Melezlik insanlığın geleceğine ne öneriyor?

Balat ve güncel sanat denince akla gelen mekan The Pill, Fransız sanatçı Raphael Barontini’nin ‘Bir Asteroid’ten Duvar Kilimi’ isimli İstanbul’daki ilk kişisel sergisine ev sahipliği yapıyor. Sanatçının duvar kilimi temasından hareketle giriştiği bu sergi, kumaş üzerine çalışılmış dev kolajların mekana özgü yerleştirmesi ve hem imgeler hem teknik açısından melez tuvalleri ile bilhassa resme dair yeni açılımlar arayan sanatseverler için yeni bir deneyim vaad ediyor.
Sanatçının kendine dair anlatısına baktığınızda kişisel arkeolojisindeki genetik köklerinin melezliği ile sergide yer alan çok yönlü plastik uygulamalar, Raphael Barontini’nin kimlik ve üretim zenginliğinin yansımasıyla karışımıza çıkıyor. Eserlere bakarken göz göze geldiğimiz şahsiyetlerin imgelerinin çeşitliliği ve diğer yandan uzak kıtaları anımsatan yaklaşık 3 tonluk siyah kumdan oluşan yerleştirme de coğrafya açısından sergiyi hem global hem de mekansız kılıyor.

Sanatçı, Doğu-Batı arasındaki kültürel ve popüler imgelerin hem çatışkı hem de içe içe geçerek yarattığı destanları, tarihsel ve fütüristik olan çok katmanlı sorular üzerinden serimleyerek, güncellenmiş soruları önümüze taşıyor: Gerçek, destanın neresinde? Gerçeğin sınırlarını belirleyen nedir?
En büyüğü 10 metreye 3 metre büyüklüğündeki kumaş üzeri kolajlar, insanın kendine koyduğu fiziksel sınırları aşmasını da temsil eden gemi yelkenlerinden ilham alıyor. Oysa malzemede başvurduğu saydamlık ve renklilik, zihinlerdeki sınırlara rağmen, kökler ve olası yeni bağların gerçekleşmesine izin veren şiirsel dille birlikte, duygulara dokunan sosyo-politik bir kalkan gibi serginin merkezinde yer alıyorlar.

Kökler ve olası bağlar üzerinde biraz daha durursak, İstanbul’un bir şehir olarak zengin ve yoğun tarihi ile dünyaları ve insanları birbirine bağlayan konumu, sanatçının yeni işleri üretirken ilham kaynağı oluyor. Barontini, işçi sınıfı ve göçlerin izlerini, dönüşümlerini, sosyal davranışları izlediği Paris’teki atölye ve çevresinin İstanbul’a benzerliklerini ifade ederken, her iki şehrin zengin etnik kökenleri, melez bir şehir olması aynı zamanda sosyal ve ekonomik farkları da barındırdığından bu durumu laboratuvar olarak değerlendiriyor. Barontini’nin The Pill’de sergilenen eserlerini üretirken İstanbul’a hissettiği yakınlık, eserlerin samimi enerjilerinden ve taşıdıkları sembollerden rahatça okunuyor.

BARONTINI’NİN KİŞİSEL DESTANI
Barontini’nin yarattığı kişisel destanını, kolektif bir bellek üzerinden ürettiği söylenebilir. Portreler ve figürlerde kestirilmesi güç beden dili formlarının klasik ve modern öğelerle resmedilmesi zamana dair bir soruyu beraberinde getiriyor. Melezlik insanlığın geleceği için ne öneriyor? Köklere inmek ve beslenmek sanatçı için bir metot iken, insanlık tarihi birikiminin bütün dünya insanlarına aitliğini vurgulamak estetik açıdan sanatçının önüne hangi görsel ve teknik olasılıkları çıkarıyor? Tarih yazımının dünden bugüne siyasi erk ve iktidarların tekelinde olduğu göz önünde bulundurulursa, sanatçı kültürler ve imgeleri farklı plastik disiplinlerden kurguladığı sergiyle melezliği yüceltmekte midir?
Sanatçı, üretim pratiğindeki bu denli heyecanlı ve zengin görsel kurguyu, izleyiciyi farklı bir boyuta taşıyan ses enstalasyonuyla destekliyor. Bu sayede görsel açıdan gezilmeyi hak eden bu serginin deneyimini bir basamak daha yukarı taşıyor ve izleyicisine özel bir alan vaad ediyor.
Raphael Barontini’nin ‘Bir Asteroid’ten Duvar Kilimi’ başlıklı sergisi 31 Mart’a kadar The Pill’de izlenebilir.

Raphael Barontini