Sinan’ın ışığı Boğaz’dan Helsinki’ye uzanıyor

Uluslararası çağdaş fotoğraf sanatının önde gelen temsilcilerinden biri olan Ola Kolehmainen’in Borusan Contemporary’nin siparişi üzerine 2012-2014 yılları arasında gerçekleştirdiği ‘Sinan Projesi’, geçen mart-eylül ayları arasında Perili Köşk’te sergilendi. Serginin yankılarıysa halen sürüyor. Borusan Contemporary’nin ofis olarak kullanılan dördüncü katına yayılan sergiden üç eser, sanatçının geçen çarşamba HAM Helsinki Art Museum’da açılan ‘Sacred Spaces’ (Kutsal Mekânlar) sergisinde izleyiciyle buluşmak üzere Finlandiya’ya gönderildi.
İstanbul’daki sergiyi görme imkânı bulmuş olanların bildiği gibi, Kolehmainen’in eserlerinde yaptığı, mimarlık fotoğrafçılığından bir adım ötesi. Sanatçı, objektifini Mimar Sinan yapılarındaki mimari detaylar üzerine yöneltirken, kendine özgü çıkış noktaları yakalıyor. Kolehmainen, 1990’lı yıllardan bu yana, bu detayları renk ve biçim öğelerine indirgeyen soyut bir görsel dil geliştirerek, eserlerini modern ve çağdaş mimari üzerine kurmuş. Borusan Contemporary’nin siparişiyle birlikte Kolehmainen, İstanbul’un kültürel mirasında önemli bir yer tutan Bizans dönemi yapıları ile Mimar Sinan’ın eserleri üzerine bir çalışma yaparak ilk kez tarihi yapıları fotoğraflarına ekledi.

‘Sinan Projesi’nde Ayasofya, Kariye, Süleymaniye, Selimiye gibi dini mekânların yanı sıra Sinan’ın yapmış olduğu köprüleri de kapsayan toplam 11 çalışma yer alıyor. Tamamı renkli, ‘diasec’ tekniğiyle üretilmiş büyük boyutlu bu fotoğraflarda ön plana çıkan tema ise mimari yapıların ışıkla olan ilişkisi. Formların ışık sayesinde aldıkları değişik biçimleri ele alırken kültürlerarası bir yaklaşım geliştiren Kolehmainen, ‘Sinan Projesi’nde bugünle geçmiş arasında formlar aracılığıyla estetik değerler üzerinden bir köprü kuruyor. Bu köprüyü eşsiz kılansa mimarinin ister Bizans, ister Osmanlı olsun, çağdaş bir bakış açısıyla, daha önce görülmemiş, algılanmamış perspektiflerden ele alınarak tartışmaya açılıyor olması.

Perili Köşk’te sergilenen ‘Sinan Projesi’nin küratörü Necmi Sönmez; Kolehmainen’in, Sinan’ın imzasını taşıyan yapılarda özellikle ışığın nasıl kullanıldığıyla yakından ilgilendiğini, günün hangi saatlerinde nasıl fotoğraf çekilebileceği hakkındaki araştırmalarını aylara, hatta mevsimlere göre ayarlayarak objektifini nereye, nasıl ve ne zaman yerleştireceğine karar verdiğini belirtiyor. Bu sayede fotoğraflarında, Ayasofya ve Selimiye’nin büyüleyici karanlıklarıyla adeta bir ışık denizi içinde yüzdükleri o atmosferi yansıtabildiğini ekliyor. Şimdi aynı ışık denizinin dalgaları, Helsinki’de açılan sergi aracılığıyla, Doğu ve Batı kültürlerinin yüzyıllardan beri birleşim yolu olan İstanbul’dan çıkarak zamanlar ve yerlerin ötesine geçen bir köprü oluşturuyor.
‘Sinan Projesi’nden ‘Ayasofya 537 III’, ‘Selimiye 1575 I’ ve ‘Süleymaniye 1558 XI’ eserlerinin yer aldığı ‘Sacred Spaces’ (Kutsal Mekânlar) başlıklı sergi, 4 Mart 2018 tarihine kadar HAM Helsinki Art Museum’da görülebilir.