yeni kitabı 3 Ekim’de, Türkiye dahil 13 ülkede aynı gün piyasaya çıkacak. Türkiye’deki yayıncısı Altın Kitaplar’ın verdiği bilgiye göre, yayımlanacak ülkeler arasında en doğuda biz olduğumuz için, ‘saat farkıyla’ da olsa ilk satışa çıktığı ülke Türkiye olacakmış.
Kitabın orijinal adı ‘Origin’, ben ‘Köken’ diye çevirdim.
Ama çevirmeni Petek Demir nasıl çevirecek, editörü Hülya Şat nasıl üzerinden geçecek ve yayıncısı nasıl onaylayacak bunu bilemiyoruz.
Bu romanda da Langdon, insanlığın bugüne kadar yanıt bulamadığı bir açmazı, dünyayı sarsacak bir buluşla çözüp herkesi bir felaketten kurtaracak yine. Verilen bilgi bu kadar ve ayrıntı yok.
Çünkü kitabın bütün çevirmenleri haftalardır, hatta siz bu satırları okurken dahi dünyanın bir şehrinde, bir bina içinde, bir arada kilit altında tutuluyorlar.
Romanı orijinal dili İngilizceden Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Portekizce, İsveççe, Danca, Norveççe, Fince, Katalanca, Lehçe ve Türkçeye çevirenler, çeviri bölmelerine girerken cep telefonlarından saatlerine dek, üzerlerindeki giysiler hariç her şeyi dışarıda bırakıyorlar. Çıkarken de aynı şekilde üzerlerinde giysileri dışında hiçbir şeyin, hiçbir notun, kâğıt parçasının kalmamış olması gerekiyor.
Aynı işlem çevrilen metnin üzerinden geçecek editörler için de geçerli.
Zaten çevirmenlere de editörlere de birer gizlilik sözleşmesi imzalatılıyor; okuduklarını yayınevi yetkililerine dahi söylemeleri yasak. Casus romanlarını andıran bu gizliliğin nedeni, romana dair hiçbir ayrıntının, tiplemenin, olayın ve entrikanın dışarı sızmaması...
Çünkü edebiyat, özellikle de kitlesel edebiyat yayıncılığı artık yüz milyonlarca dolarlık bir endüstriye dönüşmüş durumda. O nedenle bir anlamda sanayi casusluğu ihtimaline karşı önlem alıyor yayınevleri. Mesela çevirmenlerin konforlu mekânlarda olsalar da kısıt altında çalıştığı şehir de gizli tutuluyor. Amaç, korsan yayıncıları uzak tutup piyasaya çıkacağı güne kadar metni korumak.
Şimdi çeviri süreci bitmek üzere... O nedenle yayınevinin şu günlerde çevirmenlerin şimdiye dek hangi şehirde çalıştırıldıklarını açıklaması bekleniyor. Yayınevi yetkilileri ‘Cehennem’in yayını öncesi de benzeri yöntem izlendiğini söylüyorlar. O zaman toplu çeviri çalışması Floransa’da yapılmış.
Peki, sizce şimdi nerede yapılıyor?
Altın Kitaplar “Bilgi veremeyiz” diyor ama bence romanın çevrildiği dillerden birisinin konuşulduğu bir yerde yapılıyor olabilir.
Buna Türkçe dahil olduğuna göre, Türkiye’de bir şehirde de olabilir mi bu gizli çeviri üssü?
Neden olmasın? Dediğim gibi benim bir tahminim var. Birkaç güne kadar açıklanınca doğru olup olmadığını öğreneceğim.
Peki, sizin tahmininiz neresi?
E öyle ya, madem iyi bir entrika romanı bekliyor, son sayfalara gelmeden entrikayı çözmeyi umuyoruz,
biz de antrenman yapalım biraz.