‘Tanrım, lütfen piyango bana çıkmasın!’

Gündelik yaşamın ancak çok dikkatli bakıldığında fark edilen trajedilerine, dışarıdan sütliman görünen ama içte gök gürültülü şimşekler çakıp, rüzgârlı hortumlu fırtınalar kopan aile hayatlarına, gelenek deyip başüstüne konulan her şeyin başta kadınlar olmak üzere bireyi yiyip yutuşundaki çaresizliğe, annelik denilen ve insanı içten içten tüketen o kutsal canavara, Shirley Jackson hikâyelerinden daha uygun bir çatı bulunamaz sanıyorum.
Türkçede Siren Yayınları tarafından yayımlanan ‘Piyango ve Diğer Öyküler’ Amerikalı yazarın çeşitli dergilerde basılmış yahut başka kitaplarda başka öykülerle yan yana durmuş hikâyelerinden oluşuyor.
Sade dili, toplumsalın dinamiklerini öykü içine tane tane yansıtan gözlem gücü ve zamanında epey provokatif bulunan ürkütücü stiliyle Jackson’ın kurmacaları aile, kadın, çocuklar ve insan ilişkileri üstüne harikulade öyküler.
PANDEMİ KRİZİNİN GETİRDİĞİ HİSLE ÖYLE UYUŞUYOR Kİ...
Şu an, pandemi kriziyle baş başa kalan dünyada yaşananların yarattığı his ‘Piyango’ öyküsüyle öyle uyuşuyor ki. Belki de her birimiz her gün gelen ölüm haberlerine bakıp, “Piyango bana vurmasın” diye dua ediyoruz evlerimizde korkuyla titreyerek, tıpkı Jackson’ın öyküsünde kasaba meydanında yürekleri ağzında bekleyen kahramanlar gibi.
Piyangonun kime vuracağı ve ne getirip ne götüreceği her zaman belli olmuyor maalesef. Ne 50’li yıllar Amerika’sının ücra kasabalarında, ne 2020 yılının koca bir köye dönmüş küresinde.
Tomris Uyar’ın derlediği, İletişim Yayınları’nın 1983 yılında yayımladığı ‘Amerikan Hikâyeleri Antolojisi’nde ‘Piyango’ öyküsüyle yer alan Jackson hakkında, bakın o zaman ne denmiş: Hiziplerden uzak yaşadığı için zamanında ancak gerçek yazınseverlerin değerlendirdiği, ünsüz bir yazar.
Sıcak, duygusallıktan uzak bir anlatımı var. Yazarın ürkütücü, olağanüstü olanı, gündelik yaşamın içine yerleştirmekteki başarısını hemen her derlemeye alınan ‘Piyango’ adlı öyküde kolayca gözlemleyebiliriz. ‘Piyango’ insanı sarsan bir öykü evet. Ama kitapta yer alan ‘Annemin Turtası Gibi’ adlı öykünün yeri sanırım bende ayrı.
Bir dönem cadılıkla suçlanan Jackson’ın gotik üslubuna kaptırınca kendisini insan, onun diğer kitaplarını okumadan duramıyor.
Siren Yayınları’ndan yayımlanan diğer kitapları ‘Biz Hep Şatoda Yaşadık’ ve ‘Tepedeki Ev’i de mutlaka okuyun derim. Ben bu ara Amazon’dan e-kitap formatında satın aldığım ve yazarın kendi hayatını anlattığı ‘Life Among the Savages’ı okuyorum. Bu kitap da en yakın zamanda Türkçeye çevrilir, umuyorum.

PİYANGO VE DİĞER ÖYKÜLER�

Shirley Jackson
Çeviren: Berrak Göçer
Siren Yayınları, 2020
304 sayfa, 33 TL.