Okuyanlar ve yazanlar

‘Gerçeküstücülük’ kitabının çevirmenlerinden sevgili dostum Ergin Ertem’le a dergisi günlerini konuşurken, a dergisi yayınlarını hatırlattı bana. Derginin ilk yayını; Ülkü Tamer’in (1937-2018) çevirilerinin yer aldığı, 1959’da yayımlanan ‘Şiiristan’dı, kitabın kapağında sadece ‘Ü.T.’ yazılıydı. O kitaptan bazı şiirleri aldım:

Bir Ortaçağ Latin Şiiri
Altın saçlı güzel kız benim genç prensesim
Yumuşak öpücükler verdin rüyalarıma
Uyanınca yanımda olmayacaksan eğer
N’olursun uyku beni uyandırmaya kalkma

‘Şiiristan’dan bir şiir okur-yazar ilişkisi açısından ironik bir saptama, Hildebrandt’ın ‘Yazar’ şiiri:
“Titus ne şiir okur ne hikâye, ne roman/Ne yapsın zavallıcık, vakti yok ki yazmaktan.”
Amerikalı yazar William Saroyan’ın (1908-19781) bir yazısından anımsadıklarım:
“İnsanlar ikiye ayrılır, okurlar ve yazarlar. Okurlar yazmazlar, yazarlar da okumazlar.” Saroyan’ın en tanınmış kitabı ‘Aram Derler Adıma’ Türkçeye de çevrilmişti. Bitlis’ten Amerika’ya giden Saroyan’ın baba evinde fotoğraflarını Ara Güler çekmişti.
Ergin Ertem bana a yayınları’ndan bir başka kitabı da söyleyince onu da andım.
a dergisi yayınlarından çıkan bir diğer kitap da Teo(man) Aktürel’in (1932-2007) ‘Devinek’iydi.
O kitabın çıkış toplantısını a dergisi yazarlarıyla birlikte, bizim Laleli’deki evimizde konuşmuştuk. Şair Teo, Fransız Philippe Soupolt’tan çevirdiği ‘Şarlo’ ile 1960’ta Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü’nü almıştı. Teoman Aktürel’in birçok çevirisi vardır.
Jacques Prevert’ten çevirdiği ‘Hatırla Barbara’ da çok okunan bir şiirdir.
Nedim Gürsel’in de bir romanının adı ‘Hatırla Barbara’dır. Nedim Gürsel, İzmir’de Teo ile son karşılaştığında ‘Hatırla Barbara’ya gönderme yaparak “Hatırla Teo!” demiş.

Birkaç dizeyle Teo’yu analım:
Anımsa Barbara
Yağmur yağıyordu o gün Brest’e durmadan
Yürüyordun gülümseyerek yağmur altında
Şaşkın hayran sırılsıklam

Ülkü Tamer’i de Teo’yu da özlemle, sevgiyle analım ve Teo’nun bir sözüyle bitirelim yazıyı:
“Artık cami avlularında buluşmayalım.”