Nick Cave’den telefon var!

Nick Cave’in geçen yıl Parkorman’da verdiği konsere giden biri olarak hayatımın en özel gecelerinden birini yaşamıştım. Her işi takip eden biri olarak Sean O’Hagan’ın Nick Cave’le yaptığı ‘nehir söyleşi’ kitabı ‘İnanç, Umut ve Kıyım’ın Türkçeye çevrilmesini de uzun süredir bekliyordum.
Avi Pardo çevirisiyle yayımlanan kitap, İrlandalı kültür-sanat gazetecisi Sean O’Hagan ile Nick Cave’in telefon görüşmelerine dayanıyor. Pandemi döneminde yapılan bu görüşmelerde çoğunlukla ikili de evlerinde, çünkü kapanma dönemi var. Durumun getirdiği sonuçlar, kişiliklerinde gördükleri değişiklikler, hayatlarında yaşanan olaylar neden-sonuç ilişkisi ile tartışılıyor.
Kitabın temasını oluşturan asıl olayın Nick’in oğlu Arthur’un kayalıklardan düşüp hayatını kaybetmesi olduğunu görüyoruz. Olay henüz çok tazeyken eşi Suzie ile yaşadıkları, özellikle ‘Ghosteen’ ve ‘Skeleton Tree’ albümüne etkisi, okuru hem üzen hem de bu albümlerin karanlık taraflarını açıklayan sayfalarda sunuluyor.
Nick Cave’e biraz aşinaysanız dinleyince ‘Ghosteen’in çok farklı bir frekansta albüm olduğunu fark edersiniz. Kitapta anlatılan olaylardan haberdar değilseniz de “Hiç de Nick Cave albümü gibi durmuyor!” deme olasılığınız çok yüksek. Dolayısıyla bu kitapta konuşulanlar bir sanatçının hayatındaki kırılma anlarını eserlerine yansıtma şeklinin de büyük ve gerçek bir örneği.
Kitapta çokça tartışılan bir diğer konu ise Nick’in parçalarında din teması ile olan ilişkisi. Çocukluğunda kilise korosunda yer almasının yansımalarını hâlâ eserlerinde gördüğünü ifade ediyor. Din felsefesi üzerine tartışılanlar da zihin açıcı seviyede: “Bana yararlı bir şeyi salt mantığa aykırı diye kendimden neden esirgeyeyim? Asıl bu mantıksız olurdu.”
Nick’in grup arkadaşı Warren Ellis’in çalışma stilinden bahsettiği kısımlarda kahkaha atma noktasına ulaştığım yorumları oldu. Nick, arkadaşından bahsederken çalışma tarzının çok garip ve aynı oranda zevkli olduğundan bahsediyor:
“Warren bir fikre saplandığında onu uzaklaştırmak o kadar kolay olmaz. Müzik söz konusu olduğunda Warren’in otistik olduğunu söylemiyorum ama olmadığını da söylemiyorum! Tamamen kopuk vaziyette oturup aynı şeyi saatlerce çalabilir, minimum hareketle, anın içinde bütünüyle kayıp olarak. Bu bir lütuf olduğu kadar bir lanet de olabilir, fakat genellikle bana vokal bir fikir geliştirme fırsatı tanır. Beni ‘sevilen’ bir fikrin sınırının ötesine itebilir.”
Kitapta bahsedilen bir diğer konu ise Nick Cave’in hayranları ile iletişim kurduğu The Red Hand Files adlı internet sitesi. Bu platform aracılığıyla hayranlarının kendisine yazdığı mektupları ve soruları görebilen Cave, bunun iyileştirici bir deneyim olduğundan bahsediyor. Oğlunun ölümünün ardından aynı acıyı paylaşan birçok kişinin kendisine destek olduğunu ve bu desteğin kendi acısını nasıl hafiflettiğini anlatıyor.
Kitabın son sözünde Sean O’Hagan konuşulanların özetini çıkarırken yakın zamanda Nick’in diğer oğlu Jethro’nun da vefat haberini alıyor. İlerleyen süreç acı dolu günlerin ardından içinde İstanbul’un da olduğu Nick Cave’in 2022 Avrupa turnesi ile devam ediyor.
‘İnanç, Umut ve Kıyım’ dünya çapında bir sanatçının eserlerinin arka planındaki hikâyeleri anlatması nedeniyle kıymetli bir noktada duruyor. Bu açıdan okuyacağınız sayfalar sizin için doyurucu bir deneyim sunabilir. Bunun yanı sıra magazinsel olarak da Nick’in özel hayatı ile ilgili birçok detaya ulaşabilmeniz açısından her müzikseverin kitaplığında referans için bulunması gerektiğini düşünüyorum.

İNANÇ, UMUT VE KIYIM �

Nick Cave, Sean O’Hagan
Sia Kitap, 2023
292 sayfa.