Merhaba ve veda arasında bir miras

Geçen yıl aramızdan ayrılan Ahmet Say’ın, Evrensel gazetesindeki yazılarının tamamı ‘Sözün Saklı Yörüngesi’ adı verilen kitapta bir araya getirilerek okurla buluşturuldu. 8 Temmuz 2014 tarihinde gazetenin okurlarına ‘Yörüngemiz’ adlı köşesinden “Merhaba” diyen Ahmet Say, 2 Nisan 2019 tarihinde kaleme aldığı ‘veda yazısı’ ile noktaladı yazdıklarını. Salı günleri yazdığı köşesinin yanı sıra gazetenin çeşitli sayfalarında yer alan yazıları da bu kitapta toplandı ve dipnotlarla açıklama yapılarak belirtildi.
Yıllara göre ayrıştırılan kitaptaki yazılar için Fazıl Say ‘düşünsel bir mirası’ konu alan önsöz yazdı. Kor Kitap ve Islık Yayınları’nın birlikte hazırladığı kitabın editörleri olan Fahri Özdemir ve C. Hakkı Zariç de girişteki yazıyla ‘Sözün Saklı Yörüngesi’ne katkı sundu.
Müzik insanı, yayıncı, dergici ya da köşe yazarı olarak attığı her adımda tutarlı olmayı hedefleyen bir düşünce insanının yazılarını okuyoruz kitap boyunca. Nisan 1977’de ilk sayısı yayımlanan ve Mayıs 1983’e kadar 74 sayı süren ‘Türkiye Yazıları’ geçmişten günümüze ışık tutan parıltısıyla hayatımızdaki yerini koruyor elbette. Yayıncılık yaptığı dönemde düşünce dünyamıza kattıkları, hayatımıza şüphesiz yeni sorular ve yanıtlar kazandırdı. Şairler ve yazarlarla yakınlığını sürdüren Ahmet Say, her yaştan insanla arkadaşlık ederek öğrenmenin ve olanı paylaşmanın olanaklarını çoğalttı. ‘Sözün Saklı Yörüngesi’ bu çağrışımların ve iletişimin bir sonucu olarak da okunabilir nitelikte.

Cemal Süreya’dan Ahmet Telli’ye, Ali Cengizkan’dan Ahmet Erhan’a, Metin Altıok’tan Behçet Aysan’a nice şair onun kültürel mirasında bir basamak, anı ve birikim oldu. Onların tanıklığı ve varlığı gerçekleri daha güçlü kıldı kuşkusuz. Evrensel gazetesinde uzun yıllar kaleme aldığı yazılar da bu duyarlılığın ve arkadaşlığın izlerini sürüyor. Yakından, uzaktan nice insanın, yazarın, şairin, yayıncının, müzik insanının, derginin varlığına değiniyor Ahmet Say yazılarında. Gündelik siyasetten kültürel aktarıma, taşradaki dergilerden o dönem yayımlanan kitaplara, yargılanan müzisyenlerden geçmişin aydınlık günlerine nice ayrıntıyı da konu ediniyor.
Bunları yazmakla kalmıyor; yaşadıklarına, yaşadıklarımıza da tanık kılıyor bizi. Hapishanelerden sokaklara, işyerlerinden sergi alanlarına nice ayrıntıya dair kafa yorarak ‘Yörüngemiz’ adını verdiği köşesinde soruları çoğaltıyor.
Yaşamı boyunca yazılar kaleme alan Ahmet Say’ın birçok kitabı yayıımlandı. Müzik için ansiklopediler hazıladığı gibi, çocuklar için de kafa yordu ve kitaplar yazdı. Romanı ‘Kocakurt’ 1975 yılında Milliyet Roman Ödülleri’nde mansiyon aldı. Anılarını derlediği ‘Ağaçlar Çiçekteydi’ kültürel hayatımızda saklı kalan pek çok tartışmayı gün yüzüne çıkardı.

Almanya’da gördüğü eğitimden Bingöl’de bir dağ köyünde yaptığı öğretmenliğe, hapishane voltalarından dergicilik yıllarına çok yönlü bir insanı tanıdık yaşamının her aşamasında. Evrensel’de kaleme aldığı yazılarda zamana itiraz ettiği gibi kendi ciddiyetiyle de dalga geçti, o güleç yanı her yazısında okunabilir. Dağınık bir Türkiye tarihi olarak da tek tek varlığını sürdüren yazıların bir araya getirilmiş olması, erişilebilir olanaktaki gazete yazılarını okura bir toplam halinde sunuyor.
Ahmet Say’ın haftalık yazılarından oluşan yörünge, yeni bir okuma olanağına da davet ediyor bizi. Atladığımız, zaman zaman erişemediğimiz, zaman zaman unuttuğumuz çok şey artık bir arada ve nihayet bir toplamda. Elimize aldığımız kitapta bildik bir Ahmet Say var. Bildik çıkmazlarıyla örülü sorunlarda, yılmadan itiraz eden ve soru üreten bir Ahmet Say. Aynı duyarlıkta ve örnek tutarlıkta.

Sözün Saklı Yörüngesi
Ahmet Say
Kor Kitap&Islık Yayınları, 2023
520 sayfa.