Şiirden taşan...

küçük İskender’in ilk şiir kitabı ‘Gözlerim Sığmıyor Yüzüme’, 1988’de Adam Yayınları’nca yayımlanmıştı. Unutulmaz ilk kitaplardan biridir. Niye, unutulmaz? Şairin gelişini haber verir çünkü. Her ilk kitap için değil elbette, çok az ilk kitap için söyleyebiliriz bunu. Benim 80’li yıllar şiirinden hemen hatırladıklarım arasında Akif Kurtuluş’un ‘Yalan Şiirler’ (1983), Ahmet Güntan’ın ‘İlk Kan’ (1984), Lâle Müldür’ün ‘Uzak Fırtına’ (1988), Seyhan Erözçelik’in ‘Yeis ile Tabanca’ (1986), Osman Konuk’un ‘Seni Yalnız Ben Anlarım’ (1982), W.B. Bayrıl’ın ‘Melek Geçti’ (1986) kitapları vardır. Tabii İskender’in kitabı da. Bu kitaplar bir anlamda da ‘Kumaş ilk metresinden belli olur’ sözünü doğrulayan örneklerdir, ki hemen hepsi de şiirimizin öncü adlarından olan bu şairlerin şiir serüvenleri de bu sözü yıllar içinde her seferinde yeniden yeniden doğrulamıştır.
İskender’in ilk kitabı, onun şiirinin, tabiata başvurarak söylersek, su gibi akışını değil yalnızca, nehirler gibi yatağına sığmayışını, çağlayanlar gibi yüksekten dökülüşünü, denizler gibi derinliğini ve okyanuslar gibi genişliğini de içerir. ‘Gözlerim Sığmıyor Yüzüme’ dediği gibidir, şiir de kitaba sığmıyordur. İskender taşkını o zamandan bellidir. Hangi kitabı olursa olsun, bakın şiirlerine, adeta kapıyı açmak, uçmak, dışarı çıkmak, kitaptan taşmak ister gibi dururlar hepsi de. Huzursuz dururlar, gergin, tedirgin dururlar.

BELKİ DE NÂZIM’DAN BERİ İLK KEZ...
Bir şiir belki de ilk defa, Nâzım Hikmet’ten beri, yeraltından sarsıntılar yaratarak gelmektedir. Nâzım Hikmet şiirinin ilk çıkışında da Ahmet Haşim, Yakup Kadri bu şiiri ‘senfonik bir şiir’ ve benzeri, çoksesliliğe, çoğulculuğa ilişkin deyimler ve sıfatlarla selamlamıştır. Benzer bir selamlama da İskender’in şiiri için gelmiştir.
Bir küçük İskender kitabından konuşmak, aslında onun tüm şiiri ve kitapları için de konuşmak sayılır bana kalırsa. Bazı yazar ve şairlerin tersine ben, İskender’in şiirinin dramatik düşüşler ya da değişimler geçirdiği kanısında değilim. Üstelik İskender gibi bir şair için bunu saptamanın pek kolay olacağından da emin değilim. Evet, ilk çıkışındaki gibi sarsıcı olmayabilir, dahası o kadar da sarmayabilir, ama eğri oturup doğru konuşalım: İskender gibi çok kollu bir nehir için, bazen suyun incelmesi, bazen çoğalması, ama sonuçta taşkın bir nehir izlenimi uyandırıp öyle de okunduğu bilinir.
Can Yayınları unutulmayan kimi ilk kitapları özel baskılarla sunuyor şimdi. Latife Tekin’den ‘Sevgili Arsız Ölüm’, Albert Camus’dan ‘Yabancı’ vb... ‘Gözlerim Sığmıyor Yüzüme’ de -ne yazık ki- İskender göremeden özel baskısıyla yayımlandı. Kitap, bazı dizeleri aforizma niyetine de yinelenen o müthiş “Her şairin infazı kalem tutmasıyla yazılır” şiiriyle başlar. İlk dizesi “Asmadan önce beni, bana o bilmediğim kuşları anlatın” olan şiir, “Korku da, ölüm de, acı da/ insanı yeni bir doğuma hazırlayan sancıdır/ ama unutma ki sevgilim sakın/ meyve vermeyen tek ağaç, darağacıdır!..” dizeleriyle, Nâzım Hikmet’e de bir selam yollayarak biter.
Sonra Edip Cansever’i yitirdiğimiz 28 Mayıs’ın (1986), küçük İskender’in yaş günü olduğunu bildirir. Ve şiirinin debisine, yoğunluğuna dair ipuçları verir.

ŞİİRE SIĞMAYAN BİR BÜYÜK ŞAİRİN YERYÜZÜ
Başka şairler, şiirler de hem adlarıyla hem de göndermeleriyle gireceklerdir bu şiire. Ülkenin sorunlarından azınlıklara, cinsellikten ötekileştirmeye ne kadar ‘yakıcı’ şey varsa, onların dumanıyla gözleri yanacaktır bu şiirin de. İskender’den sonra belki de, şiirin yeraltısı yerüstüne çıkacaktır, göz önünde olacaktır. Söylemek gerekir ki, şiirimiz iki kez allak bullak olmuş, ilkinde Nâzım Hikmet bir öncü güç olarak kapıyı açmış, ikincisinde küçük İskender, ustasının cesaretini daha da büyüten hamleler yapmıştır.
‘Gözlerim Sığmıyor Yüzüme’, cesaret hamleleriyle dolu bir ilk kitap olmanın ötesinde, adeta bir programı baştan haber veren bir kitaptır. ‘Kerem ile Şule’nin Ayrılık Senfonisi’ başlıklı uzun şiir de bu şiir klasiğinin büyük ödülü olarak bekler bizi kitabın sonunda.
‘Gözlerim Sığmıyor Yüzüme’, şiire sığmayan bir büyük şairin yeryüzü.

GÖZLERİM �

SIĞMIYOR YÜZÜME (CİLTLİ)
küçük İskender
Can Yayınları, 2019
144 sayfa, 27.5 TL.