‘Öteden Beri’ süregelen bir macera

Türk edebiyatının tuhaf gelişim seyrinin en açıklanamaz hususiyetlerinden biri de hayli zengin kaynaklarına rağmen bir tür olarak fantastik edebiyat örnekleri vermekte zayıf kalmış olmasıdır. Nedense fantastik edebiyat bizde yeni yeni şahlanıyor. Bu sebeple de türün yeni yeni emeklemekten tay tay yürümeye başlayan ilk yerli örnekleri çoğu zaman okurun beklentisini karşılamakta yetersiz kalabiliyor. Bunu bildiğim için Delâl Arya’nın ‘Öteden Beri’ serisinin ilk romanı olan ‘Gözcü Kulesinde’yi biraz çekinerek, bolca da önyargıyla okuduğumu itiraf etmeliyim. Fakat 11 yaşındaki bir çocuğun, kendisini yaşıtı kahramanlarla çok rahat özdeşleştirerek gayet keyifle okuyacağı bir roman olduğunu peşinen söyleyeyim. Neredeyse 50 yaşında olsam da serinin devam romanlarını şimdiden merak ediyorum.
Delâl Arya romanın merkezine Konstantiniyye’yi, yani İstanbul’u almış. Bu romanın asıl ve biricik kahramanı esasında bizatihi İstanbul. Yazar kendi uydurduğu, İstanbul’un hiç anlatılmamış bir zamanına götürüyor bizi ve önümüze de bir kucak dolusu gizemi yığıyor. Efsaneler, sırlar, çözülmesi gereken bulmacalar, rüyalar, masallar, büyücüler, periler ve gizemli bir kitabın etrafında heyecanlı bir macerayı ilmek ilmek ören Delâl Arya, bize kadim bir şehrin hikâyesini anlatıyor.
‘Gözcü Kulesinde’ de fantastik edebiyatın ruhuna uygun biçimde bütün hikâyesini, aydınlık güçler ile karanlık güçler arasındaki o hiç bitmeyen maniheist mücadele üzerine inşa ediyor: Konstantiniyye büyük bir tehlike altında. Ve bu tehlikenin farkında olanlardan biri de peri masalı yazarı olan Ekaterina Pleizade. Kendisi Konstantiniyye’nin köklü ailelerinden birinden geliyor ve üç çocuğu Sinan, Simya, Arat ve kız kardeşinin öksüz ve yetim kızı Çay ile beraber Ceneviz İmparatorluğu’nun başkenti Cenova’da yaşıyor. Romanın başlarında kendisini göremiyoruz ama dört çocuğuna bir mektupla birlikte bıraktığı kadim zamanlardan kalma bir yemek kitabıyla birlikte bütün macerayı başlatacak fitili ateşliyor.

İşte bu dört çocuğun o kadim yemek kitabında buldukları ve yavaş yavaş anlamaya başladıkları gizemler, kahramanlarımızın hepsini bir gemi yolculuğuyla Konstantiniyye’ye getiriyor. Gemiden indiklerinde onları bekleyen şehir, şehirden çok bir ormanın istilasına uğramış, ağaçlar tarafından ele geçirilmiş bir yer oluyor. Bu durum bir lanet mi, yoksa çok daha büyük bir felaketin habercisi mi, henüz bunu bilen kimse yok. Tuhaf fakat bir taraftan da şehirde gündelik hayat normal seyrediyor. Tabii pastacı gulyabanileri, casusluk yapan ejderhaları, birbirinden çok farklı pek çok büyülü yaratığın şehrin sokaklarında, caddelerinde gezmesi sayılmazsa.
Çözülmesi gereken bütün bu muammaların, gizemlerin, soruların cevabı hakikaten bu yemek kitabında olabilir mi? Bu dört çocuğun her biri, kendi yetenekleri ve kaderin onlara biçtiği rolleri ölçüsünde bu muammanın çözümüne katkıda bulunuyor. Ama bu yine de öyle kolay olmuyor. Yemek kitabının içindeki masalların sihrini bulmaları şart. Ancak bundan sonra gizli kapıları açmak için fotoğraf makinesini nasıl kullanacaklarını öğrenecekler. Peki ama ‘gözcü kulesi’ni bulabilecekler mi? Ve hepsinden önemlisi, bu kadim şehri makûs talihinden kurtarabilecekler mi?
Hiç kuşkusuz her okur, Delâl Arya’nın tarihi ve gizemi, masalları ve gerçeği, büyüyü ve gerilimi ustalıkla birbiri içine işlediği bu nefes nefese macerayı kendi okuma serüveninde kendi başına tecrübe edecek. Bu tecrübeye etki etmek istemesem de ‘Gözcü Kulesinde’yi okurken en çok keyif aldığım yerlerin, her okumada içeriği değişen ve her okuruna başka başka masallar anlatan yemek kitabı ile belki de lümpenliğin her yere sirayet etmesinin metaforu olarak okunabilecek ‘orman istilası’ olduğunu söylemeden geçemeyeceğim.

GÖZCÜ KULESİNDE -
ÖTEDEN BERİ 1
Delâl Arya
Resimleyen: Volkan Akmeşe
Can Çocuk, 2023
336 sayfa.