Matematik dâhisinin cenneti

29 Şubat 2009, New York’ta, Quenns Bölgesi’ndeki bir evde 50’li yaşlardaki bir erkek silahla vurularak öldürülmüş halde bulunur. Kuzey Kore kökenli kurban iki yıl önce ABD’ye sığınmıştır ve ‘Özgürlük Arkadaşları’ adlı bir insan hakları örgütünü yönetmektedir. Polis, cesedin yanında kanla yazılmış sayılar ve semboller bulmuştur. Bunların neyi ifade ettiği merak edilir. Çünkü kurban, Kuzey Kore’de önemli bir kurumda çalışırken iltica etmiştir ve Amerikan istihbaratına Kuzey Kore’nin nükleer silahlanmasıyla ilgili önemli bilgiler vermiştir. Cinayetin, nükleer silahlarıyla ilgili bilgi sızmasından endişelenen Kuzey Kore’nin bir terör eylemi olma ihtimali büyüktür.
Katil zanlısı da olay yerinde tutuklanmıştır. İfade vermeyi reddeden 20 yaşlarındaki bu kişi dünyayı sayılar, formüller ve matematiksel teorilerle yorumlayan Kuzey Kore vatandaşı Gilmo’dur. Gilmo’yu CIA ajanları sorgular. Tüm bu bilgiyi Jung Myung Lee’nin ‘Cennetten Kaçan Çocuk’ adlı romanının ilk iki sayfasında okuruz.
‘Cennetten Kaçan Çocuk’ Jung Myung Lee’nin Koreceden Türkçeye çevrilmiş ilk romanı. Jung Myung Lee, 1965’te Güney Kore’de doğmuş. Kyungpook Ulusal Üniversitesi’nde Kore edebiyatı okuduktan sonra birkaç yıl muhabir olarak çalışmış. 1999’da yayımlanan romanı ‘Bin Yıl Sonra, Parlak Dünya’ ile tanınmış. Tarihi romanlar yazarı olarak ün kazanmış. 10 romanı var. Romanları milyonlarca satmış, televizyon dizilerine uyarlanmış.
Koreceden Türkçeye usta çevirmen S. Göksel Türközü’nün kazandırdığı ‘Cennetten Kaçan Çocuk’un altbaşlığı ‘Aptal Denilen Bir Dâhinin Hikâyesi’. Aptal denilen dâhi de katil zanlısı olarak sorguya alınan Gilmo. CIA ajanlarının sorguya almasının sebebi, Gilmo’nun üzerinden Çin, Makao, Güney Kore ve Japonya’ya ait dört ayrı sahte pasaport çıkması ve cinayet, kumar, uyuşturucu ticareti, kara para aklama gibi 10 ayrı suçtan Interpol tarafından aranması. Gilmo ifade vermeyi reddediyor. İyi polisi oynayan CIA ajanı Angela yavaş yavaş dilinin çözülmesini sağlıyor. Ve roman iki farklı zamanda gelişmeye başlıyor.
1987’ye, Kuzey Kore’ye, Pyongyang’a dönüyoruz. Gilmo bir matematik dehası adayı olarak ülkenin en iyi okulunda okuyor. Matematik Olimpiyatları’na hazırlanıyor. Babası başarılı bir doktor. İyi bir hayat yaşıyorlar. Her şey babasının gizli bir Hıristiyan olduğunun öğrenilmesiyle değişiyor. Cennetteki yaşamlarını terk edip kendilerini çok ağır şartların hüküm sürdüğü, işkencenin kol gezdiği bir çalışma kampında buluyorlar.
Gilmo çalışma kampında hayatta kalmayı matematik dehası sayesinde başarıyor. Güzelliği ve neşesiyle dikkatini çeken Yonge’yle tanışması ise yaşamını değiştiriyor. Yonge kaçmayı başardığında, Gilmo da onu bulmak için kaçıyor. Aşılmaz denilen Kuzey Kore sınırını aşıyor ve kendini Asya’nın suç dünyası içinde buluyor.
Kapalı bir kutu olarak tanımlayabileceğimiz, yaşam şartları hakkında çok az bilgi olan Kuzey Kore’yi, oradaki siyasi yapıyı, günlük yaşamı, insan ilişkilerini oldukça inandırıcı bir dille ve içeriden bir bakışla anlatmış Jung Myung Lee. Kuzey’den Güney Kore’ye geçiş, Şanghay, Makao, Meksika, Arizona ve New York’a varan suçla dolu, araya aşk da karışan bir yol öyküsü bu. Jung Myung Lee uyuşturucu ticareti ya da kumar ve fuhuşla uğraşan suç örgütlerinin nasıl sınır tanımadan çalıştıklarını anlatıyor. Dünyayla hiçbir ilişkisi yokmuş gibi algılanan Kuzey Kore’nin aslında illegal yollardan düşman olduğu Batı’ya nasıl bağlandığını, nasıl ticari ilişkiler kurduğunu hikâye ediyor.
‘Cennetten Kaçan Çocuk’un diğer boyutu da altbaşlığında ifade edilen ‘Aptal Denilen Bir Dâhinin Hikâyesi’. Gilmo tanımayanlar için zekâ olarak pek gelişmemiş, içine kapanık, insanlarla ilişki kuramayan, asperger sendromlu bir çocuk. O sayılarla, matematik formülleriyle algılıyor her şeyi ve onlarla yorumlayıp davranışlarını geliştiriyor. Onunla ancak Yonge ya da CIA ajanı Angela gibi onun dilinden konuşabilen ya da duygusal yakınlık kurabilen kişiler dostluk geliştirebiliyor. Biz okurlar da Gilmo’nun bakış açısından görüyoruz tüm yaşananları. Matematik formülleri ile ifade edilen bu dünyanın algılanması ve görünümü doğal olarak bildiğimizden oldukça farklı. Bu sayede ‘Cennetten Kaçan Çocuk’ sadece suç ve gerilim romanı olmaktan çıkıp çok boyutlu, ilgiyle okunan bir eser halini alıyor.

CENNETTEN KAÇAN ÇOCUKÂ

APTAL DENİLEN BİR DÂHİNİN HİKÂYESİ
Jung Myung Lee
Çeviren: S. Göksel Türközü
DoÄŸan Kitap, 2022
408 sayfa.