‘Ölüp Dirilen Gemi’ yeniden dirilecek

Kültür  ve Turizm Bakanlığı, Kurtuluş Savaşı’na Karadeniz’de ilk silah ve cephaneyi taşıyan, düşman tarafından tespit edilmesi üzerine batırılıp tekrar ayağa kaldırılarak ‘Ölüp Dirilen Gemi’ adı verilen ve 1921’de düşman ateşi ile Giresun Eynesil’de batırılan ‘Rüsumat No: 4’ gemisini tekrar ayağa kaldırıyor. Geminin parçalarının bazılarının hurda halinde satıldığı, bazılarının ise Eynesil’deki evlerde kullanıldığını belirten Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, İngiltere’den ‘Rüsumat No: 4’ün planlarının istendiğini, 2021’de birebir ölçüleri esas alınarak yeniden inşa edileceğini, gemiden artan malzemelerin toplanmaya başlandığını kaydetti.

Bakanlığın, ‘Rüsumat No: 4’ harekâtı, CHP Ordu Milletvekili Mustafa Adıgüzel’in TBMM Başkanlığı’na verdiği önergeyle ortaya çıktı. Adıgüzel, Ersoy’un yanıtlaması üzere verdiği önergede gemi şunları paylaştı:

SİLAH VE MÜHİMMAT TAŞIDI

“Rüsumat No: 4, Osmanlı Gümrük Dairesi’nde hizmet verdikten sonra, 1920’de Milli Hükümet emrine girmiştir. Kurtuluş Savaşı’na Karadeniz’de ilk silah ve cephane taşıyan gemilerden biri olmuştur. Cephane taşırken düşman tarafından tespit edilmesi üzerine Ordu kıyısında Yüzbaşı Mahmut teslim olmamak için gemiyi batırmış, ardından Ordu halkının da yardımıyla kurtarılarak yüzdürülmüştür. Bu nedenle ‘Ölüp Dirilen Gemi’ olarak adlandırılmıştır. 14 Ekim 1921’de düşman ateşi ile Giresun Eynesil açıklarında batırılmıştır. Geminin tam olarak battığı yer tespit edilmiş midir? Olduğu yerden çıkarılması düşünülmekte midir?”

TAŞLA KAPATILDI

Bakan Ersoy, önergeye verdiği yanıtta çalışmaları özetle şöyle anlattı: “Gemi 29 Eylül 1921 tarihinde Giresun Eynesil açıklarında Topallı Deresi’nin batı taraflarında batmıştır. Karadeniz Sahil Yolu yapılırken deniz dolgusu nedeniyle batığın olduğu bölge taş doldurularak üzeri kapatılmıştır. Eynesil’de bir saha çalışması yapıldı ve gemiden arta kalanlar toplanmaya başlandı. Araştırmacıların verdiği bilgiye göre 1921’de gemi batırıldıktan sonra, bazı parçaları sökülerek hurda halinde satılmıştır. Bazı parçaları halen Eynesil’deki evlerde çeşitli şekillerde kullanılmaktadır.

‘Rüsumat No: 4’ün kahramanlık hikâyesi Ordu’da son üç yıldır dikkat çekmekte ve kamuoyunu bigilendirici çalışmalar yapılmaktadır. Anma etkinlikleri, paneller düzenlenmektedir. Giresun Eynesil’de de bu yıl bu etkinlikler başlayacaktır. Ordu Valiliği’nce ‘Rüsumat No: 4’ün yapıldığı İngiltere’ye resmi yazı yazılarak planlar istenmiş, İngiltere’den Rüsumat serisi gemilerin anlatıldığı bir kitap temin edilmiştir.

Çalışmalar halen devam etmektedir. Ordu Valiliği bünyesinde bir ‘Rüsumat No: 4 Vapuru Olayı Komisyonu’ oluşturulmuştur. 2021 yılında Ordu sahilinde Bandırma Vapuru, Alemdar Gemisi örneğinde olduğu gibi bir ‘Rüsumat No: 4’ gemisi anıt vapurunun, birebir ölçüler esas alınarak inşa edilmesi ve müze yapılması planlanmaktadır. Bu konuda valilik ve büyükşehir belediye başkanlığı ortak çalışmaktadır.”