Takma adlar

Edebiyat tarihimizde yanılmalar/yanıltmalar yaşanmıştır. Birinin yazdığının kaynağına bakmadan, o yazının aslını görmeden sakın onu kaynak olarak kullanmayın. Geçmiş zamanlarda bazı yazıların altında dipnotları vardır, onları da kontrol etmeden inanmayın, yazınıza almayın.
Yanıltmalarda internet önde. Özellikle yayımladıkları şairler konusunda titiz araştırma yapmıyorlar. Popüler dergilerde yayımlanan şiirlerin onlara ait olmadığı anlaşılınca, 5-10 sayıda bir düzeltmeler çıkıyor. Onun için orada yayımlanan şiirleri kaynak olarak kullanmıyorum.
Behçet Necatigil’in şiiri olarak yayımlanan şiirin Metin Üstündağ’a ait olduğu uzun çalışmalarım sonunda ortaya çıktı.
Yeditepe dergisine de bir şiir gönderilmişti. Şiir Fazıl Hüsnü Dağlarca adıyla çıkmıştı. Gerçekten ustaca taklit edilmiş bir Dağlarca şiiriydi ama ona ait değildi.

Bir kez de bir günlük gazetede yabancı bir adla bir düşünce yazısı yayımlanmıştı. Sözüm ona tanınmış düşünürden birçok kimse alıntılar yaptı. Ondan alıntılarla nice yazılar yazıldı. Çok sonraları böyle bir düşünürün olmadığı ortaya çıktı. Belirtmeliyim ki, yazı, nitelikli bir yazıydı, iyi bir kalemin elinden çıkmıştı.

Bir sefer de haftalık bir dergi değişik yazarlardan bazı sayfaları almış, art arda sıralamış, bir kitap yapmıştı. Yanlış anımsamıyorsam tanınmış yazarlardan, özellikle yabancı yazarlardan alıntılar sıralanmıştı. Sanırım araya telifler konulmuştu. O kitap da beğenildi, övüldü. Daha sonra böyle bir kitap olmadığı anlatıldı.

Birçok kitap da takma isimle yayımlandı. Ortalığa çıkmayan yazarlar bizde de Batı’da da var. Ünlü yazar J.D. Salinger’in nerede olduğu, nasıl yaşadığı bilinmiyor, arada bir posta kutusundan adına gelenler alınıyor.

Roman Gary de kitaplarını Emile Ajar adıyla yayımlamıştı. Ben de takma ad kullandım, bu ada gelen davetiyeler hoşuma giderdi.
Yazılar da bazen başkaları tarafından mehaz gösterilmeden kullanılırdı, benim de başıma geldi. Edebiyatçılar Derneği’nin yıllığında yılın edebiyat olaylarını yazmıştım, sonra başka bir dergide başka adla yayımlandı, dipnotları atılmıştı. Edebiyat tarihimizde en çok konuşulan olaylardan biri, Rabia Hatun’un şiirleriydi. Bir dizesi belleğimize yerleşmişti: “Ben ta senin yanında bile hasretem sana.” Sonradan bunun İsmail Hami Danişmed’in eşi Nazan Danişmed’e ait olduğu anlaşılmıştı.

“Hangi takma adları hangi yazarlar kullanmış?” sorusunun yanıtını Gündüz Artam’ın ‘Takma Adlar Sözlüğü’nde bulabilirsiniz. İlhan Berk’in gerçek adı Emrullah İlhan Birsen’di. Nihal Yeğinobalı hem iyi bir yazar hem de iyi bir çevirmendi. İlk telif kitabı ‘Genç Kızlar’ için Vincent Ewing adını kullanmıştı.
‘Cingöz Recai’ kitaplarını Server Bedi takma adıyla yazan Peyami Safa’nın Çömez, Serazad gibi adlarla da yazıları yayımlanmıştı.
Yazımızın hedef noktasına geldi sıra: Peyami Safa’nın Server Bedi adıyla yazdığı kitaplar Ötüken Yayınları tarafından yeniden yayımlanıyor. Onları okumanızı salık vereceğim.