Opera sahnesinde ‘hakiki aşk’

Londra’daki Sir John Soane Müzesi’nin duvarlarında asılı sekiz tablo 1734’ten bu yana pek çok sanat eserine ilham verdi. İngiliz ressam William Hogarth, aristokrat çevrelerde Kral 2. Charles zamanından itibaren anlatılan efsanevi mirasyedi hovarda karakterini işler bu tablolarda. ‘The Rake’s Progress’ serisi film yönetmeni Alan Parker’ın değerlendirmesiyle ‘tarihteki ilk resimli sinopsis’ örneği kabul edilebilir.
İlk altı resimde Hogarth, zengin tüccarın mirasyedi oğlu Tom Rakewell’in sevgilisini terk edip şeytani uşağının tavsiyeleri doğrultusunda servetini Londra’da kumar ve genelevlerde eritmesini anlatır. Yedinci resimde müflis Rakewell’i azılı suçluların hapsedildiği Fleet Zindanı’nda görürüz. Para isteyenlerin baskısından delirmek üzeredir. Öykü son tabloda Bethlem Hastanesi’nin psikiyatri koğuşunda noktalanır. Rakewell cinnet halindeki hastalar arasında yerde çıplak yatmaktadır. Geçmişten kalan tek dostu, sevgilisi, çocuklarının annesi Sarah onu ziyarete gelmiştir.

Besteci İgor Stravinski bu sekiz tabloyu 1947’de Şikago Fuarı’nda gördü ilk kez. Etkilendi. 1935’te Gavin Gordon’un baleye, 1946’da Mark Robson’ın sinemaya uyarladığı öyküyü üç perdelik operaya dönüştürdü. Librettoyu yazan W.H. Auden ve Chester Kallman öyküdeki gerçek aşkı simgeleyen Sarah karakterine yeni bir isim vermişti: Anne Trulove. 11 Eylül 1951’de Venedik’teki prömiyerde orkestrayı Stravinski yönetti. Trulove’ı 20’nci yüzyılın efsanevi sopranosu Elisabeth Schwarzkopf seslendirdi.
Stravinski’nin sağlığında New York Metropolitan, Paris dahil dünyanın önde gelen operalarında repertuvara alınan eser BBC kameralarından dünyaya ulaştırıldı. Hatta film yönetmeni Ingmar Bergman’ın yorumuyla İsveç Kraliyet Operası’nca sahnelendi.

KORODAN BAŞROLE
‘Rake’s Progress’ (Hovardanın Sonu), geçen sezon İDOB repertuvarına alındığında Anne Trulove rolü kurumun 20’ye yakın kadrolu sopranosu arasından Gülbin Günay ve Otilia İpek’e verilmişti. Burcu Soysev korodaydı.
Ankara Devlet Operası’nın 13 yıllık ‘misafir sanatçı’sı Soysev, 2013’te misafirlikten sıkılıp İstanbul’a gelmiş, kadro açığı bulunan koroya kabul edilmişti. Üstelik bu görev için H.Ü. Ankara Devlet Konservatuvarı Şan Sanat Dalı Başkanlığı’ndan istifa etmesi, doçentlik unvanını bir kenara bırakması gerekmişti.
“Anne rolünü o kadar sevdim ki, görev aldığım koronun yanı sıra bu role de hazırlandım. Opera yönetimine başvurdum, sınavdan geçtim, fakat prova süresi bulunamadığı için solist kadrosunda yer alamadım” diyor Soysev.
Dokuz kez sahnelenmesi planlanan eserin yedinci temsilinde her iki solist de hastalanınca Soysev prova bile yapmadan kendini sahnede buldu. Hayal ettiği rolü seslendirdi: “Bazı aryaları yarışma repertuvarlarında yer alan zorlu bir eseri provasız söyledim. Şükür ki alnımın akıyla çıktım bu sınavdan. Önemli bir deneyimdi, özgüvenim arttı.”
2017-2018 sezonunda beş temsil sahnelenmesi planlanan ‘Rake’s Progress’te 24 Kasım akşamı başrol lirik soprano Soysev’e verildi. Ertesi akşam son temsilde yerini Otilia İpek’e bırakacak. Soysev’in dileği eserin aralıkta da programa alınması, hiç değilse geçen sezonun temsil sayısına ulaşılması.

DESTEK YERİNE KÖSTEK!
Klasik Türk Müziği kemancısı, bestekar Nezahat Soysev’in torunu, udi ve bestekar İlgün Soysev’in kızı olduğunu öğrendiğinizde Burcu Soysev’in müziğe avantajlı başladığını düşünebilirsiniz. Gerçek tam tersi. Babannesiyle altı yaşından itibaren keman çalışıp, TED Koleji’ndeki öğrencilik döneminde H.Ü. Ankara Devlet Konservatuvarı’na yarı zamanlı kabul edilen Soysev, sıra üniversiteye gelince ailesinin sürpriziyle karşılaştı. Hem A.Ü. Hukuk Fakültesi’ni hem de ADK Opera ve Şan Bölümü’nü kazanmıştı. Tercihi ikincisiydi. Fakat ailesinin zoruyla müziği bırakıp hukuk okudu, avukatlık stajını yaptı. Sonra özel şan dersi alıp Ankara Devlet Operası’na kabul edildi. 28 yaşında Bilkent Sahne Sanatları Fakültesi’nde Suna Korat’ın öğrencisi oldu. 2011’de H.Ü. ADK’ya öğretmen olarak döndü, ertesi yıl sanat dalı başkanlığını üstlendi. ‘La Boheme’de Mimi, ‘La Traviata’da Violetta, ‘Don Giovanni’de Zerlina, ‘Cosi Fan Tutte’de Despina, ‘Turandot’ta Liu rollerini seslendiren Burcu Soysev geçen sezonda İstanbul’da Vivaldi’nin ‘Bajazet’inde İrene karakterini canlandırmıştı.

‘Rake’s Progress’ bu akşam 20.00’de, yarın saat 16.00’da Kadıköy Süreyya Operası’nda izlenebilir.