Suratınızda tebessüm: ‘Bence Katil Öldürdü’

“Türkiye’de neden fazla polisiye roman yazılmaz?’’ sorusu, 2009’da aramızdan ayrılan iletişimbilimci Ünsal Oskay’ın üzerine kafa patlattığı konulardan biriydi. Evet, edebiyatımızda hâlâ bu kulvarda üretim az. Ancak özellikle son dönemde karşımıza ilginç eserler çıkıyor. Bunlardan biri de Mundi etiketiyle raflarda yerini alan mizahi polisiye ‘Bence Katil Öldürdü’. Önce radyo tiyatrosu olarak kaleme alınan eser, Kurtcebe Turgul’un ilk kitabı.
Sadece adıyla bile dikkat çeken bu polisiyede, hikâyenin hangi zaman diliminde geçtiğini kestirmek güç. Romanı benzerlerinden farklı kılan ve kitaba büyük renk katan Bora Başkan imzalı illüstrasyonlar, maceranın 20’nci yüzyıl öncesinde yaşandığı izlenimi yaratsa da kayıt cihazı, hesap makinesi gibi unsurlar yakın geçmişte olduğumuz hissini uyandırıyor. Bu “Hangi zamanda, neredeyiz, bu da kim?” hissi roman boyunca peşimizi bırakmıyor zaten. Hikâyenin başkahramanı, kartviziti birbirinden garip uğraşlarla dolu Dedektif Antoine Hercule de Potasse. Sayfalar ilerledikçe kendisinde hem Pembe Panter filmlerinin Müfettiş Clouseau’sundan hem de Agatha Christie’nin en zor vakaların altından başarıyla kalkan karakteri Hercule Poirot’sundan izler bulacağınız Potasse (pardon De Potasse!), aldığı telefon ve gördüğü lüzum üzerine geldiği görkemli malikânede tuhaf ve tehlikeli bir maceraya yelken açıyor. Tuhaf, çünkü dedektifi çağıran maktulün ta kendisi: İsmi listede yer almamasına rağmen her yıl Paris’in en çok vergi verenleri arasında olduğuna adımız gibi emin olduğumuz sanayici Eugene Lamortier. Daha da garibi, zengin işadamının bu daveti öldükten sonra yapması.
Kurbanın genç eşi Mireille, Türk olan ilk karısından oğlu, Çorum asıllı Fransız subayı Abdullah Şevki ve malikâne çalışanlarının sahne almasıyla, maceranın trafiği tabiri caizse yoğun akıcı bir tempoya kavuşuyor. Polisiyelerin vazgeçilmez figürü olan ve her daim şüphe oklarını üzerine çeken uşak, ‘Bence Katil Öldürdü’de de önemli bir role sahip. Karakterler bu kadarla sınırlı değil. Kitap o kadar absürd ki, 1980’lerin unutulmaz dizisi ‘Dallas’ta, gece çiftliğe sarhoş gelen Ewing kadınlarını ağına düşürmesiyle tanınan Kâhya Rey de kendine yer buluyor, Barcelona’nın defansif orta saha oyuncusu Sergio Busquets de!
Kitabı cazip kılan noktalardan biri, bu hayli karmaşık ve mizahi gidişata onlarca lüzumsuz (!) bilginin eşlik etmesi. ‘Bence Katil Öldürdü’de, Çorum türkülerinden ev yapımı yoğurt tarifine, hasretini çektiğimiz Eurovision’un hit şarkısı ‘Waterloo’nun sözlerinden 20’nci yüzyılda malikâne çalışanlarının tahmini ücret tablosuna bir sürü tuhaf malumat çıkıyor karşınıza.
Hikâyede sanat, mimari ve spor camialarına keyifli göndermeler var. Yazar Kurtcebe Turgul, Metin Kaçan’ın ‘Ağır Roman’ında rastladığımız Kolera Mahallesi’nin karşısına kitabında varlığından pek emin olamadığımız Dizanteri Mahallesi’ni koymuş. Ünlü Fransız sol bek Lizarazu’nun ismini malikânenin hizmetlilerinden birine, mimar Le Corbusier’nin adını da bir çiftliğe vermiş. Ruh çağırma seansı, kitapta gerilimin ve komedinin zirveye çıktığı bölüm. Bu karmaşa bir yere bağlanacak mı diye düşündüğünüz noktada yazar işin içinden ustaca çıkıyor ve kitap sağ salim bitiyor. Başta da altını çizdiğim illüstrasyonlar, maceranın iyice çetrefilleştiği bölümlerde okuyucu için çayların şirketten olduğu soluklanacak mola yeri fonksiyonu taşıyor.
‘Bence Katil Öldürdü’nün son sayfasını çevirdiğinizde suratınızda tebessüm, beyninizin derinliklerinde kitapta karşınıza çıkan garip bilgiler ve farklı bir lezzet kalıyor. Bir de Antoine Hercule de Potasse’ın ‘tuhaf ve tehlikeli’ yeni bir macerasını bir an önce okuma arzusu...

BENCE KATİL ÖLDÜRDÜ
Bİr Hercule de Potasse Polİsİyesİ
Kurtcebe Turgul
Resimleyen: Bora Başkan
Mundi, 2019
144 sayfa, 16 TL.