Müzikseverler el ele verdi, Tanç’ın eserleri CD oldu

64 yıllık ömrüne pek çok iş sığdırmıştı Cengiz Tanç: Bestecilik, konservatuvarda öğretmenlik, TRT’de tonmeister’lik, TRT Ankara Radyosu Batı Müziği Şubesi Müdürlüğü, TRT Çağdaş Türk Müziği ve Çoksesli Müzikler Müdürlüğü, Ankara Devlet Operası’nda dramaturgluk, MSGSÜ Konservatuvarı’nda kompozisyon ve müzikoloji sanat dalı başkanlıkları... Bunca yoğunluk içinde biri opera, dördü bale, beşi konçerto, sekizi orkestra eseri olmak üzere 30’a yakın eser bestelemişti. Sindirim sisteminde ciddi sorunlar belirdiğinde doktora gitmekten çekinmeseydi ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’nde boğulma sonucu 64 yaşında hayata veda etmeseydi şimdi 85 yaşında olacaktı. Muhtemelen eserlerinin sayısı çok daha fazla yekûn tutacaktı.

3 ORKESTRA, 4 ŞEF

Pek çok öğrenci yetiştirmesine, çağdaş müziğimizde iz bırakan eserler yazmasına karşın aradan geçen 22 yılda sadece iki yüksek lisans tezine konu olabildi. Biyografisi henüz kitaplaştırılmadı. Geçen aya kadar sadece iki eseri CD’de yayımlanmıştı: 1998’de Koch Schwan firmasının yayımladığı ‘Türkiye’den Yaylı Çalgı Müziği’ albümünde ‘Lirik Konçerto’, Şölen Dikener’in 2008’de yayımlanan ‘Türk Partitaları’ albümündeki ‘Çello İçin Partita’...

Son yıllarda müzikseverlerin bağışlarıyla CD yayımlayan Ankara’daki Çağdaş Sanatlar Vakfı, geçen yılın sonunda Cengiz Tanç için de kampanya açmıştı. Çağrıya kulak veren Müjdat Dal, Mine Üçer, Bülent Eczacıbaşı, Tuluy Tanc, Yahya Laleli, Mehmet Ulucan, Defne Von Krogh gibi 15 müziksever bir araya geldi, 15 bin TL’lik bütçeyi denkleştirdi ve yaklaşık bir yıllık çabadan sonra Cengiz Tanç’ın altı eserini içeren albüm ÇAĞSAV Müzik etiketiyle piyasaya çıktı.

Eserlerin kronolojik sıralandığı albüm bestecinin Adnan Saygun’un öğrencisi olduğu yıllarda yazdığı ‘Yaylılar İçin Süit’le açılıyor. Eseri 1960’ta Hikmet Şimşek yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası (CSO) seslendirmiş. Aynı şef ve orkestranın 1977’de yorumladığı ikinci eser ‘Sentez 1’, bestecinin sonraki yıllarda benimseyeceği soyut anlatımın işaretlerini veriyor. Aynı serinin dördüncü ve son eserini 1979’da Gürer Aykal yönetimindeki CSO seslendirmiş. Hikmet Şimşek yönetimindeki CSO’nun daha küçük kadroyla yer aldığı ‘Doğaçlama’nın kayıt tarihi 1977. İsmet İnönü’ye ithaf edilen, flüt, obua ve yaylı çalgılar için yazılmış lirik konçerto, 1998’de Howard Griffiths yönetimindeki İngiliz Northern Sinfonia Orkestrası’nca kaydedilmiş. Çello konçertosunu ise Karolin Ölçer, 1997’de Antonio Pirolli yönetimindeki CSO eşliğinde seslendirmiş.

SANATÇININ GÖREVİ

Elimizdeki CD ne bu yazın ‘hit’ albümü olmaya aday ne de içindeki eserler Bodrum sahillerindeki beach club’larda döne döne çalınabilecek nitelikte. Coşturmak, eğlendirmek, rahatlatmak yerine bizi 20. yüzyıl insanının gergin, huzursuz ruh haliyle baş başa bırakıyor. Cengiz Tanç’ın müziğindeki gelişimi, dönüşümü sergileme ve besteci profili oluşturup tarihe belge bırakma açısından önemli bir seçki. İmeceyle yayımlanması önemini daha da artırıyor.

Tanç, yüzünü yaşadığı çağa ve geleceğe dönmüş bestecilerdendi. Gündelik hayatta geçmişi yaşamanın insanın evrimine ters düştüğünü savunuyordu. 1983 Nisan’ında Milliyet Sanat’ta Evin İlyasoğlu’na söyledikleri bu açıdan CD’de yer alan eserlerine de ışık tutuyor.
“Çağdaş insanın ortak duyguları yığılmaların gerginliği, yoğunluklar, benzersizleri bulmanın mutluluğu ve sonsuzluğun huzuru. Bu gerçeklerden kaçamayız. Herkesin diline düşmüş formüller, başka türlü düşünmeyi özleyen insanoğluna artık hiçbir şey kazandırmaz. (...) Türk sanatçısı pek iyi bildiği gelenekçilerle, alışkanlıklarına saplanıp kalanlar ve toplumculukla köylülüğü birbirine karıştırıp, ilericiliği ilkellik ve çağdışılıkta bulma yanlışlığına düşenlere aldırmadan tarihsel görevini yerine getirecektir.”

Albümü yayımlayan ÇAĞSAV Müzik, Tanç’ın eserlerinin icralarını toplamayı sürdürüyor. Uygun koşullar sağlanabilirse bestecinin oda müziği eserleri de kaydedilip albüm olarak yayımlanacak.