Milli Mücadele’nin hacimli bir panoraması

1921 yılında kelimenin tam manasında içine doğduğu Milli Mücadele dönemine yönelik ilgisi ve yetkin araştırmacılığı sayesinde ‘Anadolu İhtilali’ adlı başvuru kitabını külliyata kazandıran Sabahattin Selek, aslen Kara Harp Okulu mezunu bir subay. Selek, 1966 yılında Yunus Nadi Ödülü’nü kazanan bu ünlü eserinin ardından kaleme aldığı ve ilk olarak 1971 yılında yayımlanan ‘Milli Mücadele - Ulusal Kurtuluş Savaşı’ eserinde ise imparatorluğun I. Cihan Harbi’ne dahil olmasından başlayıp İstiklal Harbi’nin en çetin günlerine uzanarak memleketin bu en kritik döneminin hacimli bir panoramasını sunuyor. 1000 sayfayı aşan ve kaynakça barındırmayan eserinde Sabahattin Selek, sömürgeci güçlere karşı verilen Milli Mücadele’nin gözden kaçmış bazı yönlerini ortaya çıkarırken her tür kaynaktan yararlanmayı ihmal etmemiş.
‘Milli Mücadele - Ulusal Kurtuluş Savaşı’, dönemin 7. Ordu Kumandanı Mustafa Kemal Paşa’nın Sadrazam Talat Paşa, Bahriye Nazırı Cemal Paşa ve Harbiye Nazırı Enver Paşa’ya gönderdiği 20 Eylül 1917 tarihli raporuyla açılıyor. Henüz 1917’de, gelecek zorlu günler için İstanbul’daki ekabiri uyarmayı vazife edinen Mustafa Kemal Paşa, I. Cihan Harbi boyunca yapılan hatalar konusunda üstlerini defalarca uyarmaktan çekinmezken, savaşın ardından geldiği İstanbul’daki görüşmeleri neticesinde mücadelenin Anadolu’da sürdürülmesi kanaatine varıyor.
Açılış bölümünde dünyadaki genel durumu ve Osmanlı İmparatorluğu’nun I. Cihan Harbi’ndeki performansını değerlendiren Selek, ardından Mustafa Kemal Paşa’nın İstanbul’a gelişinden itibaren Milli Mücadele’nin tüm aşamalarını değerlendirmeye koyuluyor. Erzurum ve Sivas kongrelerinin hayata geçirilmesinde yaşanan bitimsiz zorluklardan tutun da Çerkez Ethem hadisesine kadar birçok önemli hadiseyi ele alan ‘Milli Mücadele - Ulusal Kurtuluş Savaşı’, değindiği konularda tüm tarafların görüşlerine yer vermeye de özen gösteriyor.
Dönemin siyasal sorunlarına ve diplomatik gelişmelerine de yer veren, bilhassa kurucu mecliste tartışmalardan çarpıcı örnekler sunan Selek, bağımsızlık mücadelesinin yalnızca savaş meydanında kazanılmadığını ortaya koyuyor. Özellikle meclis teşekkülünün ve Ankara’nın diğer ülkelerce tanınmasının ardından uygulamaya konulan diplomatik mücadele kitapta önemli bir yer tutuyor.
Kitabında Selek, İstiklal Savaşı’nın kritik dönemeçlerini ele alırken dönemin askeri raporlarından, telgraflardan, mektuplardan, raporlar ve hatırattan faydalanmış. Selek’in akıcı anlatımı ve detaylara gösterdiği özen sayesinde hacmine rağmen kolay okunan bu kitap, dikkat çektiği bazı kritik hususlar vesilesi ile de ilave okumaların yolunu açıyor. ‘Milli Mücadele - Ulusal Kurtuluş Savaşı’, alanında tam manasıyla bir başucu kitabı.

MÄ°LLİ  Â

MÜCADELE  
ULUSAL KURTULUÅž SAVAÅžI
Sabahattin Selek
DoÄŸan Kitap, 2020
1072 sayfa, 79.90 TL.