Kültür sanat alanında 'yazarak kuirleşmeye' ve özgürleşmeye bir kapı...

CultureCIVIC Kültür Sanat Destek Programı’nın desteğiyle hayata geçen atölye ve konuşma programı ‘Yazarak Kuirleştirmek’ mayıs-eylül ayları arasında çevrimiçi olarak devam ediyor. 31 Mayıs’ta başlayan program; kültür ve sanat nesnelerini, otoriter kurum ve bireylerce onlara dayatılan ayrımcı anlatılardan özgürleştirmeyi hedefliyor.
Program, Zach Blas’in 31 Mayıs’ta gerçekleştirdiği ‘Queerness and the Informatics of Domination’ (Kuirlik ve Hâkimiyetin Enformatiği) başlıklı sunumla başladı. Sanatçı, yönetmen, yazar ve Toronto Üniversitesi’nde Görsel Çalışmalar bölümünde yardımcı profesör olan Zach Blas, son on beş yılın sanatsal üretimine bakarak, beyaz kapitalist patriyarkanın boyunduruğundaki bilim ve teknoloji ile mücadele eden kuirliğin formel ve estetik açıdan dönüşüm biçimlerini ele aldı.

3 Haziran’da akademisyen Irvin Cemil Schick, ‘Osmanlıca'da Erotik Dil ve Bize Öğrettikleri: İki Cinsellik, Üç Toplumsal Cinsiyet’ başlıklı konuşmasıyla Osmanlıcadan hareketle geçmiş devirlerde Türkiye’de cinsiyetin ve cinselliğin nasıl kavramsallaştırıldığına değinerek, birçoklarının sabit ve değişmez sandığı erkeklik, düzcinsellik, eşcinsellik gibi kavramlara Osmanlı döneminde atfedilen anlamlar gözden geçirdi. Baskı sistemlerinin insanların yaşamlarını cinsiyet, sınıf, ten rengi ve cinsellik açısından nasıl etkilediğini göstermeye odaklanan gazeteci, podcast yayıncısı ve yazar Rebekka Endler ise 15 Haziran’da ‘The Ruler – On the Patriarchy of Objects and the Creation of Normality’ (Cetvel/Hükümdar – Nesnelerin Patriyarkası ve Normalitenin Yaratımı Üzerine) başlıklı bir atölye verdi. Ataerkil ve ırkçı ideolojilerin çeşitli ölçme araçlarıyla çevremizdeki normları nasıl şekillendirdiğine dair genel bir bakış sunan atölye; kurallar, sayılar ve standartlar temelinde kategorizasyon ve dışlanmayı inceleyerek, tarihsel olarak marjinalleştirilmiş grupları güçlendiren yeni ölçme biçimleri geliştirmeyi hedefliyordu.

KUİR MUĞLAKLIĞIN İZİNDE...
Kuir aktivist, yönetmen ve yapımcı Metin Akdemir, 19 Haziran’da gerçekleşecek ‘Muğlak/Mutlak Film Okumaları’ başlıklı atölyesiyle, 1980’lerde ve 1990’ların başında çekilmiş üç filme hayalindeki sahneleri eklediği filmi ‘Hayalimdeki Sahneler’de (2020) yaptığı gibi, mutlak bir yere varabilmekten ziyade, kuir muğlaklığın izini sürmeyi hedefliyor. 25 Haziran’da gerçekleşecek ‘Uf’taki Nesneler ve Doğaçlama Süreci Üzerine’ başlıklı atölye, İz ve Ra’nın işbirliğinde şekillenen Uf (2022) adlı videoyu temel alıyor. Kolektif ve bireysel pratiğinde, şiddet içeren tarihlerin sürekliliğini biçimler, malzemeler, mekân ve dil aracılığıyla araştıran sanatçı İz Öztat’ın, toplumsal cinsiyetin normatif kod ve ifadelerini ters yüz etmeye odaklanan sanatçı Ra ile işbirliğiyle ortaya çıkan bu video, Zişan (1894-1970) ve Vita Sackville-West’in (1892- 1962) İstanbul’da yaşadıkları aşka odaklanır. İz ve Ra’nın kendileri ve aynı zamanda Zişan ve Vita oldukları araştırma sürecine ait sahnelerde, bedenlerine ve ilişkilerine bir seri nesnenin eşlik ettiği görülür.
Zoom üzerinden gerçekleşecek konuşmaların kayıtları Türkçe ve İnglizce altyazılı olarak programın YouTube hesabında yayımlanacak. Program boyunca üretilen atölye çıktıları ise web sitesinde yer alacak. Temmuz ayı programında yer alacak isimler arasında Ari P. Büyüktaş, Suna Kafadar, Burcu Bilgiç ve Marina Papazyan var. Programın son aylarında ise Avrupa’nın önemli müzelerinden küratörler, koleksiyonları kuirleştirme politikaları üzerine konuşacak. 'Yazarak Kuirleştirmek’in programlanmasını kurucu direktör Ecem Arslanay üstleniyor.
Yayımlanan mayıs-haziran programı hakkında detaylı bilgi ve kayıt için programın web sitesini ve Instagram hesabını takip edebilirsiniz. CultureCIVIC Kültür Sanat Destek Programı Avrupa Birliği tarafından finanse ediliyor.