Polis de işin içinde!

Elçin Poyrazlar’ın ilk iki romanı ‘Gazetecinin Ölümü’ (2014) ile ‘Kara Muska’ (2016), gazeteci Selin Uygar’ın politik-polisiye-gerilim atmosferindeki serüvenlerini anlatıyordu. Üçüncü roman ‘Mantolu Kadın’ (2018), göründüğünün aksine sıradan olmayan bir cinayeti aydınlatmaya çalışan Başkomiser Aydın Andız ile yardımcısı İsmail Ataklı’yı karşımıza getirmişti. ‘Ecel Çiçekleri’ (2021) ise polisiye edebiyatımızdaki sıradışı karakterlerden, anne-babasını bir yangında kaybetmiş, polis bir ailenin çocuğu olarak polislikten başka bir şey hayal etmemiş, dedesi ve babası hep erkek çocuk istediklerinden erkek adı verilmiş Komiser Suat Zamir’le tanıştığımız romandı. İstanbul Emniyet Teşkilatı’nın ilkeli, güçlü ama biraz huysuz ve geçimsiz kadın komiseri, günde üç sigara içen Suat Zamir’in maceraları, kısa süre önce okurla buluşan ‘Kayıp Yüz’de de devam ediyor.

BATAKLIKTA ADIM ADIM
Cinayet Büro’dayken kızağa çekilerek intihar olaylarını araştırmakla görevlendirilen Komiser Suat, son yıllarda haber bültenlerinde duya duya biraz kanıksar olduğumuz bir ölüm olayıyla, altıncı kattan düşerek ölen genç kız Şeyma’yla ilgili soruşturma için kolları sıvıyor. “Suat Zamir’in içindeki ses bunun bir intihar olmadığını söylüyordu” satırlarıyla birlikte Şeyma’nın ortalarda olmayan ev arkadaşı Luna’yı aramaya başlayan kahramanımız, süreç geliştikçe bir bataklığa adım atıyor, ‘tepelere’ doğru ilerliyor, Emniyet içinde de kolları olan karanlık güçlerle burun buruna gelerek çatışıyor. Yanında, genç, tecrübesiz ama iyi niyetli ve becerikli yardımcısı, sürekli not alan Beren Bahar var. Karşısında ise başta Asayiş Büro’dan Başkomiser Nezahat Eryılmaz/Kara Nezo olmak üzere kötülüğün temsilcileri. “İyi polis tanımına uyan bir avuç kişi vardı teşkilatta. Diğerleri daha çok bürokrasi çarkları arasında eziliyordu. Küçük bir grup da o çarkları yönetiyordu” (s.163) diyen Poyrazlar, ‘Kayıp Yüz’ü polis teşkilatına da uzanan bir hesaplaşma ekseninde kurguluyor.

MESLEK İDEALLERİNİN PEŞİNDE
‘Ecel Çiçekleri’nde, kadınlara karşı suç işleyenleri cezalandıran bir katile odaklanan, okurlarını Ebru ve Burcu’yla tanıştıran Elçin Poyrazlar, bu kez de Emniyet Amiri Kadri Özer ve Komiser Selim dışında romanını genel hatlarıyla kadın karakterler üzerine kuruyor. Şeyma, Luna, Oya Camcı, Nihan Kızılca, Ayhan Hanım, Kara Nezo, ‘Kayıp Yüz’ü feminist-polisiyenin sularına yelken açacak bir yapıya kavuşturmasalar da bu gerilimli öyküye damga vuracak denli sağlam çizilmişler. Önceki romanda “Ne kadar kadınlığını silerse o kadar iyi polis olacaktı. Öyle hissediyordu” denilerek tanıtılan, “hem seksi hem de erkeksi bir yanı olan” Suat Zamir ise bildiğimiz gibi: “Bir polis için yalnızlık iyi seçimdi. Özel hayatı olmamalıydı polislerin. Bu onları hasara açık kılıyordu” (s.29), “Yalnız biri. Hayatına kimseyi istemeyen, bundan kaçan biri” (s.57), “Evlilik, çocuk ve aile hayatı bir polise uygun değildi” (s.106).
Samatya’dan Çamlıca’nın ıssız sokaklarına dek İstanbul dekorunu başarıyla kullanan, kentin “Geceleri obur bir canavar gibi cinayete aç olan” atmosferini ustalıkla yansıtan Poyrazlar, Oscar Wilde’ın deyişiyle “İyi romancılara iyi evlatlardan da az rastlanan günümüzde”, iyi cinsten, heyecanla okunan bir polisiyeye imza atmış. Kahramanı da amirinin “Bu dosya zehirli Suat. Bir şeyler dönüyor ama biz bunu deşmeyeceğiz, anladın mı?” demesine rağmen meslek ideallerinin ve vicdanının peşinden gidiyor, “Kafasına takılan bir şeyin peşine düşen bir polis, kontrol edilmesi güç bir polis, kaosa rağmen iyi bir polis” (s.57) olmanın gereklerini yerine getiriyor. Kısacası, iyi bir polisiye serüvenin olmazsa olmazlarının tümü yer alıyor ‘Kayıp Yüz’de.
Son olarak küçük bir not: Romanda iki yerde ‘tutuklama’dan söz ediliyor: “Beni tutuklayamazsın” (s.125) ve “Şahsı tutuklaması gerekiyordu” (s.127). Bildiğimiz gibi polisin tutuklama yapma yetkisi yoktur, tutuklama ancak hâkim kararıyla alınabilen bir tedbirdir.

Kayıp Yüz
Elçin Poyrazlar
Doğan Kitap, 2022
271 sayfa.