Modernlik, barok, aşırılık üzerine

Temelde tasarım ve mimarlık konularından söz eden Akın Nalça Yayınları serisinin son kitabı, “Bir Modernlik Zemini: Barok Aşırılık” oldu. Mimar ve yüksek mimar ünvanlarının ardından, aynı başlıklı teziyle 2016 yılında doktor ünvanı alan Mehtap Serim tarafından yazılan kitap, ilk etapta mimarlık ekseninde ele alınmış bir yayın olarak düşünülse de, konunun işleniş yaygınlığı itibariyle, kitabı ‘bir düşüncenin sistematik olarak yazımı’ şeklinde değerlendirmek daha doğru bir yaklaşım olur. Zira kitapta barok, bir dönem veya estetik kategori, bir üslup üretim meselesi veya sanat tarihi kavramı olarak değil, en geniş anlamda bir modernlik tartışması şeklinde ele alınıyor. Hatta modernliğin kurucu pratiklerinden biri olduğu üzerinde duruluyor. ‘Barok’ ile ‘modernlik’ arasındaki ilişki ise Mehtap Serim tarafından şu şekilde tarif ediliyor; “Barok, dünyanın 16.yüzyıldan beri içinde bulunduğu düşünsel problemin estetik karşılığı olarak okunabilir. Bu düşünsel probleme uzunce bir süredir modernlik adı verilmekte. Bahsi geçen bu düşünsel problem bütün bir kültürel ortamı olabilecek en geniş manada etkileyen , sarsan ve adım adım değiştiren bir problem olarak okunabilir”.

Barok konusu, öncelikli olarak sözcük anlamı itibariyle araştırmaların ve yazınsal üretimin öznesi olarak geç 18. yüzyıldan itibaren ilgi görmeye başlasa da sayısal olarak barok yazında bir azlık söz konusu. Bunun yanında, dünya sanat ve mimarlık üretimi adına önemli bir noktada olan barok hakkında Avrupa ve Amerika’da artan bir ilgi ve metin üretimi söz konusu. İçinde birkaç yüzyıllık mesafe barındıran bu yoğun ilginin Türkiye’deki yansımalarını görmek çok mümkün değil. Bu anlamda Mehtap Serim’in ‘Barok Aşırılık: Bir Modernlik Zemini’ adlı kitabı Türkçe‘de bu konuya ilişkin en kapsamlı denemelerden biri olarak değerlendirilebilir.

Kitabın yayınlandığı Akın Nalça Yayınları, kurulduğundan bu yana, amacını sadece tasarım konularından söz eden kitaplar yayınlamak olarak değil, kendisi bizatihi tasarım ürünü olan yayınlar yapmak şeklinde tanımlıyor. O zamandan beri hepsi Bülent Erkmen tarafından tasarlanan Akın Nalça Kitapları bu genel ilke kararına uygun olarak biçimleniyor ve her bir kitap o kitabın özgül içeriği doğrultusunda tekil olarak tasarlanıyor. ‘Bir Modernlik Zemini: Barok Aşırılık’ın Bülent Erkmen tarafından yapılan tasarımı da bu ikili yapıyı vurguluyor. Onun ötesinde, barok davranış için amblematik olan aşırılık temasını da bir kez daha gündeme taşıyor. Dolayısıyla geçmiş yayınlarda olduğu gibi bu kitapta da, boyut, malzeme, renk ve doku tercihleri ve kullanılan görsel dil ile birlikte tasarımın içerik ile kurduğu doğrudan ve güçlü bir ilişki söz konusu. Bu da okurun, kitabı eline aldığı andan itibaren tartışmaya dahil olduğu bir deneyim yaratıyor.

BİR MODERNLİK ZEMİNİ:         �

BAROK AŞIRILIK
Mehtap Serim
Akınnalça Kitapları, 2017
240 sayfa, 50 TL.